Cha Và Con

Một

Một số điều nên tránh khi chuẩn bị cho sinh nhật lần thứ ba mươi tôi-đã-trưởng-thành-hoàn-toàn siêu-quan-trọng của bạn.

Có cuộc tình một đêm với đồng nghiệp.

Mua bừa những món đồ xa xỉ mà bạn không có khả năng chi trả.

Bị vợ bỏ.

Mất việc.

Bỗng dưng trở thành một người cha độc thân.

Khi bạn sắp ba mươi tuổi, cho dù bạn làm gì, cũng đừng làm những việc đấy.

Nó sẽ phá hoại cả ngày sinh nhật của bạn.

Ba mươi tuổi đáng lẽ phải là lúc bạn nghĩ rằng: đây là những năm vàng son của mình, đây là những ngày tháng khai vị của cuộc đời, những điều tốt nhất vẫn còn chưa đến – và mấy thứ linh tinh người ta vẫn hay nói.

Bạn vẫn đủ trẻ để thức trắng đêm, nhưng bạn đã đủ già để có thẻ tín dụng. Tất cả những sự bấp bênh và nghèo túng của tuổi mười chín đôi mươi đã qua rồi – thật vui vì đã thoát khỏi chúng – nhưng nhựa sống thì vẫn đang dâng trào.

Sinh nhật tuổi ba mươi đáng lẽ phải là một ngày vui vẻ. Một trong những sinh nhật vui nhất.

Nhưng làm thế nào để kỷ niệm cái tuổi băm hoành tráng này đây? Với một nhóm những người bạn độc thân cười đùa trong một quán bar hoặc nhà hàng ấm cúng nào đó? Hay là được vây quanh bởi người vợ yêu và những đứa con nhỏ đáng yêu trong sự che chở của tổ ấm gia đình?

Hẳn phải có một cách hay ho để bước sang tuổi ba mươi. Có lẽ cách nào cũng hay ho cả.

Tất cả những tưởng tượng của tôi về buổi sinh nhật này dường như bắt nguồn từ một bộ phim sitcom Mỹ hào nhoáng nào đó. Nghĩ đến việc bước sang tuổi ba mươi, tôi nghĩ tới đám ba mươi tuổi vô dụng, có gia đình, hấp dẫn, hôn hít như những cô cậu nhóc say tình, sau lưng là một đứa bé bập bẹ đang bò trên sàn gỗ bóng lộn, hoặc tôi thấy hình ảnh một nhóm bạn thích châm chọc uống cà phê sữa và khoe khoang quần áo đẹp, nhăn nhó than phiền về trò hẹn hò. Đó là vấn đề tôi mắc phải. Khi nghĩ đến việc bước sang tuổi ba mươi, tôi nghĩ tới cuộc sống của một người khác.

Nhưng tuổi ba mươi thì nên như thế – trưởng thành mà không thất vọng, ổn định mà không tự mãn, thông hiểu thế giới nhưng chưa đủ thông hiểu đến mức cảm thấy muốn lao đầu vào xe lửa. Thời vàng son của đời người.

Tới lúc ba mươi tuổi thì bạn cuối cùng cũng đã nhận ra rằng mình sẽ không sống mãi, đương nhiên rồi. Nhưng phải chăng điều đó chỉ khiến cho cái hiện tại uống cà phê sữa, cười đùa vui vẻ càng trở nên ngọt ngào hơn thôi? Đừng để cái chết vốn không thể tránh khỏi đè nặng lên mọi thứ. Đừng để cú trượt dài và chậm rãi xuống mồ ngáng đường việc hưởng thụ cuộc sống.

Kể cả bạn có đang tận hưởng những năm cuối cùng của cuộc sống độc thân tự do, hay bạn mới sang một trang khác của cuộc đời, sống người lớn hơn, trách nhiệm hơn với người bạn yêu, thì cũng thật khó có thể tìm ra được một cách thật sự tồi tệ để bước sang tuổi ba mươi.

Vậy mà tôi lại tìm được.

Chiếc ô tô ấy có mùi như cuộc sống của một người khác. Mùi tự do.

Nó được đặt ở ngay sau cửa kính phòng trưng bày, một chiếc xe thể thao mũi thuôn nhọn mà ngay cả khi chưa mở mui xe, trông nó cũng thật thanh thoát và rắn chắc như một búi cơ vậy.

