9 sách hay về Mỹ học bao quát nhiều chủ đề khác nhau

9 sách hay về Mỹ học đi sâu vào những hiểu biết toàn diện về ý nghĩa, sự phát triển, nguyên tắc và các hình thức mỹ học khác nhau, cũng như nghệ thuật mỹ học phức tạp.

Mỹ Học Kiến Trúc

Tổng quan về sự xuất hiện của mỹ học kiến ​​trúc, bao gồm ý nghĩa, đặc điểm, sự tiến hóa, nguyên tắc, hình thức và cơ chế của nó, cũng như kiến ​​trúc với tư cách là nghệ thuật của cái đẹp.

Từ Mỹ Học Đến Các Loại Hình Nghệ Thuật

Nội dung cuốn sách Từ Mỹ Học Đến Các Loại Hình Nghệ Thuật bao gồm các nội dung chính sau:

• Lời giới thiệu
• Luận về cái đẹp
• Về những tác gia và các nhà phê bình
• Những tùy bút về hội họa
• I – Những ý nghĩ kỳ quặc của tôi về hội họa
• II – Những ý nghĩ vụn vặt của tôi về màu sắc
• III – Tất cả những gì tôi đã hiểu trong đời tôi về sáng tối
• IV – Điều mọi người biết về biểu hiện và khía cạnh mọi người không biết
• V – Đoạn về bố cục ở đấy tôi hy vọng là tôi sẽ nói đến nó
• VI – Vài lời của tôi về kiến trúc
• VII – Một hệ luận nhỏ từ những vấn đề trên
• Châm biến I
• Tán dương Richardson
• Trò chuyện với Dorval về Đứa con hoang
• Ý kiến ngược đời về diễn viên

Trích đoạn:

“Người ta từng nói rằng màu sắc đẹp nhất thế gian là cái màu đỏ dễ thương mà vẻ ngây thơ, trẻ trung, khỏe mạnh, nhu mì và bẽn lẽn nhuộm trên đôi má một thiếu nữ; và người ta đã nói một điều không những tinh vi, cảm động và tế nhị mà còn chân thực nữa; bởi vì chính da thịt là cái khó thể hiện nhất; chính cái màu trắng ấy, trắng đều không tái nhợt cũng không xỉn; chính cái hỗn hợp màu đỏ và xanh lam ấy nó chỉ hơi ánh lên phơn phớt; chính là máu, là sự sống chúng làm cho nhà nghệ sĩ tô màu tuyệt vọng. Ai có được ý thức về da thịt là đã tiến một bước dài; mọi cái còn lại so với nó chẳng nghĩa lý gì cả. Ngàn họa sĩ đã chết đi mà chưa cảm nhận được da thịt; ngàn họa sĩ khác cũng sẽ chết mà chưa cảm nhận được nó.”

(trích Những ý nghĩ vụn vặt của tôi về màu sắc, Từ mỹ học đến các loại hình nghệ thuật, Denis Diderot).

Nhật Bản Từ Mỹ Học Đến Văn Chương

Giới thiệu mỹ học truyền thống Nhật Bản. Nghiên cứu khái quát về văn học Nhật Bản; biểu tượng hoa trong văn hóa và văn học cổ Nhật Bản; về cái đẹp trầm luân trong các truyện kể; thơ văn cổ điển và đương đại của những nhà thơ, nhà văn Nhật Bản nổi tiếng dưới góc nhìn mỹ học truyền thống..

Phê Phán Năng Lực Phán Đoán (Mỹ Học Và Mục Đích Luận)

PHÊ PHÁN NĂNG LỰC PHÁN ĐOÁN là cuốn sách Phê phán thứ ba của Kant, sau hai cuốn Phê phán lý tính thuần túy (1781, 1787) nhằm trả lời câu hỏi: “Tôi có thể biết gì?” và Phê phán lý tính thực hành (1788) trả lời câu hỏi: “Tôi phải làm gì?”. Câu hỏi thứ ba “Tôi có thể hy vọng gì?” được Kant dành cho các bài viết và công trình nghiên cứu tương đối ngắn về triết học lịch sử và triết học tôn giáo. Cuốn sách này Kant viết để trả lời câu hỏi thứ tư, bao trùm cả ba câu hỏi trên: “Con người là gì?”.

