7 sách hay về thuyết tiến hóa và sự phát triển của các loài trong tự nhiên

Thuyết tiến hóa là một trong những lý thuyết quan trọng trong khoa học tự nhiên, giúp chúng ta hiểu rõ về sự phát triển và đa dạng của cuộc sống trên Trái Đất. 7 cuốn sách tuyệt vời về thuyết tiến hóa này, nơi bạn có thể khám phá thêm về các khía cạnh quan trọng của tiến hóa và những đóng góp lớn của nó vào sự hiện diện đa dạng của các loài sinh vật trên hành tinh này.

Gen Vị Kỷ

Gen vị kỷ là cuốn sách đầu tay của Richard Dawkins, được công bố năm 1976, và cũng nổi tiếng nhất trong số các công trình khoa học của ông.

Không chỉ sử dụng rất tài tình hình ảnh so sánh và phép nhân cách hóa để giải thích khoa học, Richard còn sáng tạo ra thuật ngữ “gen vị kỷ” để chứng minh gen là trung tâm của thuyết tiến hóa. Thế giới của gen vị kỷ có những cuộc chạy đua khốc liệt, sự lừa dối và bóc lột không khoan nhượng, và tồn tại cả chủ nghĩa vị tha.

Gen vị kỷ giúp xóa đi nhiều ngộ nhận trước đó trong giới khoa học về các vấn đề liên quan đến gen và tiến hóa. Richard định nghĩa được sự tồn tại của con người thông qua mọi hoạt động của gen, những hoạt động “lạ hơn viễn tưởng”.

Công trình này là sự tiếp nối của lý thuyết chọn lọc tự nhiên cơ bản của George C. Williams. Thuật ngữ “gen vị kỷ” thể hiện một quan điểm mới về động lực của quá trình tiến hóa, trái ngược với sự tập trung truyền thống vào các cá nhân và cộng đồng. Richard Dawkins gợi ý, từ góc độ lấy gen làm trung tâm, rằng tính ích kỷ có thể là hình mẫu của văn hóa loài người.

Nguồn Gốc Các Loài

Nguồn Gốc Các Loài là tên rút gọn của cuốn sách Về Nguồn Gốc Các Loài Qua Con Đường Chọn Lọc Tự Nhiên, hay Sự Bảo Tồn Những Chủng Ưu Thế Trong Đấu Tranh Sinh Tồn (của Charles Darwin, xuất bản năm 1859). Đây là một cuốn sách khoa học hiếm có khi bán hết 1250 bản in lần đầu trong vòng một ngày và trong một thời gian ngắn đã làm “rung chuyển” cả thế giới.

Cuốn sách này là kết quả của những quan sát của Darwin trong chuyến đi gần 5 năm, từ 1831 đến 1836, trên con tàu biển Beagle vòng quanh thế giới, cùng với những suy tư và nghiên cứu của ông trong hai mươi năm sau đó, trong đó ông đặt vấn đề có tính quyết định về biến đổi luận hay sự tiến hóa. Sách của ông đã được xuất bản nhiều lần, sửa đổi, liên tục cập nhật cho đến khi ông mất.

Charles Robert Darwin (1809-1882) là một nhà nghiên cứu nổi tiếng trong lĩnh vực tự nhiên học. Ông là người đã phát hiện và chứng minh rằng mọi loài đều tiến hóa theo thời gian từ những tổ tiên chung qua quá trình chọn lọc tự nhiên. Nếu như sự tiến hóa được cộng đồng các nhà khoa học và công chúng chấp nhận ở thời đại Darwin, thì lý thuyết chọn lọc của ông trong những năm 1930 được xem như lời giải thích chính yếu cho quá trình này, và ngày nay đã trở thành nền tảng cho lý thuyết tiến hóa hiện đại. Khám phá này là lý thuyết thống nhất cho các ngành khoa học sinh vật, có thể đưa ra lời giải thích duy lý cho sự đa dạng loài.

Sapiens: Lược Sử Loài Người

Sapiens, đưa chúng ta vào một chuyến đi kinh ngạc qua toàn bộ lịch sử loài người, từ những gốc rễ tiến hóa của nó đến thời đại của chủ nghĩa tư bản và kỹ thuật di truyền, để khám phá tại sao chúng ta đang trong những điều kiện sinh sống hiện tại.

Sapiens tập trung vào các quá trình quan trọng đã định hình loài người và thế giới quanh nó, chẳng hạn như sự ra đời của sản xuất nông nghiệp, việc tạo ra tiền, sự lan truyền của những tôn giáo, và sự nổi lên của những nhà nước quốc gia. Không giống như những quyển sách khác cùng loại, Sapiens đã có một lối tiếp cận liên ngành học, bắc cầu qua những khoảng cách giữa lịch sử, sinh học, triết học và kinh tế theo một lối trước đây chưa từng có. Hơn nữa, lấy cả quan điểm vĩ mô và vi mô, Sapiens không chỉ đề cập đến những gì đã xảy ra và tại sao, mà còn đi sâu vào việc những cá nhân trong lịch sử đó đã cảm nhận nó như thế nào.