Tất nhiên là nó màu đỏ – một màu đỏ rực lửa, ngùn ngụt nam tính.

Lúc tôi trẻ hơn bây giờ một chút, cái kiểu nam tính khoe mẽ rởm đời này sẽ khiến tôi cười nhạo, hoặc cười khẩy, hoặc nôn ọe, hoặc tất cả những thứ đó.

Nhưng giờ tôi lại thấy nó không làm mình phiền lòng một chút nào. Thực tế, nó có vẻ lại chính là những gì tôi đang tìm kiếm ở giai đoạn này của cuộc đời mình.

Tôi không hẳn là kiểu đàn ông thuộc làu tên tuổi các loại ô tô, nhưng tôi đã nhọc công – lén lút dòm mục quảng cáo trong những tạp chí hào nhoáng – tìm tên của con xe nóng bỏng này. Đúng như vậy đấy. Bốn mắt đã từng gặp nhau.

Nhưng tên của nó không thực sự quan trọng. Tôi đơn giản là yêu vẻ ngoài của nó. Và cái mùi đó. Trên hết là cái mùi đó. Cái mùi điều-gì-cũng-có-thể-xảy-ra. Mùi đó có gì đặc biệt nhỉ?

Lẫn trong hương thơm của da, cao su và lớp thép mới phun sơn, bạn có thể ngửi được mùi của sự mới mẻ đến đau lòng, sự mới mẻ sốc tới nỗi nó suýt làm tôi bị ngợp. Sự mới mẻ này gợi tới một thế giới khác, một thế giới vô biên và tự do, một con đường rộng mở dẫn tới những ngày tương lai hoàn toàn vô sự. Một nơi chưa bao giờ biết tới các cọc tiêu giao thông hay sức khỏe sa sút hay sinh nhật lần thứ ba mươi của tôi.

Tôi đã từng ngửi thấy mùi này ở đâu đó và tôi nhận ra cái cảm giác nó đem đến cho mình. Buồn cười thay, nó gợi nhắc tới cảm giác khi bạn bế một đứa bé sơ sinh.

Phép so sánh đó còn lâu mới hoàn hảo – chiếc ô tô không thể hé nhìn tôi với một đôi mắt mới bắt đầu tập mở, hay nắm một ngón tay của tôi trong nắm đấm bé tí xíu, hay nở một nụ cười đầy lợi với tôi. Nhưng trong giây phút ấy tôi đã có lại cảm giác đấy.

“Ta chỉ được sống có một lần thôi,” người bán xe nói, đế giày anh ta lộp cộp trên sàn phòng trưng bày.

Tôi cười xã giao, hàm ý tôi sẽ phải nghĩ lại về vụ này.

“Có phải anh đang tìm kiếm sự vui vẻ thực sự không?” anh ta nói. “Vì nếu chiếc MGF có thể hiện đúng một điều gì đó, thì điều đó sẽ là sự vui vẻ.”

Trong khi quảng cáo cho tôi theo đúng bài chuẩn của mình, anh ta cũng đánh giá và thử quyết định xem tôi có đáng để cho lái thử không.

Anh ta có thúc ép, nhưng không thúc ép đến nỗi khiến bạn nổi da gà. Anh ta chỉ đang làm công việc của mình mà thôi. Và cho dù tôi đang mặc quần áo cuối tuần – thứ quần áo, mà do bản chất công việc của tôi, cũng không khác quần áo trong tuần là mấy – anh ta hẳn đã nhìn ra một người đàn ông có của. Một sự nghiệp lên như diều gặp gió đang tìm kiếm một chiếc xe phù hợp. Trẻ, tự do và độc thân. Một cuộc sống thảnh thơi như trong quảng cáo bia. Sao mà sai được chứ?

“Mẫu này có hệ thống kiểm soát van biến thiên,” anh ta nói với sự nhiệt huyết thật tình. “Chu kỳ mở của các van đầu vào có thể được biến đổi bằng cách thay đổi vận tốc góc của mỗi bánh cam.”

Anh ta nói cái quái gì vậy? Có phải cái gì đó liên quan đến động cơ không?

