11 sách hay về tư duy phản biện mở khóa tiềm năng của tâm trí bạn

Tư duy phản biện là một kỹ năng có giá trị có thể nâng cao đáng kể khả năng ra quyết định và hiểu biết tổng thể của chúng ta về thế giới xung quanh. 11 cuốn sách đặc biệt về tư duy phản biện này chắc chắn sẽ mở rộng tâm trí và nâng cao kỹ năng phân tích của bạn.

Nghệ Thuật Tư Duy Rành Mạch

Mọi người đều mắc sai lầm.

Những sai lầm trong việc ra quyết định đều bắt nguồn từ các lỗi tư duy tưởng như đơn giản, nhưng dần dà chúng tích tụ thành những thành kiến khó bỏ. Vậy mà hiếm khi chúng ta nhận ra điều đó, nên sai lầm cứ nối tiếp sai lầm, dẫn đến bao hối tiếc vì những quyết định không đúng cho cuộc đời mình: Cứ mãi đeo bám một công việc dù biết trước chẳng thu được lợi lộc gì; cho rằng một dự án thành công suôn sẻ là do tài năng và trí lực, còn thất bại do ngoại cảnh khách quan; bán cổ phiếu lúc đã quá trễ, hoặc bán quá sớm… Và đó chỉ là một vài trong số hàng loạt các sai lầm “cơ bản” được Dobelli mổ xẻ phân tích qua 99 chương sách ngắn gọn, súc tích với những ví dụ minh họa thiết thực giúp ta có thể nhận diện và né tránh chúng.

Đơn giản, rõ ràng và toàn diện một cách đáng ngạc nhiên, cuốn cẩm nang nhất định phải có này có thể thay đổi mãi mãi cách ta suy nghĩ, giúp ta quyết định sáng suốt hơn mỗi ngày ở bất cứ đâu, trong bất cứ tình huống nào.

Tư Duy Nhanh Và Chậm

Khi quyết định hay đánh giá vấn đề, chúng ta luôn tỉ mỉ và logic. Thực tế là, dù bạn có thận trọng đến đâu trong cuộc sống bình thường hay các vấn đề kinh tế, bạn vẫn đưa ra quyết định dựa trên cảm xúc chủ quan của mình.

Cuốn sách nổi tiếng “Tư duy nhanh và chậm” tổng hợp các nghiên cứu hàng chục năm của nhà tâm lý học và người đoạt giải Nobel Kinh tế Daniel Kahneman, sẽ chứng minh sự hợp lý và phi lý trí. lý luận của riêng bạn.

Cuốn sách được đánh giá là “kiệt tác” trong việc thay đổi hành vi của con người, Tư duy nhanh và chậm đã dành được vô số giải thưởng danh giá, lọt vào Top 11 cuốn sách kinh doanh hấp dẫn nhất năm 2011. 

Rèn Luyện Tư Duy Phản Biện

Như bạn có thể thấy, chìa khóa để trở thành một người có tư duy phản biện tốt chính là sự tự nhận thức. Bạn cần phải đánh giá trung thực những điều trước đây bạn nghĩ là đúng, cũng như quá trình suy nghĩ đã dẫn bạn tới những kết luận đó. Nếu bạn không có những lý lẽ hợp lý, hoặc nếu suy nghĩ của bạn bị ảnh hưởng bởi những kinh nghiệm và cảm xúc, thì lúc đó hãy cân nhắc sử dụng tư duy phản biện!

Bạn cần phải nhận ra được rằng con người, kể từ khi sinh ra, rất giỏi việc đưa ra những lý do lý giải cho những suy nghĩ khiếm khuyết của mình. Nếu bạn đang có những kết luận sai lệch này thì có một sự thật là những đức tin của bạn thường mâu thuẫn với nhau và đó thường là kết quả của thiên kiến xác nhận, nhưng nếu bạn biết điều này, thì bạn đã tiến gần hơn tới sự thật rồi!

Những người tư duy phản biện cũng biết rằng họ cần thu thập những ý tưởng và đức tin của mọi người. Tư duy phản biện không thể tự nhiên mà có.

