Thuật Lãnh Đạo

Hướng hành động

Khi quan sát cuộc đời hoàng đế Napoleon, Alexander Đại đế, Florence Nightingale hay Mẹ Teresa, bạn sẽ thấy họ là những người luôn hết sức chủ động trong mọi tình huống. Họ không ỉ lại, ngồi chờ thời cơ đến. Họ có ý tưởng, khái niệm và sứ mệnh, để rồi ngay sau đó bắt tay vào hành động. Các nhà lãnh đạo là những người có tư duy đổi mới và tinh thần doanh nhân (entrepreneurial). Từ entrepreneurial (tinh thần doanh nhân) có gốc từ tiếng Pháp, có nghĩa là “thực hiện hoặc làm”. Tư duy đổi mới đồng nghĩa với việc sẵn sàng thử nghiệm những điều mới mẻ và dám nghĩ, dám làm. Các nhà lãnh đạo không phải là những người chỉ biết nói suông.

Thử và sai là phương châm của các nhà lãnh đạo doanh nghiệp tài năng hiện nay. Phương châm này bắt nguồn từ cuốn sách của Tom Peters – In Search of Excellence (Kiếm tìm sự hoàn hảo), trong đó, Peters đưa ra ý kiến cho rằng những công ty hàng đầu dám thử nghiệm nhiều hơn, mắc sai lầm nhiều hơn và tiến bộ nhiều hơn. Họ không do dự trước những thử thách mới và cũng không chỉ ngồi phân tích suông; họ lên kế hoạch và bắt tay vào thực hiện. Đúng như những gì họ nói, “Đừng chỉ làm một điều gì đó, hãy tiến về phía trước.”

Tiết kiệm 2 triệu đô-la bằng cách nào?

Xét ở góc độ cá nhân, các nhà lãnh đạo là những người định hướng hành động. Họ không ngừng đưa công ty phát triển còn bản thân họ cũng không ngừng chủ động hành động. Với họ, “việc hôm nay chớ để ngày mai”.

Các nhà lãnh đạo không bao giờ trì hoãn việc gì, bởi nếu không, họ đã không phải là nhà lãnh đạo. Đây là bài học mà tôi đã học được trong những năm đầu sự nghiệp. Khi đang làm việc cho một công ty lớn, tôi được cử đến Reno triển khai dự án phát triển bất động sản trị giá 2 triệu đô-la mà công ty sắp mua. Tôi được cho hay có thể thu xếp đi trong vài tuần tới. Lúc đó, tôi chưa phải là lãnh đạo công ty, nhưng vì chưa bao giờ trì hoãn việc gì, nên tôi quyết định lên đường ngay sáng hôm sau. Ngay khi đến Nevada gặp mặt mọi người, bao gồm cả các kỹ sư phụ trách phát triển khu bất động sản, tôi đã cảm thấy có điều gì đó không ổn với khu đất. Đến cuối ngày, chỉ một vài giờ trước khi thỏa thuận mua bán hoàn tất, tôi nhận ra điểm bất ổn đó là khu đất này không có nguồn nước nên sẽ gặp khó khăn rất lớn trong quá trình xây dựng cũng như phát triển. Bằng việc hành động ngay lập tức, tôi đã tiết kiệm cho công ty 2 triệu đô-la đầu tư vào một mảnh đất vô giá trị. Không cần phải nói, cấp trên của tôi đã vui mừng khôn xiết và trong vòng một năm, tôi trở thành người điều hành 3 chi nhánh với 42 nhân viên dưới quyền.

Hướng tới tương lai

Các nhà lãnh đạo là những người hướng tới tương lai. Đa phần họ luôn lạc quan, không ngừng tập trung suy nghĩ về tương lai – điều gì sẽ xảy ra và làm thế nào để tạo ra điều đó. Trong khi đó, hầu hết những người không phải là nhà lãnh đạo lại tập trung vào quá khứ và hiện tại. Hướng tới tương lai tức là xác lập một tập các mục tiêu và tận dụng từng ngày, từng giờ để thực hiện các mục tiêu này.