“Một cái nam châm hút gái đích thực,” anh ta nói khi nhận thấy vẻ mặt ngây ngô của tôi. “Đầy sức hút. Một người đàn ông trẻ độc thân không thể kiếm hàng nào ngon hơn chiếc MGF được.”

Đây mới là kiểu quảng cáo mà tôi thích. Quên hết mấy thứ về kỹ thuật đi, chỉ cần cho tôi biết tôi có thể thả phanh trong một chiếc xe như thế này. Hãy để tôi biết rằng mình có thể thả phanh. Đấy là những gì tôi muốn nghe.

Người bán xe bị phân tâm bởi một điều gì đó ngoài phố, và tôi dõi theo mắt anh ta ra ngoài bức tường kính của phòng trưng bày.

Anh ta đang nhìn một người phụ nữ tóc vàng, cao, nắm tay một đứa bé trai nhỏ mặc áo Chiến tranh giữa các vì sao. Họ tay xách nách mang cả đống túi đồ siêu thị. Và họ đang nhìn chúng tôi.

Kể cả khi bị đóng cứng giữa bao nhiêu túi ni lông và phải quản một đứa trẻ con, người phụ nữ đó vẫn thuộc kiểu người khiến bạn phải ngoái lại nhìn.

Điều mà bạn sẽ để ý ở đứa con của cô – và cậu nhóc đúng là con cô – là nó đang cầm một cây gậy nhựa dài phát sáng lờ mờ.

Nếu bạn đã từng đến rạp phim vào bất cứ lúc nào trong hai mươi năm vừa qua, bạn sẽ nhận ra đó là cây kiếm ánh sáng, vũ khí truyền thống của những chiến binh Jedi. Cây kiếm này cần một cục pin mới.

Người phụ nữ xinh đẹp đó đang cười với tôi và người bán hàng. Đứa trẻ giơ thanh kiếm ánh sáng lên, như thể chuẩn bị chém chúng tôi.

“Cha,” thằng bé nói từ phía bên kia bức tường kính phân cách chúng tôi. Bạn không thể nghe thấy nhưng đấy chính là điều nó đang nói.

“Vợ và con trai tôi,” tôi nói và quay đi, nhưng vẫn kịp nhìn thấy sự thất vọng trong mắt người bán xe. “Tôi phải đi đây.”

Cha. Là tôi đấy. Cha.

“Anh còn chẳng thích ô tô cơ mà,” vợ tôi nói trong khi lách chiếc xe VW bảy chỗ cũ kỹ của chúng tôi qua dòng giao thông chiều muộn đông nghẹt.

“Anh chỉ xem thôi.”

“Và anh quá trẻ để bị khủng hoảng tuổi trung niên,” cô nói. “Ba mươi tuổi là quá trẻ, Harry à. Theo lệ thường thì phải là anh chờ mười lăm năm nữa rồi mới chạy theo một cô thư ký đủ trẻ để làm vợ hai của anh. Rồi em cắt hết ống tay áo veston của anh. Chưa kể hai quả cà của anh nữa.”

“Anh chưa ba mươi, Gina à,” tôi cười thầm, mặc dù chuyện cũng chẳng buồn cười đến thế. Cô lúc nào cũng cường điệu hóa. “Anh hai chín.”

“Đến hết tháng này thôi!” cô cười lớn.

“Sắp đến sinh nhật cha rồi,” con trai chúng tôi nói và cười cùng mẹ nó, mặc dù nó không mảy may hiểu tại sao, và gõ gõ vào gáy tôi bằng thanh kiếm ánh sáng dở hơi của nó.

“Pat à, con đừng làm thế,” tôi nói.

Nó đang ở ghế sau với đồ mua sắm của cả tuần, bị buộc chặt vào chiếc ghế trẻ em và lẩm bẩm, giả vờ đang ngồi trong buồng lái tàu Millennium Falcon cùng với Harrison Ford.

“Động cơ bên phải toi rồi,” nó liến thoắng một mình. “Khai hỏa khi sẵn sàng.”

Tôi quay lại nhìn nó. Thằng bé bốn tuổi, với mái tóc vàng nâu lòa xòa che lấy đôi mắt có cùng màu xanh như mắt mẹ nó. Màu xanh pha lê. Bắt gặp ánh mắt tôi, nó cười với niềm vui hồn nhiên của trẻ con.

