9 sách hay về hiệu ứng tâm lý khám phá chiều sâu hành vi của con người

Nếu bạn đang muốn hiểu rõ hơn về tâm trí con người, có một số cuốn sách hay có thể giúp bạn làm điều đó. Dưới đây là 9 cuốn sách hay về hiệu ứng tâm lý.

Lẽ Phải Của Phi Lý Trí

Đọc Lẽ phải của phi lý trí – một cuốn sách lãnh đạo và quản lý hữu ích, bạn sẽ biết nhiều điều như:

• Tại sao những khoản tiền thưởng lớn lại có thể khiến các CEO làm việc kém hiệu quả hơn?
• Làm cách nào mà những định hướng rối rắm lại hữu ích đối với chúng ta?
• Tại sao việc trả thù lại quan trọng?
• Tại sao có một sự khác biệt rất lớn giữa điều mà chúng ta nghĩ là sẽ khiến chúng ta hạnh phúc và những thứ thực sự khiến chúng ta hạnh phúc?
• Và rất nhiều phát hiện thú vị khác.

Hiệu Ứng Lan Truyền

Tại sao? Bạn có thể thảo luận bất cứ điều gì. Có vô số chủ đề, ý tưởng và câu chuyện để thảo luận. Tại sao bạn thảo luận về một số chủ đề nhất định? Tại sao câu chuyện, bộ phim hoặc đồng nghiệp này lại trái ngược với câu chuyện, bộ phim hoặc đồng nghiệp khác?

Một số câu chuyện có tính lan truyền nhiều hơn, một số tin đồn có khả năng lây lan cao hơn. Một số nội dung trực tuyến trở nên phổ biến, trong khi một số khác không bao giờ được lan truyền. Một số sản phẩm được truyền khẩu rất nhiều, trong khi một số khác không được nhắc đến. Tại sao? Điều gì khiến cho một số sản phẩm, ý tưởng và hành động được nói đến nhiều hơn?

Tất cả những điều đó sẽ được giải thích trong Hiệu ứng lan truyền.

Tài Chính Hành Vi – Tâm Lý Học, Đưa Ra Quyết Định Và Thị Trường

Tài chính hành vi đang phát triển nhanh chóng và sử dụng các kiến thức từ tâm lý học để tìm hiểu cách thức hành vi của con người ảnh hưởng đến các quyết định của các nhà đầu tư cá nhân và chuyên nghiệp, của các thị trường và các nhà quản lý.

Tất cả chúng ta đều là con người, điều đó có nghĩa là hành vi của chúng ta bị ảnh hưởng bởi tâm lý. Một vài quyết định rất đơn giản và là những lựa chọn hằng ngày, như việc chúng ta sẽ học tập chăm chỉ như thế nào cho kỳ thi sắp tới, hay nhãn hiệu nước giải khát nào chúng ta sẽ mua, nhưng những quyết định khác lại có thể ảnh hưởng đáng kể đến tình hình tài chính của chúng ta, như là chúng ta có nên mua một cổ phiếu nào đó hay không, hay chúng ta sẽ phân bổ tiền trong tài khoản hưu trí của chúng ta vào các quỹ đầu tư khác nhau như thế nào.

Mục đích của cuốn sách này là trình bày những gì chúng ta học được về việc ra quyết định từ những nghiên cứu trong lĩnh vực tài chính hành vi, song song với việc nhìn nhận những thách thức vẫn đang tồn tại.

Ở phần tiếp theo của cuốn sách, chúng ta sẽ thấy rằng tài chính hành vi rất hữu ích trong việc giúp chúng ta hiểu về những câu đố ở mức độ nhà đầu tư. Ví dụ, tại sao con người có xu hướng đầu tư vào những công ty địa phương? Tại sao các nhà đầu tư nhầm lẫn một công ty tốt là một cổ phiếu tốt? Tại sao con người gia tăng chấp nhận rủi ro nếu họ vừa có được thành quả danh mục tốt hoặc kém? Tại sao họ lại lưỡng lự khi loại bỏ các cơ hội đầu tư kém ra khỏi danh mục của mình? Tại sao nhiều nhà đầu tư lại giao dịch thường xuyên? Tại sao họ lại không đa dạng hóa đầy đủ các tài sản đang nắm giữ? Tại sao con người lại hành động theo đám đông?