Để đạt được mục tiêu đề ra, các nhà lãnh đạo thường làm theo 7 bước sau:

• Xác định mục tiêu chính. Quyết định chính xác những gì mà bạn muốn đạt được, bất kể đó là mục tiêu lớn của công ty hay mục tiêu của bản thân. Phải luôn rõ ràng về mục tiêu là điều kiện thiết yếu để thành công.
• Viết ra mục tiêu. Hãy thảo ra các mục tiêu một cách cụ thể và chi tiết. Làm sao để chúng dễ đo lường. Ví dụ, mục tiêu của bạn là tăng gấp đôi doanh số bán hàng trong 2 năm tới. Hãy ghi lại mục tiêu đó. Nếu không, mục tiêu đó sẽ chẳng khác gì ngoài một viễn cảnh mơ hồ.
• Thiết lập thời hạn để đạt được mục tiêu. Nếu đó là mục tiêu lớn, hãy chia nó ra thành các phần nhỏ và xác định thời gian giới hạn cho mỗi phần. Chúng ta được thôi thúc thực hiện mục tiêu khi nó được đề ra thời gian cụ thể. Hãy đặt ra cho mình những giới hạn thời gian riêng.
• Lên một danh sách mọi việc cần làm để đạt được từng mục tiêu chính. Danh sách này cần phải rõ ràng và toàn diện. Khi nghĩ được thêm việc gì đó, hãy bổ sung chúng vào danh sách cho đến khi danh sách hoàn chỉnh.
• Lập kế hoạch hành động. Đây là lúc bạn dựa vào danh sách trên và biến chúng thành các bước cụ thể. Có hai điều cần phải suy nghĩ: đó là mức độ ưu tiên và trình tự thực hiện. Những mục việc nào quan trọng nhất? Những mục việc nào phải được thực hiện đầu tiên? Khi thiết lập các ưu tiên, hãy nhớ đến quy tắc 80/20: 20% những việc bạn làm sẽ mang lại 80% kết quả. Không ai muốn phí phạm thời gian cho những việc không quan trọng. Còn bạn chắc hẳn cũng không muốn nhân viên của mình dành nhiều thời gian cho những việc không cần thiết. Hãy xác định những việc thực sự có tác dụng giúp bạn và tổ chức đạt được mục tiêu. Trình tự thực hiện cũng vậy, bạn phải xác định chính xác những việc cần hoàn tất trước khi thực hiện một việc khác. Bất kỳ kế hoạch nào cũng sẽ có những mục việc phụ thuộc và tương trợ lẫn nhau. Ngoài ra, cũng cần xác định những hạn chế, khó khăn và trở ngại trong quá trình thực hiện. Một lần nữa, mức độ ưu tiên lại có ý nghĩa rất quan trọng. Đâu là trở ngại quan trọng nhất? Bạn chắc chắn phải vượt qua điều gì trước khi có thể đạt được mục tiêu?
• Hành động. Khi đã lập kế hoạch xong và biết được những trở ngại trên con đường phía trước, bạn phải hành động ngay lập tức. Đừng trì hoãn. Nhiều người thất bại bởi họ không hành động theo mục tiêu và kế hoạch. Là một nhà lãnh đạo, chúng ta không được phạm sai lầm đó.
• Quyết tâm thực hiện mục tiêu mỗi ngày. Hãy lên kế hoạch cho ngày mới và bắt tay thực hiện công việc vào ngay sáng hôm sau, bất cứ việc đó là gì miễn sao nó có thể giúp bạn tiến gần đến mục tiêu hơn.

Peter Drucker từng viết: “Trách nhiệm của nhà lãnh đạo là phải hướng đến tương lai.” Nhà lập kế hoạch chiến lược Michael Kami cũng từng nói: “Những người không nghĩ về tương lai sẽ không thể có tương lai.” Cây bút và chuyên gia về quản trị Alec Mackenzie tuyên bố: “Cách dự đoán tương lai chính xác nhất là tạo ra nó.” Các nhà lãnh đạo tạo nên suy nghĩ đến tương lai bằng cách thiết lập các mục tiêu và từng bước hướng tới những mục tiêu đó mỗi ngày.

