2 sách hay về nước mắm khám phá hương vị truyền thống và độc đáo

Nước mắm – từ nguyên liệu phụ trong các món ăn hàng ngày đến biểu tượng văn hóa của một quốc gia. Trong bài viết này, chúng tôi tổng hợp 2 cuốn sách thú vị về nước mắm, mang bạn đến những cung bậc cảm xúc, từ sự kỳ diệu của việc chế biến nước mắm cho đến câu chuyện lịch sử và văn hóa xoay quanh loại gia vị này.

Gạo, Nước Mắm, Rau Muống… Câu Chuyện Ẩm Thực Việt

Hoàng Trọng Dũng từng giữ chuyên mục ẩm thực trên Tuần san Thanh Niên và báo Đà Nẵng một thời gian dài. Những bài viết đọc vô cùng cuốn hút, đọc thôi là đã có thể nhìn thấy màu sắc và ngửi thấy mùi thơm, khiến nỗi thèm muốn được tức khắc thưởng thức món ăn ấy.

Tác giả đã chứng tỏ khả năng của một người biết cảm thụ từng miếng ngon tinh tế, và một kho kiến thức về ẩm thực Việt, văn hóa Việt.

Các bài báo ngắn về Bún thang Hà Nội, bún bò Nam Bộ, mì Quảng, cơm rượu Sa Pa… về bánh Hỏi, bánh Ít, về các món kho, về các món quà, về món ăn của bữa cơm thật giản dị, về các loại rau, về gia vị, về cách làm bún, bánh cuốn,… của các miền đất nước mang chứa đầy đủ những đặc điểm, những dư vị, dư cảm… của từng món ăn Việt.

Các món ăn chứa chan tình yêu của mẹ, của vợ, không chỉ là món ăn, cách ăn, còn là câu chuyện của một hạnh phúc ấm êm gia đình. Giọng văn Hoàng Trọng Dũng nồng nhiệt, sôi nổi nhưng vẫn giữ được sự mềm mại, duyên dáng. Những câu chuyện bên lề, những liên tưởng độc đáo, những ca dao, tục ngữ được được đặt đúng chỗ trong các diễn giải, không những giúp làm rõ hơn ý hướng của người viết mà còn đem lại cho ý hướng ấy sự thấm thía, thuần nhã, gần gặn. Câu chuyện ẩm thực của Hoàng Trọng Dũng đã trở thành Câu chuyện văn hóa ẩm thực..

Chuyện Đời Nước Mắm, Bình Yên Và Bão Tố

Nước mắm là nước mắm. Nước mắm làm từ cá, có chữ “nước” hẳn hòi, chượp ủ cả năm mới ra được. Hồi xưa ông bà nghĩ thế, bây giờ con cháu cũng nghĩ thế. Chỉ mới gần đây lùm xùm vụ “nước mắm thạch tín”. Khoa học lên tiếng, mới biết thêm cái gọi là nước mắm công nghiệp để phân biệt với nước mắm truyền thống.

Nước mắm là nước mắm, bỗng nhiên phải lót thêm vào hai chữ truyền thống.

Ai nghĩ ra tên gọi nước mắm truyền thống thì tôi không rõ, nhưng có lẽ đó là phản ứng của kẻ cô thế bị tước mất tên gọi, và buột miệng gọi luôn cái thứ sản xuất ào ạt kia là nước mắm công nghiệp.

Tên gọi nước mắm truyền thống và nước mắm công nghiệp chưa có trong tự điển, và cũng chưa có một văn bản chính thức nào định nghĩa chúng. Thôi kệ, dân gian kẹt quá cứ xài, báo chí xài theo. Mới đây, báo chí đưa tin, ông phó thủ tướng chỉ đạo cho cấp dưới “…. không để ảnh hưởng tiêu cực tới sản xuất, kinh doanh nước mắm truyền thống” (sic). Chính quyền cũng theo dân gian xài từ nước mắm truyền thống.

Từ “nước mắm“ bây giờ mơ hồ và lập lờ thế nào ấy, nhưng nước mắm công nghiệp lại thích sự lập lờ này. Tên em đã mất, mất cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng, còn đâu nữa mà đòi…

Lời kết

Những cuốn sách trong danh sách này không chỉ tiết lộ bí mật của quy trình sản xuất nước mắm ngon và các công thức độc đáo, mà còn giúp ta hiểu hơn về vai trò to lớn của nước mắm trong ẩm thực và văn hóa.