Theo Kant, con người có ba khả năng: Quan năng nhận thức, Quan năng ham muốn và Quan năng phán đoán. Quan năng phán đoán là cầu nối giữa hai quan năng kia. Phán đoán chia làm: Phán đoán xác định và Phán đoán phản tư.

Theo Kant, Phán đoán xác định: đưa hiện tượng cá biệt vào quy luật phổ quát, công việc để tạo thành nhận thức. Đây là một năng lực bẩm sinh. Phán đoán phản tư: Từ một hiện tượng cá biệt, tìm ra quy luật phổ biến. Có những cái chẳng có mục đích nào cả. Phán đoán phản tư là chìa khóa mở cửa mỹ học. Phán đoán phản tư tạo ra phán đoán thẩm mỹ. Vinh dự của con người là ngoài năng lực phán đoán xác định con người còn có năng lực phán đoán phản tư. Đó là lý do mà cuốn sách có hai phần: “1. Phán đoán thẩm mỹ: tìm cho cái đẹp một mục đích vốn không có trong thực tế; 2. Phán đoán tự nhiên: giới tự nhiên cũng vậy, không có mục đích”.

Năng lực phán đoán “là quan năng suy tưởng cái đặc thù như là được thâu gồm ở dưới cái phổ biến”, “là một năng khiếu đặc biệt do tập luyện mà thành thạo chứ không thể truyền dạy được”. Nó là “từ lòng mẹ sinh ra” và nếu thiếu, không một trường học nào có thể bù đắp được, và do đó “thiếu óc phán đoán thường gọi là sự ngu muội và ta không thể tìm phương thuốc chữa trị”.

Có thể nói, cuốn sách này có vai trò “giải thoát” con người khỏi sự giằng xé giữa tinh thần và thể xác, giữa lý trí và cảm giác; là chiếc cầu bắc ngang qua vực thẳm giữa trí năng và lý trí. Con người là vật biết đau khổ và khoái lạc và con người có quyền hy vọng tìm thấy giải thoát ngay trong phạm vi sinh hoạt thường ngày.

Phán đoán là hành vi thực hành, qua cuốn sách này Kant nghiên cứu về khả năng tình cảm thuần túy và đối tượng của nó là hành vi của con người tại thế. Trong Lời Tựa của lần xuất bản thứ nhất, Kant nói: “với công trình này, tôi đã hoàn tất được toàn bộ công cuộc Phê phán của mình”

Mỹ Học Cổ Điển Nhật Bản

Nhật Bản nổi tiếng là đất nước của những con người duy mỹ, duy tình. Yêu cái đẹp, tôn thờ cái đẹp đã trở thành một truyền thống của con người Nhật Bản. Cái đẹp đã trở thành đối tượng được biểu đạt một cách trân trọng, đồng thời cũng là đối tượng nghiên cứu của mỹ học, triết học và các ngành khoa học ở Nhật. Mỹ học Nhật Bản được xem bắt đầu định hình từ thời kì Heian với các quan niệm thẩm mĩ cơ bản như Yugen, Aware, Wabi, Sabi…

Trải qua nhiều thời kì khác nhau, các quan niệm này có những biến đổi nhất định và khó có thể đưa ra một cách hiểu chính xác nhất. Việc nghiên cứu và tìm hiểu các tác phẩm bàn về đặc trưng mỹ học Nhật Bản sẽ là nguồn tham khảo hữu ích cho những độc giả quan tâm đến vấn đề này.

Với mục đích cung cấp cho độc giả nguồn tài liệu giá trị về mỹ học Nhật bản, Nhà xuất bản Đại học Sư phạm trân trọng giới thiệu cuốn sách Mỹ học cổ điển Nhật Bản của tác giả Onishi Yoshinori. Cuốn sách gồm hai quyển (hai phần):

Quyển một: Yugen và Aware khảo sát hai khái niệm Yugen và Aware trên góc độ mỹ học, đặt chúng trong mối quan hệ về mặt lí luận với các lí thuyết mới về phạm trù mỹ học, và triển khai các phạm trù mỹ học đó trong mối quan hệ tổng thể với toàn bộ lí thuyết mỹ học.

Quyển hai: Bàn về “Phong nhã” – Nghiên cứu khái niệm “Sabi” như một thử nghiệm nghiên cứu những vấn đề liên quan đến khái niệm “Sabi” từ góc độ mỹ học. Khái niệm “Phong nhã” được diễn giải một cách chi tiết theo nhiều cách, cả theo nghĩa rộng và nghĩa hẹp.

