5 sách hay về sông Mekong khám phá vẻ đẹp và cuộc sống dọc theo dòng sông nổi tiếng

Sông Mekong hùng vĩ, chảy qua Đông Nam Á, không chỉ là một tuyến đường thủy hùng mạnh mà còn là nguồn cảm hứng cho vô số nhà văn và tác giả. Nếu bạn đang tìm kiếm vẻ đẹp, văn hóa và lịch sử của khu vực Mekong, không có cách nào tốt hơn là thông qua các trang của một cuốn sách hấp dẫn. 

Đi Dọc Dòng Sông Phật Giáo

Sông Mekong (4.880 km chiều dài) là con sông dài thứ tư ở châu Á sau Trường Giang (6.300 km), Hoàng Hà (5.464 km) và Ô bi (5.410 km), và dài thứ ba ở Trung Quốc sau sông Trường Giang và Hoàng Hà. Đặc biệt, thượng nguồn sông Mekong (ở Trung Quốc) được coi là bí ẩn, nguy hiểm và phức tạp hơn thượng nguồn Trường Giang và Hoàng Hà. Mekong là con sông quốc tế duy nhất trong số ba con sông lớn nhất của Trung Quốc vì nó chảy qua sáu quốc gia: Trung Quốc, Myanmar, Lào, Thái Lan, Campuchia và Việt Nam. Trong 4 con sông lớn nhất châu Á, sông Mê Công là con duy nhất chảy qua lãnh thổ nước ta và có một đoạn với tên gọi lẫy lừng “Cửu Long Giang”.

Ý tưởng làm phim về Mê Kông đã được Đài Truyền hình Thành phố Hồ Chí Minh (HTV) thai nghén từ lâu nhưng việc chuẩn bị mới bắt đầu từ năm 2000 bằng chuyến đi thăm dò đầu tiên trên đất Trung Hoa. Sở dĩ phải thăm dò vì hiểu rằng phần kì bí, hiểm trở, ngoạn mục và khó tiếp cận nhất chính là đoạn đầu nguồn trên đất Trung Quốc, chiếm tới một nửa chiều dài của dòng chảy. Mục đích thăm dò là tìm hiểu về khả năng tiếp cận dòng sông, đặc biệt là về các mặt thủ tục hành chính, ngoại giao và đường sá. Mục tiêu này được kết hợp với nhiệm vụ chính của chuyến đi là thực hiện bộ phim tài liệu Trung Hoa du ký, đã lên kế hoạch từ nhiều năm trước, dài 23 tập. Năm 2001, HTV lại tổ chức một chuyến đi tiền trạm Trung Quốc kết hợp với việc làm bộ phim tài liệu Những nẻo đường Trung Hoa dài chín tập.

Tác giả Trần Đức Tuấn có may mắn là người được tham gia trọn vẹn cả 15 chuyến đi được coi là “lịch sử” của đoàn làm phim. Đối với tác giả, đó là những hành trình có một không hai trong nghề, thậm chí trong cả cuộc đời, bởi được trực tiếp đặt chân hoặc tận mắt quan sát các miền đất kỳ lạ, nhiều cảnh tượng kỳ vĩ, không gian tráng lệ, những góc trời u tịch hẻo lánh, những đỉnh đèo lơ lửng trong mây, những đỉnh núi tuyết vĩnh cửu, những cửa ải biên thùy quạnh vắng, kinh thành cổ kính, những thác ghềnh hiểm trở, những dòng sông thơ mộng nổi tiếng, kể cả sào huyệt của bọn thảo khấu giang hồ khét tiếng, những địa danh được nói đến trong nhiều áng thơ Đường bất hủ và trong các trang tiểu thuyết lừng danh, những đền đài lăng tẩm vĩ đại, địa bàn cư trú của nhiều tộc người độc đáo, các sa mạc mênh mông, những thảo nguyên bất tận, cao nguyên trên nóc nhà thế giới và trên tất cả là được hình dung phần nào diện mạo toàn cảnh của Mê Kông hùng vĩ.

15 chuyến đi dài ngày đã đem lại cho các thành viên đoàn làm phim biết bao cảm nhận, hiểu biết lạ kỳ, lý thú, nhiều kỷ niệm để đời, nhiều ấn tượng sâu đậm. Tuy nhiên, hạnh phúc lớn nhất chưa phải là những điều vừa kể mà chính là cơ hội được chia sẻ thông tin và cảm xúc tuyệt vời của mình với hàng triệu khán giả trong đó có tình yêu bao la đối với dòng sông vĩ đại.

Sông Mê Kông Hay Sông Cửu Long Với Biến Đổi Khí Hậu Toàn Cầu

Giờ đây, khi đã ở tuổi 80 – tuổi được nghỉ ngơi, nhưng kỹ sư cao cấp Ngô Lực Tải vẫn nặng tình với quê hương, với những vấn đề biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long để hoàn thành một công trình đầy ý nghĩa.

Đó là công trình Sông Mêkông hay Cửu Long với biến đổi khí hậu toàn cầu. Như tên gọi của cuốn sách, nội dung tập trung làm rõ những nhân tố tác động đến biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long cũng như những hậu quả tiêu cực mà biến đổi khí hậu mang đến cho vùng đồng bằng.

Cuốn sách mà bạn đọc đang có trong tay, là kết quả của một quá trình lao động không mệt mỏi của một tri thức đầy tâm huyết và trách nhiệm đối với vùng Đồng bằng sông Cửu Long, nơi kỹ sư cao cấp Ngô Lực Tải sinh ra và lớn lên.

