5 sách hay về nghiên cứu khoa học trong các lĩnh vực khác nhau

Có nhiều cuốn sách giúp cho việc nghiên cứu khoa học trở nên thú vị và đáng tiếp thu hơn. Từ những sách khám phá các nguyên tắc cơ bản của khoa học đến những tác phẩm khám phá sâu hơn về các lĩnh vực cụ thể, danh sách sau đây sẽ giới thiệu 5 cuốn sách hay về nghiên cứu khoa học.

Đi Vào Nghiên Cứu Khoa Học

Trong thời đại công nghệ thông tin hiện nay, một học sinh phổ thông ở nước ta cũng có thể khẳng định rằng khoa học là cơ sở của sự phát triển xã hội và nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ trọng yếu. Nhưng “nghiên cứu khoa học” và “đo lường” trong nghiên cứu khoa học, cũng như “văn hóa khoa học” là gì? Thậm chí nhiều cá nhân có trình độ đại học cao cấp cũng không đáp ứng tương xứng.

Không chỉ với những chủ đề rộng như vậy, mà cả những câu hỏi cụ thể như: cách viết một bài báo khoa học, cách trích dẫn tài liệu, tại sao phải công bố rộng rãi một công trình nghiên cứu, hay thế nào là đạo văn, “đạo văn”… khám phá một phản ứng rõ ràng và chính xác.

Trong khi đó, thực tế lại đang diễn ra tình trạng rất đáng buồn, đáng lo trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học, từ chuyện “làm khoa học” bằng cách… đạo văn, điều tra cẩu thả, không đúng phương pháp, thậm chí có nhưng cơ quan quản lý đưa ra nhiều quy định hành chính gọi là dựa trên “cơ sở khoa học” mà thật ra chẳng khoa học tí nào!

Có lẽ nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là văn hóa khoa học nước ta chưa được như các nước tiên tiến, trong đó có phần do lâu nay chúng ta thiếu các chương trình giảng dạy, sách báo, tài liệu hướng dẫn, giải thích về bản chất cũng như cách thức tiến hành nghiên cứu khoa học. Như vậy, để có thể nâng cao chất lượng hoạt động nghiên cứu khoa học, gia tăng sự hiện diện của khoa học Việt Nam trên trường quốc tế, rõ ràng cần phải nâng cao nhận thức về ý nghĩa của hoạt động nghiên cứu khoa học, mở rộng tầm hiểu biết chung về phương pháp nghiên cứu khoa học.

Với mong mỏi được đóng góp một phần nhỏ trong công việc ấy, từ nhiều năm qua, Giáo sư Nguyễn Văn Tuấn, hiện công tác tại Viện nghiên cứu Y khoa Garvan – Úc, đã viết nhiều bài đăng trên các tờ báo trong nước như: Thời báo Kinh tế Sài Gòn, Tuổi Trẻ, Tia Sáng, Thanh Niên, VietNam Net… liên quan đến nghiên cứu khoa học, trên cơ sở cung cấp các kiến thức cũng như những kinh nghiệm làm nghiên cứu khoa học trong nhiều năm của tác giả.

Cẩm Nang Nghiên Cứu Khoa Học Từ Ý Tưởng Đến Công Bố

Cuốn sách “Cẩm nang nghiên cứu khoa học từ ý tưởng đến công bố” được soạn ra để giúp cho các bạn muốn dấn thân vào công việc nghiên cứu khoa học. Nhiều học sinh và sinh viên thường tự hỏi bắt đầu nghiên cứu khoa học từ đâu, ý tưởng nghiên cứu xuất phát từ nguồn nào, phương pháp nghiên cứu ra sao, và công bố kết quả ngiên cứu ở đâu.

Đó là những câu hỏi cơ bản trong qui trình nghiên cứu khoa học. Qua 21 chương sách, tác giả sẽ giải đáp những câu hỏi trên và kèm theo những ví dụ thực tế giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về qui trình nghiên cứu khoa học.

“Khoa học không bao giờ dừng lại trong hành trình đi tìm sự thật, bởi vì khoa học không bao giờ tuyên bố nó đã hoàn thành sứ mệnh đó. Khoa học là một nghành nghề khai hóa, truyền bá cái mà chúng ta gọi là “văn minh”, và khoa học đặt sự thật trên hết và trước hết, trước tất cả những quyền lợi cá nhân.”

Nghiên Cứu Khoa Học Trong Kinh Tế – Xã Hội Và Hướng Dẫn Viết Luận Văn

Bạn cần tiến hành một nghiên cứu khoa học hoặc thực hiện một luận văn tốt nghiệp ngành Kinh tế – Xã hội theo hướng định lượng nhưng không biết cách thực hiện, bắt đầu từ đâu, thì đây là tài liệu phù hợp cho bạn. Quy trình thực hiện được hướng dẫn một cách tỉ mĩ và tường tận giúp người đọc thông hiểu và tự tin để thực hiện một nghiên cứu khoa học hay luận văn.

Tài liệu bao gồm 7 chương:

• Chương 1 giới thiệu về quy trình nghiên cứu.
• Chương 2 giới thiệu về các biện pháp thu thập dữ liệu.
• Chương 3 hướng dẫn cách thức xây dựng bảng câu hỏi nghiên cứu.
• Chương 4 giúp bạn thông hiểu một cách cặn kẽ ý nghĩa của của các hệ số khi kiểm định thang đo (Cronbach’s Alpha) và phân tích nhân tố khám phá EFA
• Chương 5 & 6 trình bày về hồi quy đơn và bội.
• Chương 7 giới thiệu về cách viết báo cáo kết quả nghiên cứu cũng như trình bày hai trường hợp nghiên cứu điển hình để bạn đọc tham khảo.

