5 sách hay về chiến tranh biên giới Tây Nam dành cho những ai muốn hiểu sâu hơn về cuộc xung đột này

Chiến tranh Biên giới Tây Nam là một chương trong lịch sử đã để lại tác động lâu dài đến khu vực và người dân. Cho dù bạn là một người đam mê lịch sử hay chỉ đơn giản là tò mò về thời kỳ này, không có cách nào tốt hơn để đi sâu vào chủ đề này hơn là thông qua một cuốn sách hay.

Chia Tay Cửa Rừng

Phần lớn các bài thơ trong Chia tay cửa rừng của Phạm Sỹ Sáu được viết trong thời gian tác giả là chiến sĩ chiến đấu dọc biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia. Một số bài đã đăng trong thời gian tập sự biên giới phía Bắc năm 1986-1987.

Có thể nói, đây là tập thơ nổi tiếng của Phạm Sỹ Sáu đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông, gây thiện cảm sâu sắc với người dân Việt Nam trong cả thời bình và thời chiến.

Hoang Tâm (Tiểu Thuyết) – Nguyễn Đình Tú

Cuốn tiểu thuyết trinh thám kinh dị đầy huyền bí mở đầu bằng câu chuyện của một nhân vật được gọi bằng “Anh” tìm đến khu du lịch Cửa Núi ở huyện Yên Thủy xa xôi. Tại đây Anh gặp được cô gái được tạm đặt bằng cái tên “Son Phấn”. Hai người thực hiện một cuộc hành trình bí ẩn và kỳ thú.

Anh là ai? Son Phấn là ai? Hai nhân vật chính không tên, không tuổi, không lý lịch xuất thân, chỉ được hé lộ thân phận vào những trang cuối cùng của cuốn tiểu thuyết, đủ để hấp dẫn độc giả đi hết gần 300 trang sách, đưa bạn vào một cuộc thám hiểm có một không hai, cho đến khi cái đích hiện ra, và nó không nằm ở đâu khác mà nằm ngay trong chính tâm hồn bạn.

—

Lịch sử Việt Nam giai đoạn qua đầy thiếu khuyết. Cải cách ruộng đất, đã có vài tác phẩm động cập đến, nhưng chưa nhiều. Chiến tranh biên giới Tây Nam càng hiếm hơn nữa. “Hoang tâm” của Nguyễn Đình Tú nằm trong dạng hiếm ấy. Nhưng “Hoang tâm” không phải là tiểu thuyết sử thi, nơi người đọc hi vọng tìm thấy ở đó những trận đánh lớn, những chiến lược thể hiện vai trò và tài năng của các tướng lĩnh, hay tinh thần chiến đấu của binh sĩ các bên tham chiến. Nguyễn Đình Tú muốn nhấn vào khía cạnh khác, nhỏ lẻ và phân mảnh. Cho nên, nó “người” hơn. – (Nhà thơ Inrasara)

“Hoang tâm” lôi kéo người đọc bằng hàng loạt tiểu tiết mộng, ảo, kỳ bí, dựa trên những huyền sử về một vài tộc người đã từng tồn tại, và rồi đã dần mất tích trên mặt đất. Để rồi lại dựng người ta tỉnh lại bằng hiện thực, một góc hiện thực quá hiếm hoi trong văn học Việt: chiến tranh biên giới Tây Nam.

“Hoang tâm” là sự kết hợp cùng lúc: giọng văn truyền thống, cách dẫn chuyện hiện đại, cốt truyện hiện thực huyền ảo, nhịp và ngữ hậu hiện đại. – (Nhà văn Võ Thị Xuân Hà)

Sẽ thấy gì sau khi đọc “Hoang tâm”? Người bình thường bị hấp dẫn bởi những chuyện kỳ thú. Người thích cảm giác mạnh thì thỏa mãn trước những pha chết chóc, máu me, man rợ. Người có chút lãng mãn thì thấy sơn thủy hữu tình, cảm xúc yêu đương lai láng. Còn người có máu nghiên cứu thì ghi nhận về cách nhìn và thái độ của nhà văn về những trầm tích văn hóa. – (Nhà văn Nguyễn Đức Thiện)

Mùa Chinh Chiến Ấy

Mùa Chinh Chiến Ấy là những mảng hồi ức của nhà văn – chiến binh Đoàn Tuấn về anh và đồng đội trong cuộc chiến biên giới Tây Nam – một cuộc chiến tranh bắt buộc ngay sau ngày thống nhất nước nhà.

Chiến trường K giai đoạn cuối năm 1978 đến giữa những năm 1980 là nơi bộ đội Việt Nam phải đối mặt với một kẻ địch nguy hiểm, liều lĩnh và môi trường xa lạ, khắc nghiệt hơn cả hai cuộc kháng chiến trước đó. Trong bối cảnh âm thầm mà khốc liệt của gần 40 năm về trước ấy, truyện đưa người đọc theo dấu chân tuổi 18 của nhân vật “tôi” – người lính sư đoàn 307, đi tới tận những miền rừng núi heo hút xứ người. Đó là cuộc hành quân dài hàng ngàn cây số: từ Pleiku, theo đường 19 tiến về hướng Tây, để đẩy lùi và tiêu diệt tàn quân Khmer Đỏ ở vùng Đông – Bắc Campuchia.