“Chúc mừng sinh nhật, cha thân yêu,” thằng bé hát. “Chúc mừng sinh nhật, sinh nhật.”

Đối với Pat, sinh nhật tôi là cơ hội để thằng bé được đưa cho tôi tấm thiệp tự làm mà nó giấu dưới gầm giường (hình Luke Skywalker chém đầu một con quái vật vũ trụ bằng thanh kiếm ánh sáng tin cậy của mình). Đối với tôi, nó có nghĩa là những gì tốt nhất có lẽ đã qua mất rồi. Thật đấy.

Bao giờ thì tôi mới có lại cái cảm giác giống như buổi tối mà vợ tôi nói đồng ý lấy tôi? Bao giờ thì tôi mới có cảm giác giống như buổi sáng mà con trai tôi ra đời? Bao giờ thì cuộc sống mới – tôi cũng không biết – lại có thực? Bao giờ?

“Anh quan tâm đến ô tô từ bao giờ vậy?” Gina hỏi. Cô không chịu để chuyện ô tô này yên. “Em cá là anh còn không biết nó dùng loại xăng gì, đúng không?

“Làm gì có chuyện đấy, Gina.”

“Thế thì là loại nào?”

Chết tiệt.

“Loại thân thiện với môi trường,” tôi nói, một cú đoán bừa. “Em biết đấy – loại không chì. Loại bảo vệ được cả một khu rừng nhiệt đới mỗi khi ta đổ xăng.”

“Dầu diesel, đồ ngốc,” cô cười lớn. “Em chưa gặp người đàn ông nào ít quan tâm tới ô tô hơn anh. Chuyện gì xảy ra vậy?”

Tôi biết nói gì với cô ấy chứ? Bạn không thể kể với vợ mình rằng một vật vô tri, vì lý do nào đó, lại tượng trưng cho tất cả những gì bạn sẽ không bao giờ có được. Những nơi bạn sẽ không bao giờ đến, những người phụ nữ bạn sẽ không bao giờ yêu, những việc bạn sẽ không bao giờ làm. Bạn không thể kể với vợ mình mấy chuyện ấy. Kể cả một người vợ rất yêu mình. Đặc biệt là một người vợ rất yêu mình.

“Nó chỉ chở được có một khách,” cô nói.

“Cái gì cơ?” tôi nói, giả bộ ngây thơ.

“Anh biết rõ em đang nói gì mà,” cô nói. “Nó chỉ chở một hành khách – một hành khách nữ thon thả.”

“Em vẫn khá thon thả và là phụ nữ mà,” tôi nói. “Theo những gì anh nhớ thì là vậy.”

“Điều gì đã dẫn tới tất cả những chuyện này vậy, Harry? Nào. Nói cho em đi.”

“Có lẽ anh đang đền bù cho việc trở thành một lão già bẩn tính,” tôi nói. “Anh đang gia nhập câu lạc bộ những lão già bần tiện nên, thật thảm hại làm sao, anh muốn hồi lại tuổi thanh xuân huy hoàng của mình. Mặc dù anh biết điều đó rốt cuộc cũng chỉ là phù phiếm và tuổi thanh xuân của anh cũng chẳng huy hoàng đến mức đấy. Không phải đó là điều đàn ông hay làm sao?”

“Anh đang bước sang tuổi ba mươi,” cô nói. “Chúng ta sẽ mở vài chai và ăn một cái bánh ga tô cắm nến.”

“Và có bóng bay,” Pat nói.

“Và có bóng bay,” Gina nói. Cô lắc cái đầu xinh xắn của mình. “Có phải là định giết anh đâu, Harry.”

Gina lớn hơn tôi vài tháng. Cô đã lướt qua sinh nhật lần thứ ba mươi của mình, với bạn bè và người thân xung quanh, nhảy múa với con trai mình trên nền nhạc là những bài hát kinh điển của nhóm Wham, tay cầm một ly sâm banh. Cô trông rất tuyệt tối hôm đó, thật sự là thế. Nhưng rõ ràng là sinh nhật tôi sẽ đau khổ hơn thế.

“Anh không hối tiếc điều gì chứ?” cô nói.

“Ví dụ như?”

“Anh biết đấy,” cô nói, bỗng dưng hết sức nghiêm túc. “Như chúng ta chẳng hạn.”