Tư Duy Phản Biện – Zoe McKey

Tư duy phản biện là chìa khóa để bạn thoát khỏi những lối mòn trong suy nghĩ, giúp bạn giải quyết các vấn đề khó khăn một cách sáng tạo và hiệu quả hơn.

Cuốn sách “Tư duy phản biện” được viết bởi chuyên gia đào tạo Zoe McKey sẽ giúp bạn khai phá được sức mạnh trí óc của mình. Tác phẩm chứa đựng những bí quyết và chiến lược của các cá nhân thành công nhất, giúp người đọc có thể:

• Khám phá chiều sâu tư duy
• Đánh thức trí sáng tạo
• Nắm bắt được cơ hội
• Không ngại mơ ước
• Vượt qua sự lo lắng
• Quản lí thời gian hiệu quả

Đọc xong tác phẩm, trực giác của bạn sẽ được mài sắc một cách rõ rệt, nhờ vậy khả năng đánh giá và đưa ra quyết định cũng được cải thiện, giúp bạn tự tin hơn trong mọi hành động.

Lối Mòn Của Tư Duy Cảm Tính

Dựa trên những nghiên cứu sâu sắc về các lĩnh vực tâm lý xã hội, kinh tế học hành vi và hành vi tổ chức, nhà lý luận xã hội học nổi tiếng Ori Brafman đã khám phá ra nhiều tác động tâm lý có sức ảnh hưởng đến đời sống cá nhân và công việc của mỗi người, bao gồm tâm lý lo sợ thiệt hại (xu hướng thoái lui nhằm tránh thiệt hại, tổn thất có thể xảy ra), hiện tượng sai lệch chẩn đoán (tình trạng con người mất khả năng đánh giá và nhận định lại những xét đoán ban đầu về một người hay một sự việc nào đó) và hiệu ứng tắc kè hoa (xu hướng chấp nhận cả những tính cách vốn bị người khác gán ghép tùy tiện cho bản thân mình).

Lối Mòn Của Tư Duy Cảm Tính không chỉ giúp bạn thay đổi quan hệ về thế giới xung quanh mà còn giúp bạn thay đổi cách tư duy của chính mình. Với lối mòn của tư duy cảm tính, hai tác giả Ori và Rom mang đến cho người đọc những nhận định khách quan, giải thích cho hàng loạt các hành vi cảm tính đồng thời giới thiệu về các phương pháp có thể giúp chúng ta chế ngự và vượt quan những tác động tiêu cực của lối tư duy này.

Phá Tan Sự Ngụy Biện

Đa phần nội dung của cuốn sách là những thông tin, những lời dạy vô cùng quý giá. Nó giúp ta hiểu sâu những giả định và quy trình ngầm ẩn sau những ý kiến, tư tưởng mà ta phải tương tác. Từ đó có thể thấu suốt sự bí ẩn của ngôn từ, những giả định, ngụy biện và đưa ra những lập luận chặt chẽ.

Hai tác giả M. Neil Browne và Stuart M. Keeley định nghĩa tư duy phản biện là: hiểu rõ một tập hợp các câu hỏi phản biện, khả năng đặt ra và trả lời các câu hỏi phản biện đúng lúc và ý hướng chủ động sử dụng các câu hỏi phản biện. Thật vậy, tư duy phản biện là một thái độ chủ động, tích cực chứ không phải là sự thụ động chấp nhận mọi thứ ta nghe biết. Đó là hỏi, đánh giá và đưa ra những nhận định, tìm ra sự liên kết và phân loại thông tin. Điều đó cũng có nghĩa là ta phải có cái nhìn khai phóng, không mù quáng trong những giả định không được kiểm chứng.

Kĩ Năng Tư Duy Phản Biện Của Người Nhật

Thông thường khi bắt tay vào làm một việc bất kì, bạn sẽ làm gì đầu tiên? Tìm hiểu, lên kế hoạch kỹ càng trước hay hành động trước rồi trong quá trình làm thì bổ sung kiến thức sau?

