RŨ BỎ

Hai nhà sư, một già và một trẻ, đi đến bờ sông và chuẩn bị bơi sang sông thì gặp một người phụ nữ đang khóc lóc và năn nỉ hai nhà sư giúp cô ta sang sông vì cô ta không biết bơi.

Nhà sư trẻ chắp tay lạy và nói rằng:

– Xin thí chủ tha thứ cho bần tăng không thể đưa thí chủ sang sông vì bần tăng không gần nữ sắc được.

Nhà sư già không nói gì, ghé lưng cõng người phụ nữ và bơi sang bên kia sông. Sau khi đến bờ sông an toàn thì vị sư già để người phụ nữ xuống và tiếp tục lên đường cùng với nhà sư trẻ. Trên suốt đoạn đường dài trở về chùa, hai nhà sư không nói với nhau điều gì cho đến gần cổng chùa thì vị sư trẻ hỏi vị sư già rằng:

– Tại sao thầy không theo những quy luật của một nhà tu?

Vị sư già trả lời:

– Thầy đã bỏ cô ta tại bờ sông rồi nhưng sao trò còn cõng cô ta cho đến bây giờ!

VUI HƯỞNG CUỘC ĐỜI

Một doanh nhân kinh ngạc khi thấy một người đánh cá nằm sóng soài bên cạnh chiếc tàu đánh cá, phì phà ống píp.

Doanh nhân hỏi:

– Tại sao ông không ra khơi đánh cá?

– Bởi vì tôi đã đánh đủ cá cho ngày hôm nay rồi!

– Tại sao ông không đánh thêm nữa đi?

– Đánh thêm để làm gì?

– Ông sẽ được nhiều tiền hơn. Rồi thì ông có thể trang bị một động cơ cho chiếc tàu của ông để có thể đi ra xa hơn ngoài khơi và đánh được nhiều cá hơn. Nhờ đó ông có thể kiếm thêm tiền mua nhiều lưới nilông. Vì vậy ông sẽ có nhiều cá và nhiều tiền. Chẳng mấy chốc ông có thể dư tiền để mua hai chiếc tàu… và có thể cả một đoàn tàu đánh cá cũng nên. Rồi ra ông sẽ trở thành một người giàu có như tôi đây.

– Khi đó tôi sẽ làm gì nào?

– Ông có thể thực sự vui hưởng cuộc đời!

– Vậy ông tưởng bây giờ tôi đang làm gì đây?

ĐỜI NGƯỜI TRONG MỘT CÂU

Nhà vua ấy, ngay từ lúc lên ngôi báu đã giao cho một viên đại thần trọng trách sưu tầm dưới các bầu trời xa lạ những tinh hoa rải rác trong vũ trụ và những triết lý của cuộc đời. Ý cửu trùng muốn thu nhập những cái hay ở đời để dụng một nguyên tắc trị dân.

Ba mươi năm trời đã qua, vị vua trẻ anh tuấn thuở ấy, chờ đợi đến khi tóc đã điểm bạc. Lễ Khánh thọ ngũ tuần đã cử hành long trọng trong hoàng cung. Lúc ấy quan đại thần cũng về với đoàn lạc đà, bốn vó trắng bụi đường xa và trên lưng chất hơn nghìn sách quý mà vị đại thần đã có công kết tập.

– Trẫm đã nhiều tuổi rồi, tinh hoa của trời đất nhiều đến thế. Trẫm làm sao xem cho hết. Khanh mang về rút ngắn lại cho trẫm đủ thời gian xem. Đoàn lạc đà lại chở những pho sách đi và mười năm sau nữa, bộ sách rút ngắn lại còn năm trăm quyển được dâng lên ngự lãm. Nhà vua vuốt chòm râu bạc trắng phau ngần ngại phán:

– Hãy còn nhiều quá. Tuổi trẫm đã lớn, đọc sao cho kịp, khanh chịu khó về gạn lọc một lần nữa những tư tưởng huyền diệu trong ấy.

Viên đại thần tận trung không hề nghĩ đến số năm tháng đã tàn tạ trên đầu, lui về một nơi u tịch kết tinh kho tư tưởng. Sau năm năm triền miên với bao nhiêu tinh hoa và tư tưởng cổ kim đông tây, viên quan già nua mừng rỡ khi thấy kết quả: năm trăm cuốn dồn lại chỉ còn một pho sách dày. Một pho sách dày chứa tất cả triết lý của một cuộc đời! Cuốn sách dày ấy, một buổi sớm được mang vào ngự lãm. Nhưng nhà vua đã nằm trên giường bệnh, chung quanh ngự y chầu chực. Vua mở mắt nhìn vị đại thần tận tâm và cuốn sách quý giá. Một nụ cười lạnh nhạt nở trên môi vua như ánh hoàng hôn. Vua thở ra một giọng yếu nhỏ, viên đại thần quỳ xuống lắng tai đón lấy:

– Trẫm yếu lắm, một trang sách còn chưa thể xem được huống chi là cả cuốn. Song trước khi nhắm mắt, trẫm háo hức muốn biết qua những tư tưởng gì, những triết lý gì đã chi phối cả đời người, đã điều khiển cả một vận mệnh. Khanh hãy rút từ trong quyển sách này thành một câu hay vài chữ cho trẫm xem kịp và đủ sức hiểu.

Nét mặt viên đại thần trở nên trầm ngâm và hai mắt già nheo lại. Tử thần đã chờn vờn đâu đó. Các ngự y cúi đầu trước số mệnh. Nhà vua nằm yên khắc khoải chờ. Thời gian như ngưng hẳn lại. Không khí trở nên nặng nề và nghiêm trọng. Vàng son nội điện tự nhiên cũng hóa rầu rĩ. Mọi người chăm chú và kính cẩn nhìn viên đại thần đang lặng lẽ đem cuộc đời thu vào một câu. Sau một hồi suy nghĩ, viên đại thần từ từ bước đến bên án. Cả bộ văn phòng tứ bảo hình như run khi bàn tay già đưa ra. Bàn tay kính cẩn nâng cây bút, và nhẹ nhàng vạch trên mảnh hoa tiên những nét buồn lung linh. Mọi người đều ngó theo. Thần chết lúc ấy đã chập chờn đầu long sàng. Đã mấy lần gắng sức vua mới cất được mấy tiếng cuối cùng: “Sinh lão bệnh tử”.