Câu hỏi lớn và sâu sắc của Harari là: chúng ta thực sự muốn gì? Có cách nào để đạt được hạnh phúc cho con người chúng ta, hoặc thậm chí liệu chúng ta có biết được nó là gì hay không? Trong cốt lõi của nó, Sapiens biện luận rằng chúng ta không biết về bản thân chúng ta, huống chi biết được những nhu cầu của những loài sinh vật khác. Chúng ta đã quá thường xuyên bị những tưởng tượng hư cấu của chúng ta lừa dối. Lịch sử cũng là một hư cấu, nhưng một hư cấu đã được kiềm chế bởi thực tại và biện luận: một hình thức của huyền thoại – một hư cấu hữu ích – khiến nó có thể mang lại sự giác ngộ của sự tự biết chính mình.

“Tôi khuyến khích tất cả chúng ta, dẫu có những tin tưởng tín ngưỡng nào, để đặt câu hỏi về những thuật kể cơ bản về thế giới chúng ta, để nối những phát triển ngày xưa với những quan tâm ngày nay, và để không sợ hãi những vấn đề tranh luận” (Yuval Noah Harari)

Dẫn Nhập Ngắn Về Khoa Học – Tiến Hóa : Minh Họa Sinh Động Bằng Tranh

Dẫn nhập ngắn về khoa học là lựa chọn sáng suốt nhất cho bất kỳ ai muốn truy cập nhanh và hiệu quả vào kho kiến thức khổng lồ. Khai thác thông tin khoa học khách quan từ những nguồn xác tín và sử dụng phong cách truyện tranh hài hước, bộ sách độc đáo này sẽ mở ra con đường sáng rõ nhất để tìm đến những ý tưởng khoa học đột phá của nhân loại.

Năm 1859, Charles Darwin đã gây chấn động thế giới với thuyết tiến hóa thông qua quá trình chọn lọc tự nhiên. Hơn 150 năm sau, lý thuyết của ông vẫn thách thức những niềm tin căn bản nhất của nhân loại.

Cuốn sách này sẽ giới thiệu tuần tự quá trình hình thành “ý tưởng nguy hiểm của Darwin” và xem xét những quan niệm sai lầm thường gặp về chọn lọc tự nhiên, gen vị kỷ dưới một góc nhìn mới. Tất cả sẽ hé lộ bằng chứng ủng hộ thuyết tiến hóa mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Tất Cả Chúng Ta Đều Là Cá

Neil Shubin, nhà cổ sinh học và giáo sư về giải phẫu học, người đã đồng khám phá Tiktaalik, “loài cá có tay”, kể câu chuyện về cơ thể chúng ta mà bạn chưa bao giờ nghe trước đây. Qua nghiên cứu hóa thạch và ADN của các loại sinh vật nguyên thủy, tác giả Neil Shubin đã cho thấy sự tương đồng về mặt cấu tạo cơ thể giữa người với các loại sinh vật khác, từ cá cho đến giun và thậm chí là vi khuẩn. Bằng những nội dung thú vị, lý thú, Tất cả chúng ta đều là cá đã giúp chủ đề sinh học và cổ sinh học vốn vô cùng phong phú, đa dạng trở nên đặc biệt gần gũi và cuốn hút với độc giả, nhất là các bạn trẻ.

Cơ thể con người là một cấu trúc cực kỳ phức tạp và hoàn toàn khác biệt so với các động vật khác trên trái đất. Tuy nhiên, cũng giống như các sinh vật khác, cơ thể của chúng ta là sản phẩm của một quá trình tiến hóa kéo dài 3.5 tỉ năm từ khi xuất hiện những vật liệu di truyền đầu tiên. Nếu đúng như vậy, cơ thể của chúng ta phải có rất nhiều sự tương đồng với các động vật khác. Làm thế nào để phát hiện ra những sự tương đồng này và cơ chế nào thúc đẩy quá trình tiến hóa từ những sinh vật đơn giản đến những sinh vật phức tạp? Câu trả lời cho những câu hỏi này và nhiều câu hỏi khác có liên quan đến quá trình tiến hóa từ những sinh vật đơn giản như cá tới những sinh vật phức tạp như chúng ta đều được giải thích và minh họa bằng những ví dụ sống động trong cuốn sách Tất cả chúng ta đều là cá của Giáo sư Neil Shubin đến từ Đại học Chicago.