Kỹ năng tư duy phản biện của người Nhật cung cấp cho bạn một phương pháp tư duy mới lạ. Ban đầu, có thể bạn sẽ nghi ngờ những gì được đề cập tới, nhưng bằng kinh nghiệm của chính mình, tác giả Kanagawa Akinori sẽ giúp bạn:

• Đưa ra kết quả nhanh nhất với “suy nghĩ tinh ngược”
• Mở rộng khả năng tiếp nhận kiến thức vô hạn bằng suy nghĩ phép nhân
• Tạo thói quen đặt câu hỏi và có được tầm nhìn khách quan.
• Thay đổi quá trình tư duy của bản thân, từ đó tạo nên thành công đột phá trong công việc và cuộc sống.

Tư Duy Biện Luận – Nghĩ Hay Hơn Hay Nghĩ

Chắc hẳn nhiều người khi thấy tiêu đề “Critical thinking” sẽ thắc mắc tại sao không phải là “Tư duy phản biện” mà là “Tư duy biện luận”? Xét về ngữ nghĩa, từ “phản biện” mang nghĩa xét lại, phản đối một quan điểm, một ý kiến nào đó. Còn khái niệm “biện luận” ở đây được dùng mang hàm nghĩa rộng hơn, có tính xây dựng và sáng tạo hơn, bao hàm các bước thu thập, phân tích, đánh giá dựa trên sự cân nhắc nhiều khả năng.

Cách chúng ta nghĩ có ảnh hưởng và quyết định đến chất lượng cuộc sống của chúng ta. Đặc biệt trong thời nay, con người bị bủa vây bởi rất nhiều áp lực và thông tin đa chiều, do đó cần có phương pháp rèn luyện, làm chủ kỹ năng tư duy để học tập và làm việc hiệu quả. Cuốn sách Tư duy biện luận – Nghĩ hay hơn hay nghĩ do tác giả Đỗ Thị Diệu Ngọc và Nguyễn Huy Cường – hai giảng viên ngành Ngôn ngữ Anh biên soạn nhằm mục đích này.

Những nội dung trình bày trong cuốn sách sẽ đưa bạn đi từ những khái niệm cơ bản nhất, khám phá dòng chảy tư duy từ cổ đại với tam đại triết gia Plato, Socrates, Aristotle đến hiện đại với “bậc thầy của tư duy sáng tạo” – Bono, sau đó tìm hiểu những yếu tố căn bản của lập luận và những lỗi ngụy biện phổ biến. Và “tri thức chưa có sức mạnh chừng nào còn chưa được áp dụng” – Dale Carnegie, phần quan trọng của cuốn sách là hướng dẫn bạn phương pháp rèn luyện tư duy qua những tình huống đa dạng, sinh động trong đời sống. Phong cách viết gần gũi, sinh động, gợi mở, cuốn sách phù hợp với mọi đối tượng độc giả, đặc biệt học sinh, sinh viên.

Bạn Không Thông Minh Lắm Đâu

Hiệu ứng Dunning-Kruger

Bạn Vẫn Tưởng Bạn có thể dự đoán được chính xác khả năng của mình ở mọi tình huống.

Sự Thật Là Về cơ bản thì bạn khá kém trong việc đánh giá khả năng của bản thân và độ khó của những công việc phức tạp.

Hãy tưởng tượng rằng bạn chơi rất giỏi một trò nào đó. Trò nào cũng được – cờ vua, Street Fighter1, bài poker – không quan trọng. Bạn thường xuyên chơi trò này với lũ bạn và lúc nào cũng thắng. Bạn cảm thấy mình thật giỏi, và bạn tin rằng mình có thể giành chiến thắng ở một giải đấu nếu có cơ hội. Vậy là bạn lên mạng tìm xem giải đấu khu vực sẽ diễn ra ở đâu và khi nào. Bạn trả phí tham gia và rồi bị hạ đo ván ngay trong hiệp đầu tiên. Hóa ra là bạn không giỏi lắm đâu. Bạn cứ nghĩ rằng mình thuộc dạng đỉnh của đỉnh, nhưng mà thực chất bạn chỉ là một tay ngang thôi. Đây được gọi là hiệu ứng Dunning-Kruger, và nó là một phần cơ bản trong bản chất của con người.