Cuốn sách này là một công trình có giá trị tham khảo lớn đối với các nhà nghiên cứu và độc giả có nhu cầu tìm hiểu về mỹ học cổ điển Nhật Bản. Để độc giả thuận lợi hơn khi tiếp nhận nội dung cuốn sách, chúng tôi xin lưu ý một số điểm sau đây:

• Một số từ ngữ không còn phù hợp với thực tế hiện nay nên chúng tôi xin phép lược và ghi chú trong sách là […].
• Toàn bộ chú thích chân trang là của người dịch.
• Chúng tôi bổ sung phần Index để thuận lợi cho độc giả theo dõi các thuật ngữ khi cần thiết.

Giáo Trình Đại Cương Về Những Khuynh Hướng Cơ Bản Trong Lịch Sử Mỹ Học

Giáo Trình Đại Cương Về Những Khuynh Hướng Cơ Bản Trong Lịch Sử Mỹ Học là một khoa học nghiên cứu các quan hệ và hoạt động thẩm mỹ của con người đối với hiện thực cuộc sống và đã có lịch sử phát triển từ mấy ngàn năm trước.

Cuốn Giáo trình đại cương về những khuynh hướng cơ bản trong lịch sử mỹ học, trước hết là những bài giảng về lịch sử mỹ học cho các nghiên cứu sinh thuộc cơ sở đào tạo của Viện Triết học – Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam từ năm 1995 đến 2010. Năm 2011, giáo trình này được xuất bản dùng làm tài liệu tham khảo cho các giáo viên và học viên trường Đảng, khoa Triết học của Học viện Chính trị – Hành chính khu vực I. Sau gần 4 năm, giáo trình này đã được dùng làm tài liệu giảng dạy và tham khảo cho trình độ sau đại học của nhiều cơ sở đào tạo triết học ở nước ta, đặc biệt là Khoa Triết học thuộc Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn – Đại học Quốc gia Hà Nội. Trong quá trình giảng dạy, các tác giả thấy cần làm rõ và bổ sung một số điểm mà lần xuất bản đầu tiên (năm 2011), cuốn sách chưa có dịp nghiên cứu.

Trong lần tái bản này, cuốn sách giáo trình đã trình bày rõ hơn một số tác phẩm của một số nhà mỹ học có tên tuổi trong lịch sử mỹ học mà lần xuất bản trước chưa thực hiện được. Các tác giả của cuốn sách đã rà soát và chú thích những tư liệu được trích chuyển sang nguyên bản đã được dịch sang tiếng Việt để độc giả dễ tra cứu. Do khuôn khổ của chương trình giảng dạy sau đại học trước đây và do cả khuôn khổ số trang xuất bản lần thứ nhất, các tác giả đã rút ngắn chương về lịch sử mỹ học tư sản. Trong lần xuất bản này, cuốn sách đã bổ sung một số tác giả và tác phẩm của mỹ học tư sản hiện đại để bạn đọc có thêm tài liệu nghiên cứu.

Trong những năm gần đây, qua nhiều kênh thông tin cũng như qua thực tế giảng dạy 4 năm qua, các tác giả nhận thấy rằng, nhiều bạn đọc đã hiểu chưa thấu đáo về vai trò phương pháp luận của mỹ học mácxít trong việc học tập, nghiên cứu và giảng dạy lịch sử mỹ học. Vì lý do đó nên trong lần xuất bản này, các tác giả đã bổ sung lời mở đầu cuốn sách để bạn đọc hiểu rõ hơn mỹ học Mác – Lênin có tầm quan trọng như thế nào cả trong nghiên cứu lịch sử mỹ học đến việc nhận thức, đánh giá và sáng tạo các quan hệ thẩm mỹ cũng như giáo dục thẩm mỹ trong tình hình hiện nay.

Hy vọng cuốn sách kiến thức sẽ giúp bạn đọc có thêm những tài liệu cơ bản để học tập, nghiên cứu, giảng dạy mỹ học và sáng tạo nghệ thuật.