Lòng can đảm

Can đảm là một trong những phẩm chất quan trọng nhất của người lãnh đạo. Chính lòng can đảm thúc đẩy nhà lãnh đạo bắt tay vào thực hiện và khiến mọi người vui vẻ hỗ trợ họ. Lòng can đảm không phải là phẩm chất thiên bẩm mà là đức tính bạn phải học hỏi để sở hữu được nó. Can đảm giống như một thói quen. Bạn có thể hình thành và phát triển thói quen này bằng cách luyện tập. Bất cứ khi nào do dự hoặc định quay đầu trước thách thức, hãy buộc bản thân dấn bước. Bạn hình thành nên thói quen nhút nhát nếu trốn chạy hoặc né tránh những việc hoặc những người khiến bạn cảm thấy sợ hãi. Hãy tạo cho mình thói quen đương đầu với những điều khiến bạn sợ hãi, đối mặt với những người hay tình huống mà bạn e sợ mỗi ngày. Mỗi lần dám đối mặt với nỗi sợ và giành chiến thắng trước nó, lòng can đảm của bạn sẽ dần tăng thêm. Cuối cùng, bằng việc liên tục đối diện và giải quyết những việc khiến bạn sợ hãi, bạn sẽ không còn lo sợ bất cứ điều gì. Một trong những yếu tố then chốt giúp xây dựng lòng can đảm là sự dũng cảm. Tôi rất tâm đắc với câu nói: “Hãy cứ hành động dũng cảm, rồi các thế lực vô hình sẽ hỗ trợ bạn.” Tôi từng làm việc với nhiều người thành công trong kinh doanh, họ có thể hạn chế về tài năng, khả năng và nguồn lực, nhưng họ lại có khả năng dám hành động ngay khi có cơ hội. Khi liên tục bắt tay vào thực hiện, bằng cách nào đó, mọi việc của bạn sẽ dần đi theo đúng hướng. Các thế lực, con người và hoàn cảnh sẽ hiệp lực, trợ giúp bạn đạt được mọi điều bạn muốn theo những cách bạn không ngờ tới. Hãy tập dũng cảm và táo bạo. Yếu tố thứ hai mang lại sự can đảm là tinh thần sẵn sàng hành động. Các nhà lãnh đạo không chờ người khác làm điều gì đó cho họ. Một vị tướng thành công không bao giờ chờ kẻ thù đến rồi mới xác định phương án và thời cơ phản công. Người lãnh đạo luôn là người có thiên hướng tấn công và hành động chớp thờ cơ. Một trong những vị tướng mà tôi đã từng nghiên cứu là Frederick Đại đế của nước Phổ. (Ông là một trong số rất ít những vị vua được tôn xưng là “Đại đế” trong thời đại của mình). Mỗi khi đối mặt với kẻ thù dù hùng mạnh đến đâu, ông đều chủ động tấn công. Dù có lần yếu thế về số lượng so với quân địch, nhưng ông vẫn luôn tấn công trước. Khẩu hiệu của ông là: Táo bạo, táo bạo, luôn luôn táo bạo (de l’audace, de l’audace, et toujours de l’audace).

Tất nhiên, không thể tránh khỏi bại trận nhiều lần, nhưng ông đã luôn giành chiến thắng những trận quan trọng và trở thành một trong những nhà cầm quân kiệt xuất nhất trong thời của mình.

Hãy bền chí

Một biểu hiện khác của lòng can đảm đó là sự bền chí. Khả năng này thường được gọi là kiên trì một cách can đảm. Đức tính này gắn liền với tên tuổi của cựu thủ tướng Anh, Margaret Thatcher. Dù mọi việc khó khăn đến đâu và bạn phải đối mặt với sức ép và căng thẳng thế nào, hãy luôn bền chí và vững vàng. Nếu bạn kiên trì đủ lâu và đủ bền vững, mọi thứ rồi sẽ theo đúng kế hoạch của bạn. Khi Đức có vẻ như sắp đánh bại Anh và giành chiến thắng trong Thế chiến II, Winston Churchill đã đọc bài diễn văn nổi tiếng nhất của mình, trong đó ông tuyên bố: “Nước Anh sẽ không bao giờ đầu hàng!” Những lời thách thức này được đưa ra ngay cả khi mọi người thúc giục ông đàm phán hòa bình cùng Hitler. Ông đã giải thích lý do từ chối nhượng bộ: “Lịch sử cho hay, nếu bạn chờ đợi đủ lâu, một điều gì đó kỳ diệu sẽ luôn xảy ra.” Ông đã đúng. Chưa đầy một tháng sau cuộc trao đổi riêng này, Nhật ném bom Trân Châu Cảng, Hitler tuyên chiến với Hoa Kỳ và cường quốc công nghiệp lớn nhất thế giới khi đó đã liên minh cùng Anh.

Dám tiến bước

Hãy nhớ rằng tương lai thuộc về những người dám mạo hiểm. Chẳng có sự vĩ đại nào trong cuộc sống dành cho những người lẩn tránh rủi ro. Tuy nhiên, can đảm không có nghĩa là bạn phải mạo hiểm mạng sống và tất cả những gì mình có. Can đảm ở đây chỉ có nghĩa là dám chấp nhận rủi ro có tính toán. Cân nhắc kết quả tồi tệ nhất và làm tất cả những gì có thể trong khả năng để giảm thiểu những rủi ro không cần thiết, sau đó dấn bước. Sự sẵn sàng và can đảm dám tiến bước có lẽ là phẩm chất rõ nét nhất để phân định một nhà lãnh đạo với những người bình thường.