Sử dụng máy tính để hỗ trợ xử lý và phân tích dữ liệu là một yêu cầu bắt buộc trong nghiên cứu khoa học kinh tế, xã hội ngày nay. Tài liệu này mô tả từng bước tác nghiệp để xử lý và phân tích dữ liệu sử dụng các phần mềm Excel, SPSS, và Eviews. Ngoài ra tài liệu còn nêu lên những tình huống và bài tập ứng dụng để đọc giả luyện tập và ứng dụng phương pháp nghiên cứu khoa học vào thực tế công việc của mình.

Giáo Trình Phương Pháp Luận Nghiên Cứu Khoa Học

Có những nghịch lý trong hệ thống giáo dục hiện nay buộc các nhà giáo dục học phải suy nghĩ: Trong suốt cuộc đời đi học, từ lớp vỡ lòng đến hết bậc đại học và sau đại học, người học được học hàng trăm môn khoa học, trừ một định nghĩa “Khoa học là gì?” Trong hàng trăm môn khoa học ấy, người học được học mấy trăm thứ lý thuyết, trừ một định nghĩa “Lý thuyết khoa học là gì?”. Từ đó, một số người học luôn luôn trăn trở: “Liệu có thể tìm được những cơ sở lý thuyết về cấu trúc chung của lý thuyết khoa học, hơn nữa, những kỹ năng để xây dựng các lý thuyết khoa học?”.

Từ nửa sau thế kỷ XIX, các nhà khoa học đã bắt đầu tìm kiếm câu trả lời, và đến nửa sau thế kỷ XX đã chính thức hình thành một lĩnh vực nghiên cứu có tên gọi tiếng Anh là Theory of Science, tạm đặt tên tiếng Việt là Khoa học luận. Khoa học luận phân biệt với một lĩnh vực nghiên cứu khác, có tên tiếng Anh là Epistemology, tiếng Việt nên hiểu là “Nhận thức luận khoa học”. Khoa học luận là lý thuyết chung về khoa học; còn nhận thức luận khoa học là lý thuyết về phương pháp nhận thức khoa học.

Trả lời một phần những câu hỏi trên đây là lý do giải thích vì sao sinh viên đại học cần học tập môn học Phương pháp luận nghiên cứu khoa học.

Học tập ở bậc đại học khác hẳn học tập ở bậc trung học. Ở bậc trung học, giáo viên đọc các nguyên lý và giảng các nguyên lý cho học sinh, học sinh tiếp nhận các nguyên lý đó và liên hệ với hiểu biết của mình trong thực tế. Còn ở bậc đại học, giảng viên giới thiệu cho sinh viên những nguyên lý, sinh viên tiếp nhận những nguyên lý đó, tìm cách lý giải trong các hoàn cảnh khác nhau và tìm cho mình một nguyên lý vận dụng thích hợp. Chính vì vậy, sinh viên học tập ở bậc đại học cần học theo phong cách của người nghiên cứu. Trong tiếng Anh, người ta gọi sinh viên là student chắc có hàm ý từ danh từ study, nghĩa tiếng Việt là khảo cứu, nghiên cứu ([1]). Đương nhiên, study chưa phải là research ([2]). Theo Từ điển MacMillan, research nghĩa là cần tìm ra cái mới, còn quá trình học tập theo phong cách nghiên cứu của sinh viên – study, chưa đòi hỏi tìm ra cái mới, nhưng đòi hỏi phải làm việc theo phương pháp khoa học.

Giáo trình Phương pháp luận nghiên cứu khoa học này được biên soạn nhằm trước hết giúp sinh viên học tập những cơ sở lý luận và rèn luyện kỹ năng làm việc theo phương pháp của nghiên cứu khoa học.

Nghiên Cứu Khoa Học Là Gì

Nhân dịp kỉ niệm lần thứ 152 ngày sinh của nhà khoa học Marie Curie, Nhà xuất bản Kim Đồng ra mắt cuốn sách Nghiên cứu khoa học là gì? Một đam mê, một hứng thú, một trò chơi của tác giả Pierre Joliot, cháu ngoại của bà. Pierre Joliot (sinh năm 1932) là con trai của Frédéric và Irène Joliot-Curie, và là cháu ngoại của Pierre và Marie Curie. Sinh ra và trưởng thành trong gia đình xuất chúng với năm lần nhận giải thưởng Nobel danh giá, có truyền thống nghiên cứu khoa học, Pierre Joliot cũng say mê vẻ đẹp của nghiên cứu cơ bản và đạt tới những đỉnh cao trong ngành.

Cuốn sách được viết bằng hình thức hỏi đáp, tràn đầy tinh thần đối thoại, phong cách hài hước, phóng khoáng. Pierre Joliot khẳng định: Nghiên cứu trước hết phải là một trò chơi và một thú vui. Người nghiên cứu, cũng như một người tham gia vào một trò chơi, cố gắng tìm hiểu những bí ẩn của tự nhiên: đặt ra một câu hỏi, kiếm được một câu trả lời, thường là bất ngờ, câu trả lời ấy gợi ra một thử nghiệm mới. Đó là cách mà người ta dần đạt tới những kiến thức mới.

Lời kết

Đã có rất nhiều cuốn sách xuất sắc và quan trọng về nghiên cứu khoa học được viết ra. Dù bạn là một sinh viên, nhà nghiên cứu hoặc chỉ đơn giản là người yêu thích cái mới, các cuốn sách trong danh sách này chắc chắn sẽ kích thích sự tò mò và khám phá của bạn. Hãy lựa chọn ít nhất một cuốn từ danh sách này để làm nguồn cảm hứng cho công việc và sự tiến bộ trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học của bạn