Review

Tam quốc @ diễn nghĩa

Thể loại Kinh doanh
Tác giả Thành Quân Ức
NXB NXB Lao Động Xã Hội
Công ty phát hành Thái Hà
Số trang 482
Ngày xuất bản 12-2014
Giá bánXem giá bán

Xuất bản lần đầu năm 2003, Tam Quốc @ Diễn Nghĩa ngay lập tức trở thành một quyển sách kinh tế bán chạy ở cả trong và ngoài Trung Quốc. Nó trở thành truyền kỳ trong số các tác phẩm viết về quản lý học bởi số lượng bán ra khiến người ta phải trầm trồ thán phục, và trong một khoảng thời gian đã tạo nên “hiện tượng nóng bỏng” với khoảng hơn trăm loạt sách ăn theo. Cách viết giải thích cuộc đời và phương châm quản lý dưới góc độ lịch sử cũng tạo nên ảnh hưởng kiểu bắc cầu với những tiểu thuyết thương trường, tiểu thuyết quan chức và các tác phẩm lấy đề tài lịch sử sau này.

Nội dung của Tam Quốc @ Diễn Nghĩa là những câu chuyện trong Tam quốc diễn nghĩa của La Quán Trung được “chuyển dịch” sang môi trường kinh doanh hiện đại. Thế vạc ba nước Hán -Thục – Ngô thời Tam quốc biến thành ba loại hình công ty hiện đại: một là công ty lớn, sẵn có thực lực hùng mạnh, được hưởng nhiều ưu đãi nhưng ẩn chứa nhiều bất ổn bên trong (Công ty nhà nước Đông Hán của Tào Tháo), hai là công ty dựa vào bản sắc riêng mà giữ vững thị phần, đợi thời cơ là khuếch trương (Tập đoàn Đông Ngô của Tôn Quyền), và ba là công ty từ tay trắng mà nên (Công ty Hoàng Tộc của Lưu Bị). Bằng lối văn hài hước và vô cùng sống động, tác giả Thành Quân Ức đưa người đọc theo bước chân của Lưu Bị từ khi là cậu học trò nghèo cho tới khi làm tổng giám đốc, gặp được nhà tư vấn Gia Cát Lượng và lập nên tập đoàn Thục Hán, chia ba thị trường Trung Quốc.

Cũng trong cuốn sách này, người đọc còn gặp Đổng Trác, Lã Bố trong vai các giám đốc giảo hoạt, Viên Thiệu lãnh đạo công ty tư nhân nhưng phong cách quản lý đặc sệt “hành chính bao cấp”, tổng giám đốc điều hành Tào Tháo quyền mưu đã biến cả một tổng công ty nhà nước thành của riêng…

Về cuốn sách của mình, tác giả Thành Quân Ức viết: “Trong mắt tôi, dù lịch sử của quốc gia, lịch sử dân tộc hay lịch sử doanh nghiệp đều là những ví dụ cho quản lý học. Cái gọi là lấy lịch sử làm ví dụ thực chất là nghiên cứu và học hỏi từ lịch sử… Cách nhìn quản lý dưới góc độ lịch sử và kể lịch sử thông qua quản lý là một đặc điểm học thuật rất thú vị.”

Sau khi xuất bản Tam Quốc @ Diễn Nghĩa (hay còn gọi là Tam Quốc Thời A Còng) nhanh chóng trở thành cuốn sách kinh doanh bán chạy nhất Trung Quốc vào năm 2003, 2004.

[taq_review]