Chúng tôi đã lấy nhau sớm. Gina có thai Pat ba tháng vào ngày cưới của chúng tôi và đó, ở một mức độ nào đó, là ngày vui nhất của đời tôi. Nhưng sau ngày đó, chẳng còn gì giống như xưa nữa. Vì sau đó không có cách nào để che giấu thực tế rằng chúng tôi đã trở thành người lớn.

Đài phát thanh nơi tôi làm việc cho tôi nghỉ một tuần và chúng tôi đã trải qua tuần trăng mật trong căn hộ của mình, nằm xem ti vi trên giường cả ngày, ăn bánh mì M&S và nói chuyện về đứa con xinh đẹp mà chúng tôi sắp có.

Chúng tôi nói về chuyện rồi sau này sẽ đi một tuần trăng mật hẳn hoi, kiểu người lớn – Gina muốn chúng tôi lặn giữa những đàn cá nhiệt đới ở Okinawa. Nhưng đến khi có chút thời gian và chút tiền thì chúng tôi đã có Pat và cuộc sống của chúng tôi dường như đã vào khuôn khổ.

Gina và tôi như bị cô lập khỏi thế giới bởi chiếc nhẫn cưới của mình. Những cặp vợ chồng khác mà chúng tôi biết thì hơn chúng tôi ít nhất mười tuổi còn những người bạn cùng tuổi thì vẫn còn đang ở trong giai đoạn ngắn ngủi xen giữa khoảng thời gian sống với mẹ và khoảng thời gian sống với khoản vay thế chấp của mình. Gia đình chúng tôi chỉ có mỗi một mình.

Khi đám bạn bè vẫn còn nhảy thâu đêm trong các câu lạc bộ, thì chúng tôi thức trắng để lo chuyện con mọc răng sữa. Khi họ lo lắng về việc gặp được đúng “người ấy” thì chúng tôi lo về việc trả tiền đúng hạn cho ngôi nhà thực sự đầu tiên của mình. Vậy nhưng tôi không hề nuối tiếc bất cứ điều gì. Đúng, chúng tôi đã từ bỏ tự do của mình. Nhưng chúng tôi đã từ bỏ nó vì một điều gì đó tốt đẹp hơn.

Tôi yêu vợ tôi và tôi yêu con trai tôi. Cả hai cùng nhau đem lại ý nghĩa cho thế giới của tôi. Cuộc sống của tôi mà không có hai người ấy thì thật không thể mường tượng nổi. Tôi biết mình là một người đàn ông may mắn. Nhưng tôi không thể kiềm chế được ý nghĩ ấy – gần đây tôi thấy mình tự hỏi bản thân đã mất đi sự trẻ trung từ lúc nào.

“Chỉ là anh ghét cái kiểu mà cuộc sống cứ co lại khi mình già đi,” tôi nói. “Cái kiểu mà các lựa chọn của mình hẹp lại. Ý anh là, việc anh sở hữu một chiếc ô tô như thế được coi là ngớ ngẩn từ khi nào vậy? Tại sao nó lại lố bịch đến mức đấy? Anh muốn biết lắm. Chỉ có thế thôi.”

“Thần lực của người này không vừa đâu(1),” Pat nói.

“Một cái xe thể thao đỏ,” Gina nói với chính mình. “Và anh thậm chí còn không thích lái xe.”

“Nghe này, anh chỉ nhìn thôi, được chưa?” tôi nói.

“Mừng ngày sinh nhật của cha,” Pat hát, cầm kiếm ánh sáng của mình đập vào tai tôi. “Cà chua thối và keo hồ. Trông-cha-như-một-con-khỉ-và-xử-sự-cũng-giống-ghê.”

“Nói thế là hư đấy,” tôi bảo thằng bé, trong khi dòng xe bắt đầu chậm lại rồi đứng yên và tai tôi thì đau.

Gina kéo phanh tay và nhìn tôi, như thể đang cố gắng nhớ xem rốt cuộc cô đã thích gì ở tôi. Cô có vẻ hơi bí.

Tôi nhớ mình đã thích gì nơi cô. Cô có đôi chân dài nhất mà tôi từng thấy ở một người phụ nữ. Nhưng tôi vẫn không biết đó có phải là điều kiện chuẩn nhất cho một người bạn đời không.

Hay là tệ nhất.