50 Câu Hỏi Mỹ Học Đương Đại

Các hình thức mới của nghệ thuật đương đại, thường khiêu khích và đôi khi bị công chúng hiểu sai, chắc chắn có nguồn gốc từ việc mối quan tâm đối với mỹ học ngày càng gia tăng. Ngay từ thế kỷ XIX, mỹ học đã phải đối mặt với cuộc khủng hoảng của tính hiện đại nghệ thuật rồi đến các nhà tiền phong và nó được phóng tác ra một hệ thống thuật ngữ đặc thù, có nguồn gốc triết học, mà không phải là luôn quen thuộc với những người không chuyên.

Để cuộc tranh luận về nghệ thuật hiện nay bớt lộn xộn hoặc chỉ dành riêng cho những người am hiểu, cuốn sách 50 câu hỏi về mỹ học đương đại của Marc Jimenez trình bày các vấn đề nghệ thuật ra đời vào thế kỷ XX và những câu hỏi chủ yếu qua đó cố gắng giải đáp về mỹ học đương đại.

Năm mươi câu hỏi cho năm mươi câu trả lời về chủ đề mỹ học liên quan đến nghệ thuật đương đại. Các câu trả lời, kể từ những khái niệm cơ bản là chừng đó những điểm mốc thiết thực cho phép người đọc hình thành một quan điểm hoặc để củng cố, phát triển lên hay thậm chí là để thay đổi chính quan điểm đó.

Dẫn Luận Về Cái Đẹp

Dẫn luận về cái đẹp khám phá khái niệm cái đẹp, đặt câu hỏi điều gì khiến một đối tượng là đẹp – dù trong nghệ thuật, tự nhiên hay hình dáng con người. Nó phản bác mạnh mẽ quan niệm cho rằng những phán xét về cái đẹp thuần túy là chủ quan và tương đối, hay chúng ta không học được nhiều từ phê bình và nghiên cứu.

Với lập luận sự trải nghiệm cái đẹp của chúng ta được đặt trên nền tảng hợp lý và cái đẹp là một giá trị phổ quát, Dẫn luận này cho thấy làm thế nào năng lực thưởng thức cái đẹp đóng một vai trò không thể thiếu trong cách chúng ta định hình thế giới.

Thơ Ca Phật Giáo Việt Nam – Đông Á Nhìn Từ Mỹ Học Thiền

Có cái gì đó khiến các thiền sư – nhà thơ cần phải nói lên. Đó là thế giới của niềm hoan hỷ tự do, thế giới giản đơn sâu kín cần được gọi tên, được nói về.

Một bờ suối văng với những bông hoa đỏ mong manh, một con sông băng tuyết với một cánh chim bay hút vào cuối trời, một biến cả trong lặng với ánh trăng cô tị, có thông điệp gì trong những bức tranh bị bôi xóa tối đa dấu vết sự ồn ào thế tục ấy?

Phải chăng, Cõi lặng, cõi không, niềm an nhiên tịch tĩ khi được phát hiện trở lại dưới ánh sáng thức tỉnh thì chúng cần phải được nói ra, phải được kêu lên. Vì đơn giản chúng không còn là những hiện thực bị rời rạc, hiện thực của con mắt nhìn, mà là hiện thực toàn vẹn của Tâm.

“Những lớp học trong rừng, trên núi của các bậc đại sư (Guru) Ấn Độ ngày xưa cho đến những chốn lam tuyên ẩn mình của người Trung Hoa cổ đều là dấu ấn của những nền văn minh hướng về thiên nhiên. Nhiều tâm sự lớn lao được nuôi dưỡng trong lòng thiên nhiên.

Sông Hằng linh thiêng, núi Himalaya vĩ đại, dãy Lư Sơn trùng điệp, núi Yên Tử huyện mộ chính là biểu tượng cho nơi cất giữ tâm linh của những người hành đạo, tu tâm. Thiên nhiên, trong quan niệm Nho gia, cũng là nơi giữ gìn khí tiết, gột rửa tâm hồn, thậm chí là nơi nương tựa trong những khúc quanh bất trắc chốn quan trường.

Trở về thiên nhiên chính là trở về nguồn cội. Người thầy vĩ đại này có lúc được nhìn như biểu tượng về bản thể, là Đạo, là Tâm. Thiên nhiên hữu hình là vạn pháp của một thiên nhiên vô hình. Thiên nhiên soi chiều và đánh thức những phân sâu kín trong năng lượng hòa nhập và ý chí con người.”