Trích dẫn

BẢY BÀI HỌC KHI LẬP NGHIỆP

Bài I: Vận mệnh là chú chim ưng lưu lạc trong ổ gà
Bàn về cuộc đời, thành hay bại đều ở tại tâm. Nói một cách đơn giản, cho dù là con nhà quyền quý hay nghèo khó, là dân chợ búa hay thương gia giàu có, ai cũng quyết định bước vào đời bằng quan điểm của chính mình và giải thích cuộc đời của họ là thành công, thất bại hay do vận mệnh. Có một câu danh ngôn kinh điển trong lĩnh vực tâm lý học giáo dục đã giải thích rất rõ mối quan hệ tác động qua lại giữa tư tưởng và vận mệnh: “Gieo hạt tư tưởng, thu hoạch hành vi, gieo hạt hành vi, thu hoạch thói quen, gieo hạt thói quen, thu hoạch tính cách, gieo hạt tính cách, thu hoạch vận mệnh”. Và cuộc đời của chàng thanh niên Lưu Bị xuất thân nghèo khó là minh chứng cho câu danh ngôn kinh điển kia.
Lưu Bị là một học sinh của thành phố Trác Châu tỉnh Hà Bắc. Vì cha mất sớm, hai mẹ con rau cháo qua ngày nên cuộc sống vô cùng khốn khó. Một đêm mùa đông năm Lưu Bị lên lớp 12, sau khi tan buổi tự học tối ở trường về, thấy mẹ vẫn ngồi khâu giày dưới ánh đèn leo lét, cậu xót xa nói:
– Mẹ à, trời rét mướt thế này, mẹ nên ngủ sớm đi!
Mẹ đáp:
– Sang năm con thi đại học rồi. Mẹ khâu thêm một đôi giày nữa là có thể bán được thêm 10 đồng, để cho con đóng học phí đại học.
Lưu Bị nhìn mẹ, sống mũi cay cay, nước mắt sắp trào ra. Cậu nghẹn ngào nói:
– Mẹ, học đại học tốn nhiều tiền lắm. Nhà mình nghèo quá, chút tiền này thì làm được gì chứ? Thôi mẹ đừng trông mong làm gì!
Mẹ Lưu Bị nghe vậy, đôi vai run run, hỏi cậu:
– Lẽ nào con định sống cả đời nghèo đói sao?
Cậu nói mà lòng chua xót:
– Thì còn cách nào nữa ạ? Có lẽ số trời đã định vậy rồi mẹ ơi.
Người mẹ bỏ kim chỉ xuống, nhìn con trai, nói:
– Mẹ hồi nhỏ từng đọc Tam tự kinh, cũng biết suy luận đôi chút. Số trời đã định mà con nói, rốt cuộc là ở lúc ban đầu hay về sau này của đời người đây? Mẹ kể cho con một câu chuyện, biết đâu sẽ giúp con tìm ra đáp án.
Một quả trứng chim ưng lăn ra khỏi tổ rơi xuống đống cỏ. Có người thấy tưởng là trứng gà, đem về nhà, bỏ vào trong ổ gà. Trong ổ, có một con gà mẹ đang ấp trứng, rồi quả trứng chim ưng cũng nở ra như bao quả trứng gà khác. Thế là từ nhỏ chú chim ưng đã bị coi là gà và sống một cuộc sống như gà. Vì dung mạo quái dị nên nó bị rất nhiều bạn bắt nạt. Nó cảm thấy cô độc và đau khổ. Một ngày nọ, nó đang mổ thóc trên cánh đồng với đàn gà, bỗng nhiên có một bóng đen từ phía núi xa bay vụt tới, đàn gà sợ hãi nháo nhác tìm chỗ trốn. Đến khi nguy hiểm đã qua, cả bọn mới thở phào nhẹ nhõm. “Lúc nãy là loại chim gì vậy?”, nó hỏi. Đàn gà nói: “Đó là chim ưng, một loại chim thượng đẳng”.
“Ồ, con chim ưng đó thật giỏi giang, thả sức bay lượn trên trời!”, nó thán phục. “Nếu như có một ngày mình cũng bay được như chim ưng thì tốt biết bao!”
“Đúng là loại ngu dốt hay mơ hão!” Đám gà mắng nó không chút nể nang: “Mày sinh ra đã là một con gà, thậm chí còn khiến cả bầy cảm thấy mất mặt vì sự xấu xí của mình, sao mày có thể bay như chim ưng được chứ?”
Kể xong, mẹ hỏi Lưu Bị:
– Con trai à, cái gọi là vận mệnh chính là chú chim ưng lưu lạc trong ổ gà. Bây giờ con muốn chọn một cuộc sống như những chú gà hay cất cánh tung bay như chim ưng?