Người Tình – Marguerite Duras

Người Tình (Tái Bản) là một tiểu thuyết dạng hồi ký của nữ nhà văn Pháp Marguerite Duras. Từ cuộc đời thơ ấu của mình, bà tái hiện lại bối cảnh đầy bi kịch của người Pháp trên đất thuộc địa Đông Dương một thuở.… là một cô gái đẹp, có một sức sống cuồng nhiệt tỏa ra từ sức quyến rũ lạ kỳ. Theo cha sang tham chiến ở Việt Nam với những giấc mộng xa hoa, cả gia đình cô đã sớm mang nỗi thất vọng câm lặng. Nỗi thất vọng đó trở thành vũng lầy khi cha cô chết và người mẹ đau khổ của cô trở nên điên loạn trong mọi cư xử thường nhật, cũng như trong nỗ lực bám trụ vùng thuộc địa. Cuộc sống gia đình là một địa ngục, nơi cô thậm chí không dám vùng vẫy thoát ra vì biết nếu những người thân còn hơi thở, thì sự khốn khổ của họ còn phả phất khôn nguôi trong tâm trí của cô.

Đối diện với cái chết, đói khát, tuyệt vọng, những linh hồn bị đọa đày, bệnh hoạn, cô gái trẻ 15 tuổi rưỡi đã ngột thở trong nỗi đau đầy ám ảnh. Một trí tuệ hơn người càng khiến cho sự ám ảnh đó bóp chặt trái tim non trẻ, đưa cô đến những tâm tưởng vượt qua thời thiếu nữ, những suy nghĩ khinh nạm trong bất lực, những mơ ước bị chôn vùi. Và khi gặp người đàn ông gốc Hoa trên bến phà Cửu Long đó, cô tức khắc hiểu được con đường duy nhất giải thoát linh hồn bằng bản năng thơ dại. Đó là một người tình. Tất cả chuyện yêu đương của họ nằm trong vòng tình dục. Tình dục lôi họ ra khỏi nỗi đau thực tại, xóa bỏ tất cả sợ hãi, khơi dậy mọi mặc cảm để rồi nhấn chìm nó trong niềm kiêu hãnh của thể xác…Cuộc tình đó có số phận hòa lẫn vào số phận cô gái trẻ. Và cũng như cái thực tại mong manh, vô vọng, cuộc tình của họ đã biết một ngày mai không hứa hẹn. Vết thương chia ly đó hàng chục năm sau cũng không lành. Người tình là tột cùng đau khổ của những số phận trong tác phẩm, nhưng cũng chính là chấm điểm hạnh phúc nhỏ nhoi duy nhất mà, bám vào đó, họ biết mình còn tồn tại.

Mekong – Phù Sa Phiêu Bạt

Khải Đơn không phải là một tác giả mới. Cô là một cây bút quen thuộc với bạn đọc qua nhiều bài xã luận gây chú ý trên báo chí, mạng xã hội và nhiều tác phẩm đã xuất bản như Đừng tháo xuống nụ cười (2014), Sài Gòn – Thị thành hoang dại (2015), Ta có bi quan không? (2017), Gập ghềnh tuổi 20 (2017). Các tác phẩm của cô chủ yếu viết về lối sống, tâm thế giới trẻ thành thị, lan tỏa thái độ sống tích cực.

Với Mekong, phù sa phiêu bạt, Khải Đơn thể nghiệm một hướng viết khác: du ký. Nhưng không phải du ký “check in” điểm đến, cảnh đẹp và ăn gì chơi gì. Đó không phải những chuyến du lịch chớp nhoáng, ào ào lũ lượt vội đến vội đi. Khải Đơn đi nhiều, nhưng ở mỗi nơi đi qua, cô đều cố gắng tìm đến những ngóc ngách ẩn mật, khám phá một đời sống che đậy bên dưới cái lạ, cái mới, sự hào nhoáng bề mặt.

Cuốn sách chia làm bốn phần: Thái Lan, Campuchia, Lào & Myanmar và Việt Nam. Đây là năm quốc gia hạ nguồn, đang thụ hưởng nguồn tài nguyên thiên nhiên, nhân văn mà dòng Mekong mang lại. Nhưng đây cũng là khu vực chịu ảnh hưởng bởi những thay đổi cực đoan đang diễn ra ở vùng thượng lưu dòng sông này. Không tham vọng chuyển tải những quan điểm mang tính đại tự sự, Khải Đơn lặng lẽ với những chuyến du hành cá nhân đơn độc để kể câu chuyện những số phận: số phận một giới tuyến, một cây cầu hay một con người vô danh lưu lạc…

Last Days of the Mighty Mekong

Trong Last Days of the Mighty Mekong, Brian Eyler tiết lộ cho chúng ra rất nhiều điều chưa từng biết về sông Mê Kông và những quốc gia phụ thuộc vào tài nguyên của nó. Tác giả đi từ các đầu nguồn sông ở Trung Quốc đến đồng bằng ở miền Nam Việt Nam.

Trên đường đi, ông gặp những người dân vùng miền khác nhau, từ dân làng đến các chính trị gia và các nhà hoạch định chính sách. Thông qua các cuộc trò chuyện với họ, anh đề cập đến các chính sách bành trướng của Trung Quốc ảnh hưởng rất mạnh mẽ đến môi trường như thế nào.

Lời kết

Sông Mekong là một điểm đến hấp dẫn và đa dạng đã truyền cảm hứng cho vô số tác giả viết về vẻ đẹp, văn hóa và lịch sử của nó. Từ du ký đến hồi ký đến các tường thuật lịch sử, 5 cuốn sách này mang đến một loạt các góc nhìn phong phú về sông Mekong.