Bằng kiến thức uyên bác trong nhiều lĩnh vực của sinh học như tiến hóa, giải phẫu, mô phôi học và di truyền, Giáo sư Neil Shubin sẽ giúp người đọc hiểu được bản chất của những mối liên hệ tưởng như không tồn tại giữa vây cá và tay người, cơ chế hình thành mắt ở ruồi giấm và người, nguồn gốc tai người bắt nguồn từ loài sứa… Đối với những người thích tìm tòi và khám phá, những mối liên hệ này thực sự thú vị và mở ra một chân trời mới giúp họ nhận biết những hiện tượng và mối liên hệ kỳ lạ khác trong thiên nhiên. Còn đối với những người khác thì sao? Những mối liên hệ này có thể giúp ích gì cho loài người? Hãy đọc và tự tìm câu trả lời cho mình!

Tất cả chúng ta đều là cá nằm trong tủ sách Cánh cửa mở rộng được nhà toán học Ngô Bảo Châu và nhà văn Phan Việt giới thiệu, NXB Trẻ ấn hành. Đúng như tên gọi, Tủ sách Cánh cửa mở rộng không giới hạn về thể loại. Mục đích trước mắt là giới thiệu các sách văn học, khoa học xã hội – kinh tế và khoa học tự nhiên hữu ích của thế giới và Việt Nam cho độc giả, nhất là độc giả trẻ. Mục đích xa hơn là thúc đẩy tinh thần hiếu học, coi trọng tri thức và các giá trị sống trong các thế hệ người Việt. Dự án này tập trung 80% đầu sách cho các ấn phẩm có khả năng tiếp cận đông đảo người đọc, 20% cho các sách có tính chuyên sâu.

Những Câu Hỏi Lớn – Tiến Hóa

Những câu hỏi lớn đề cập đến những vấn đề cơ bản trong khoa học tự nhiên và xã hội, nhưng vẫn khiến những bộ óc vĩ đại trong lịch sử đau đầu.

Dễ hiểu, tường minh và giúp mở mang tâm trí, cuốn sách này là lời giải đáp cho 20 câu hỏi lớn nhất về tiến hóa và sự sống trên Trái đất.

• Tiến hóa là gì?
• Liệu Darwin có đúng?
• Chọn lọc tự nhiên là gì?
• “Kẻ sống sót phù hợp nhất” là gì?
• Tiến hóa có phải quá trình ngẫu nhiên?
• Loài là gì?
• Nhiễm sắc thể, gen và adn là gì?
• Gen xây dựng cơ thể như thế nào?
• Tiến hóa phân tử là gì?
• Sự sống hình thành như thế nào?
• Cây sự sống là gì?
• Tôi có phải là một con khỉ?
• Mẫu hóa thạch cho ta biết điều gì?
• Mắt xích còn thiếu là gì?
• Trí thông minh có được di truyền?
• Liệu con người có tiếp tục tiến hóa?
• Liệu tôi có thể tự nhân bản chính mình?
• Đạo đức đến từ đâu?
• Ngôn ngữ là thuộc tính đặc hữu của con người?
• Thuyết sáng thế có đúng không?

Huyễn tưởng Thượng Đế­­

Trích Lời tựa

…”Tôi có cảm tưởng – vâng, tôi tin chắc, đó là có vô số người ở trong hoàn cảnh tương tự mà ta không biết, họ được nuôi dạy lớn lên trong một tôn giáo nào đó, cảm thấy khổ sở vì nó, không tin tưởng vào nó, hoặc băn khoăn về những điều ác đã làm nhân danh nó; họ lờ mờ nhận ra mình ao ước được từ bỏ tôn giáo của cha mẹ, và có thể từ bỏ được, nhưng chỉ đơn giản không nhận ra rằng từ bỏ hay không đó là một lựa chọn do mình.

Nếu bạn là một trong số đó, quyển sách này dành cho bạn. Mục đích của cuốn sách là gây dựng nhận thức – nâng cao nhận thức về sự thực rằng làm một người vô thần là một nguyện vọng thực tế, và là một nguyện vọng can đảm và tốt đẹp. Bạn có thể là một người vô thần mà vẫn hạnh phúc, đầu óc cân bằng, có đạo đức, thấy tinh thần mãn nguyện. Đó là thông điệp nâng cao nhận thức thứ nhất của tôi”…

Lời kết

Việc hiểu rõ về thuyết tiến hóa không chỉ mang lại sự ngưỡng mộ và kính trọng đối với sức mạnh và sự phát triển của cuộc sống, mà còn mang lại cái nhìn khả thi để giải thích sự đa dạng và phức tạp của các loài sinh vật. Những cuốn sách hay về thuyết tiến hóa sẽ giúp bạn khám phá những bí ẩn đằng sau cuộc sống trên Trái Đất và tạo ra sự thấu hiểu sâu sắc về quá trình tiến hóa kỳ diệu này.