Tâm Lý Học Đám Đông

Tác giả Gustave Le Bon (1841 – 1931) là nhà tâm lí học xã hội nổi tiếng người Pháp với lí thuyết về đám đông. Ông viết về nhiều lĩnh vực và có ảnh hưởng rất lớn trong xã hội Pháp đương thời. Những tác phẩm nền tảng nhất của Le Bon là Quy luật tâm lí về sự tiến hoá của các dân tộc (Les Lois psychologiques de l’évolution des peuples, 1894), Cách mạng Pháp và tâm lí học về các cuộc cách mạng (La Révolution française et la psychologie des révolutions, 1912) và Tâm lí học đám đông (La Psychologie des foules, 1895).

Trong kiệt tác sáng rõ và sinh động này, Gustave Le Bon soi sáng những hoạt động vô thức – phi lý trí của các suy nghĩ tập thể cùng cảm xúc đám đông, qua đó đặt tư tưởng của đám đông đối nghịch với tư duy tự do và lý trí độc lập của cá nhân. Ông chỉ ra bằng cách nào hành vi của một cá nhân lại có tác động đến đám đông.

Có rất nhiều sự thật được gợi mở nếu ta thấy hiểu về tâm lý đám đông, như Le Bon khẳng định : “Kiến thức về ngành khoa học này soi rọi rất nhiều hiện tượng lịch sử và kinh tế, mà nếu thiếu thì những hiện tượng đó sẽ hoàn toàn không thể hiểu được.”

Theo Gustave Le Bon, trong cuốn Tâm lý học đám đông, những đám đông luôn bị vô thức tác động, họ xử sự như người nguyên thuỷ, người dã man, không có khả năng suy nghĩ, suy luận, mà chỉ cảm nhận bằng hình ảnh, bằng sự liên kết các ý tưởng, họ không kiên định, thất thường, và đi từ trạng thái nhiệt tình cuồng loạn nhất đến ngây dại ngớ ngẩn nhất. Vả lại, do thể trạng của mình, những đám đông ấy cần có một thủ lĩnh, một người cầm đầu, kẻ có thể dẫn dắt họ và cho bản năng của họ một ý nghĩa.

Hiệu Ứng Đèn Gas

Chồng của bạn đi quá giới hạn khi tán tỉnh một cô nàng ở bữa tiệc tối. Khi bạn đối chất với anh ta, anh ta nói rằng bạn đừng nên tỏ ra tự ti và áp đặt đến thế. Sau cuộc tranh cãi kéo dài, bạn xin lỗi vì đã khiến anh ta có một khoảng thời gian khó khăn.

Mẹ bạn coi thường trang phục của bạn, công việc của bạn, và cả con trai của bạn nữa. Nhưng thay vì phản kháng, bạn lại tự hỏi rằng có phải mẹ mình đã đúng hay không, và nghĩ rằng một người trưởng thành thì cần phải có khả năng tiếp thu những lời chỉ trích “cỏn con” như thế.

Nếu bạn nghĩ những điều này không thể xảy ra với mình, hãy nghĩ lại đi. Thắp đèn gas là một hình thức bạo hành và thao túng về mặt cảm xúc vô cùng quỷ quyệt, rất khó để nhận diện và còn khó hơn nữa để thoát ra.

Cuốn sách này sẽ giúp bạn hiểu được, suy nghĩ lại, và cuối cùng là thoát ra, dù là qua việc biến đổi mối quan hệ từ bên trong hay rời bỏ nó một lần và mãi mãi.

Tài Chính Hành Vi – Behavioral Finance

Một lĩnh vực không chỉ có khả năng giải thích cách mọi người ra quyết định tài chính, cách thị trường vận hành, mà còn đưa ra cách làm thế nào để cải thiện chúng!

Đó chính là Tài Chính Hành Vi, mặc dù là một lĩnh vực tương đối mới, tài chính hành vi dường như đã phát triển theo cấp số nhân!

Quyển sách Tài Chính Hành Vi không giúp cho nhà đầu tư đưa những dự đoán về tương lai. Tuy nhiên, bằng cách nhìn lại những hành vi trong quá khứ và những hiểu biết về yếu tố cảm xúc tác động đến quyết định đầu tư, nhà đầu tư có thể tránh những sai lầm.