Thế hệ lính thứ ba, nhập ngũ sau 75, cũng đã khác trước. Họ phần nhiều là những học trò vừa rời ghế nhà trường từ các tỉnh miền Bắc: Hà Nội, Hải Phòng, Thanh Hóa, đến những thanh niên miền Nam mới làm quen với cuộc sống của chế độ mới. Phải chiến đấu trên mảnh đất không phải quê hương mình, trước những sức ép kinh khủng của chiến tranh, những người lính trẻ vấp phải vô số thử thách về phẩm chất con người lẫn cạm bẫy của việc từ bỏ hàng ngũ. Nhưng họ đã ở lại, đã chiến đấu, hy sinh, năm này qua năm khác… Để ngày trở về, mang theo thứ tài sản vô giá của cuộc đời quân ngũ: tình đồng đội. Năm năm ở chiến trường K của Đoàn Tuấn, với lịch sử chỉ như thoáng chốc, nhưng với mỗi người lính mười tám, đôi mươi ngày ấy là cả một thời tuổi trẻ để lại. Thân thương như máu thịt mình.

Đoàn Tuấn viết trong sáng, tự nhiên, nhưng khi cần cũng không hề né tránh những mảng gai góc của hiện thực. Những trang văn đầy ắp chi tiết dựng lại cả một giai đoạn lịch sử vẫn còn nóng hổi để mỗi người Việt cần nhớ.

Chuyện Lính Tây Nam

Gần 5 năm từ 1978 đến 1983 được gói gọn lại trong 300 trang sách chia thành 120 đoản khúc mô tả sự thực đã xảy ra ở chiến trường Tây Nam, một sự thật trần trụi “Nó không chỉ có anh dũng lao lên mà đó còn là cuộc sống hiện tại của người lính chiến vào những năm đầu những năm 1980”.

Chuyện lính Tây Nam cho thấy sự khốc liệt, nghiệt ngã tới mức như trò đùa của chiến tranh. Sự sống và cái chết quá mong manh. Cái chết rình rập, bám theo từng bước chân người lính, ẩn nấp trong từng gốc cây, ngọn cỏ. Nhiều khi không chết bởi họng súng địch bên kia chiến hào, mà chết dần chết mòn bởi ma thiêng nước độc, với những hầm chông, bãi mìn câm lặng. Nhưng trong khói lửa chiến tranh chết chóc, dưới ngòi bút của một tay bút nghiệp dư, một người “không phải là nhà văn nhà báo” từng tham gia quân ngũ 40 năm trước, thiên nhiên đất nước Chùa Tháp vẫn hiện lên với vẻ đẹp vừa hoang sơ quyến rũ, vừa bí ẩn hiểm độ.

TRÍCH ĐOẠN:

1. Các đơn vị nổi lửa nấu cơm chiều ven sông. Đôi bờ tối bập bùng những bếp lửa lính kéo dài xa hút trong sương, ngó thấy ấm lòng. Những đống lửa chiều hôm ở bến sông xa khiến tôi nhớ bếp ấm quê nhà. Trong nỗi nhớ có riêng thêm một niềm kiêu hãnh ngấm ngầm của người lính vừa đánh thắng.

2. Thằng Hải cụt dưỡng thương xong mới về đơn vị. Nó chưa kịp nhận nhiệm vụ thì đêm đó, con chuột chúa đầu đàn, ngửi thấy mùi da non chỗ ngón chân cái cụt, táp ngay một miếng. Nó kêu ré lên, máu phun đẫm ướt vạt mùng. Hôm sau tiểu đoàn lại cho đi viện tiếp

3. Nhưng muộn mất rồi, đến gần phum Tà-chét anh Hải tắt thở. Một thằng nào đó bỗng hộc lên chửi đ rồi chĩa súng lên trời kéo một điểm xạ dài, tụi khác bắn theo đoang đoác. Tiểu liên rống lên bầy đàn uất hận, như vừa bị vả trộm một cái hộc máu mồm nhưng không biết thằng vả mình là đứa nào. Chòm Tua Rua hạ xuống sát đỉnh cây xoải mút. Đã quá nửa đêm lâu rồi mà không thằng nào chịu ngủ.

Dấu Ấn Chiến Thắng Biên Giới Tây Nam

Nội dung cuốn sách gồm các phần chính:

• Phần I: Một số hình ảnh tư liệu về chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc;
• Phần II: Chỉ thị của Đảng về cuộc đấu tranh chính nghĩa bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc;
• Phần III: Kỷ niệm 40 năm Ngày Chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và cùng quân dân Campuchia chiến thắng chế độ diệt chủng (07-01-1979_07-01-2019);
• Phần IV: Toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta trong cuộc chiến bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam;
• Phần V: Chiến thắng chế độ diệt chủng, chiến thắng của chính nghĩa và tình đoàn kết hữu nghị truyền thống Việt Nam_Camphuchia;
• Phần VI: Chiến thắng chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc_bài học cho công cuộc bảo vệ chủ quyền đất nước;
• Phần VII: Chính sách đối với Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia

Lời kết

5 cuốn sách này cung cấp một cái nhìn toàn diện và sâu sắc về cuộc Chiến tranh Biên giới Tây Nam phức tạp và thường bị bỏ qua. Từ hồi ký của những người lính ở tiền tuyến đến những phân tích lịch sử chuyên sâu, những cuốn sách này làm sáng tỏ các khía cạnh khác nhau của cuộc xung đột này, bao gồm nguồn gốc, tác động của nó đối với cộng đồng và các chính sách đã định hình nó theo thời gian.