Phi Lý Trí

Tại sao chúng ta luôn tự hứa là sẽ ăn kiêng để rồi ý nghĩ ấy vụt biến ngay khi chiếc xe chở đồ tráng miệng đi qua?

Tại sao đôi khi chúng ta hào hứng mua sắm những thứ không thật sự cần đến?

Hoặc tại sao các quy tắc danh dự lại làm tăng mức độ gian lận nơi công sở? Khi đọc tới những trang cuối của cuốn sách này, bạn sẽ có câu trả lời cho các câu hỏi trên và nhiều câu hỏi khác ‒ những câu hỏi có ý nghĩa nhất định đối với cuộc sống, công việc kinh doanh và thế giới quan của bạn.

Cẩm Nang Tư Duy Phản Biện

“Apprendre à apprendre” (“học cách học”) là một khẩu hiệu nổi tiếng trong tiếng Pháp và không dễ… dịch, vì động từ “apprendre” trong tiếng Pháp dường như có cả hai nghĩa trong tiếng Anh: “to teach” và “to learn”! Không có sự tách bạch giữa “dạy” và “học”, vì vị trí của chúng đôi khi có thể thay thế cho nhau, hay nói ngắn, giữa chúng có một sự “vận động”. Sự vận động ấy chính là phương pháp.

Từ khi René Descartes viết quyển “Các quy tắc hướng dẫn tư duy” (Règles pour la direction de l’esprit) năm 1628 và “Luận văn về Phương pháp” (Discours de la Méthode) năm 1637, khoa học và tư duy khoa học thật sự bước vào thời hiện đại, tức, ta không còn có thể suy nghĩ và làm việc như thể không có… Descartes được nữa! Gần bốn thế kỷ đã trôi qua với biết bao sự cải tiến và tinh vi hóa về phương pháp trên mọi lĩnh vực, nhưng mục tiêu của nó không thay đổi, đúng như Kant đã nói: “Ta không thể học triết học, mà chỉ có thể học cách triết lý” hay như lời của Albert Einstein: “Giá trị của một nền giáo dục (…) không phải là dạy và học được nhiều sự kiện mà là đào luyện cho tinh thần biết tư duy…”.

Bộ sách CẨM NANG TƯ DUY này dành cho mọi độc giả, từ học sinh, sinh viên đến các giảng viên, các nhà nghiên cứu, doanh nhân, người đã đi làm cũng như quý phụ huynh… muốn nâng cao năng lực tư duy của mình. Học sinh, sinh viên có thể đọc cẩm nang như tài liệu tham khảo để học tốt các bộ môn; quý phụ huynh có thể sử dụng cẩm nang để vừa nâng cao năng lực tư duy của mình vừa giúp con em mình phát triển các kỹ năng tư duy cần thiết để học tốt; các giảng viên, nhà nghiên cứu có thể sử dụng cẩm nang để xây dựng tốt các chủ đề của mình; người đã đi làm, doanh nhân… có thể áp dụng các kỹ năng, ý tưởng của cẩm nang vào công việc và cuộc sống.

(Bùi Văn Nam Sơn)

Quyển cẩm nang này tập trung vào bản chất và khái niệm của công cụ tư duy phản biện. Những kỹ năng chung của cẩm nang được áp dụng cho mọi chủ đề. Sử dụng những nguyên tắc này một cách thuần thục như một bản năng thứ 2 sẽ giúp bạn đạt được thành công nổi trội.

Lời kết

Tư duy phản biện là một kỹ năng có thể được rèn giũa và phát triển thông qua thực hành và tiếp xúc với các quan điểm đa dạng. Những cuốn sách được đề cập trong bài viết này cung cấp một nguồn tài nguyên quý giá cho bất kỳ ai quan tâm đến việc nâng cao khả năng tư duy phản biện của mình.