Học tài chính hành vi là học cách tránh những sai lầm. Đối với một nhà đầu tư, tránh sai lầm và tránh thua lỗ là điều kiện tiên quyết để sinh tồn trên thị trường tài chính khắc nghiệt.

Tâm Lý Thị Trường Chứng Khoán

Nhà đầu tư vĩ đại thế kỷ XX, Ben Graham từng nhận xét rằng: “Đầu cơ cổ phiếu chủ yếu là câu chuyện xoay quanh việc anh A cố gắng nghĩ xem anh B, C và D đang nghĩ gì – trong khi B, C và D cũng cố làm y như thế. ”

Để tìm kiếm lời giải cho những câu hỏi trên, các chuyên gia chứng khoán đã không ngừng đưa ra những lý thuyết và các phương pháp luận tân tiến để áp dụng vào thị trường chứng khoán. Các trào lưu đầu tư liên tục quay vòng, song các nhà đầu tư vẫn không tránh khỏi vòng xoáy nghiệt ngã của nạn đầu cơ cùng các thảm họa tài chính khác.

Được xuất bản năm 1912, đã trải qua hơn 100 năm nhưng Psychology of Stock Market với phiên bản tiếng Việt mang tên Tâm lý thị trường chứng khoán vẫn giữ nguyên được giá trị của nó cho đến hôm nay.

Bên cạnh những lời khuyên bổ ích cùng những kiến thức vô giá về kinh doanh chứng khoán, Tâm lý thị trường chứng khoán cũng giúp người đọc thay đổi một số cách nhìn truyền thống về tâm lý đám đông trên thị trường. Như chính G.C. Selden đã nói, khi bạn nhận thức được về tâm lý đám đông theo cách này, cũng là lúc bạn có thể bước vào thị trường chứng khoán và khám phá những điều thú vị cùng những bí mật ẩn giấu phía sau trò chơi kinh doanh vĩ đại nhất mọi thời đại.

Phi Lý Trí

Tại sao chúng ta luôn tự hứa là sẽ ăn kiêng để rồi ý nghĩ ấy vụt biến ngay khi chiếc xe chở đồ tráng miệng đi qua?

Tại sao đôi khi chúng ta hào hứng mua sắm những thứ không thật sự cần đến?

Hoặc tại sao các quy tắc danh dự lại làm tăng mức độ gian lận nơi công sở? Khi đọc tới những trang cuối của cuốn sách này, bạn sẽ có câu trả lời cho các câu hỏi trên và nhiều câu hỏi khác ‒ những câu hỏi có ý nghĩa nhất định đối với cuộc sống, công việc kinh doanh và thế giới quan của bạn.

Hiệu Ứng Cánh Bướm

Ai mới chính xác là người đã cứu hai tỷ người? Có phải là một người cụ thể nào đó mà chúng ta có thể chỉ đích danh? Chúng ta có thể trở lại quá khứ xa đến mức nào?

Chúng ta cần kiểm chứng bao nhiêu người để xác định được người thực sự đã cứu được hai tỷ ngườ một con số vẫn tiếp tục tăng lên mỗi phút ?

Và chúng ta phải tiến về phía trước bao xa trong cuộc sống để cho thấy sự khác biệt mà bạn tạo ra.

Trong cuốn sách Hiệu Ứng Cánh Bướm này, Andy Andrews sẽ cung cấp cho chúng ta những ví dụ, cụ thể, sinh động cùng những lời lý giải ngắn gọn, súc tích cho hiện tượng vật lý thú vị này. Chúng ta sẽ biết rằng, chính những hành động nhỏ bé của mình sẽ là khởi nguồn của các kết quả lớn nhiều năm sau đó.

Mọi hành động của chúng ta, dù lớn dù nhỏ cũng gieo một cái nhân (nguyên nhân), từ cái nhân đó sinh sôi nảy nở theo thời gian để tạo nên quả (kết quả). Và Hiệu Ứng Cánh Bướm nhấn mạnh đến các yếu tố nguyên nhân rất nhỏ tạo thành một kết quả ngoài sức tưởng tượng.

Lời kết

Có rất nhiều cuốn sách hay khám phá những tác động tâm lý của các hiện tượng khác nhau. Những cuốn sách này có thể cung cấp cho người đọc sự hiểu biết sâu sắc hơn về tâm trí con người và có thể giúp họ hiểu rõ hơn về hành vi của chính mình.