Lưu Bị ngây ra rồi hỏi mẹ:
– Mẹ cho rằng con là chú chim ưng bé nhỏ bất hạnh phải lưu lạc trong ổ gà kia?
Người mẹ quả quyết:
– Đúng vậy, con thuộc nòi chim ưng, con nên bay lên bầu trời xanh vốn thuộc về con, không nên than thở vì vài ba hột thóc trước mắt.
Bà nói với Lưu Bị rằng ông nội của ông nội của ông nội cậu là Lưu Thắng, con của Hán Cảnh Đế, từ đó truy ngược lên, cậu thực ra chính là hậu duệ của Hán Cao Tổ Lưu Bang, có dòng máu hoàng tộc một cách đường đường chính chính.
Lập tức tỉnh ngộ, Lưu Bị nói với mẹ quả quyết:
– Mẹ, con đã hiểu ý mẹ, nhất định con sẽ không phụ lòng mong mỏi của mẹ!
Cuối cùng, nhờ miệt mài đèn sách, năm sau đó Lưu Bị thi đỗ vào trường Đại học Quản trị Kinh doanh Quốc tế Trường Giang. Ngày nhận giấy gọi, hai mẹ con mừng mừng tủi tủi, đóng cửa lại rồi ôm nhau khóc.
Bài II: Tự giúp mình thì trời giúp
Cái tên “Đại học Quản trị Kinh doanh Quốc tế Trường Giang” bắt nguồn từ lời đề từ trong Tam Quốc diễn nghĩa – tác phẩm nổi tiếng của Trung Quốc: “Trường Giang cuồn cuộn chảy về đông”. Đây là một trường nổi tiếng thế giới, từng đào tạo biết bao bậc anh hùng hào kiệt xưa nay. Lưu Bị được trở thành sinh viên của trường này thật khiến người ta tha hồ liên tưởng về một tương lai xán lạn.
Ông chú Lưu Nguyên Khởi biết cháu mình sau này sẽ có tiền đồ, bèn tới bảo với chị dâu:
– Cháu nó coi như đã làm anh em mát lòng nơi chín suối. Còn chị ở vậy bao năm, cuộc sống cũng thật khó khăn. Thôi, từ giờ học phí của nó để em lo!
Ông chú mở một cửa hàng nhỏ, thường ngày ông nhập hàng về cho vợ bán, cũng gọi là có chút vốn liếng.
Cả Lưu Bị và mẹ đều cảm thấy vừa vui mừng vừa kì lạ. Mừng vì khoản học phí tốn kém cuối cùng cũng lo được; lạ vì xưa nay ông chú luôn chê nghèo ham giàu, hết sức lạnh nhạt với bà chị dâu và đứa cháu nghèo, giờ sao lại tự dưng hào phóng mở túi tiền giúp đỡ nhiệt tình thế chứ?
Ông chú cười ha hả giải thích:
– Tục ngữ có câu “Kẻ tự giúp mình thì trời giúp vậy”. Trời còn sẵn lòng giúp cháu ta, huống hồ ta là chú nó!
Tự giúp mình thì trời giúp? Lưu Bị chợt thấy tim mình đập thình thịch. Từ khi vào đại học, đến khi tốt nghiệp, rồi mỗi lần gặp khó khăn, cậu lại một lần trăn trở và hỏi trời xanh: Tự giúp và trời giúp rút cuộc có quan hệ gì với nhau? Và cậu tự đưa ra những đáp án sau:
1. Người thật sự tự giúp mình là người biết giác ngộ khiến người khác kính phục. Anh ta sẽ coi thường khó khăn và những khó khăn trước mặt anh ta sẽ phải lùi bước khiến người khác ngỡ ngàng – quá trình ấy thật như có trời giúp vậy.
2. Người thật sự tự giúp mình như con đom đóm phát sáng trong đêm, không chỉ làm sáng bản thân mà còn giành được sự yêu mến của mọi người. Khi người ta đã yêu mến ai đó, họ thường thể hiện ra dưới hình thức giúp đỡ – vận tốt cũng vì vậy mà tới.
3. Mọi người tin rằng một người thực sự tự giúp mình cuối cùng sẽ đạt được thành công, và những người đã từng giúp đỡ anh ta cũng vì thế mà cảm thấy hạnh phúc.
4. Nếu người tự giúp mình là người ân nghĩa, mọi người sẽ giúp đỡ anh ta nhiều hơn nữa, vì thế anh ta sẽ cảm thấy dễ dàng hơn khi đối mặt với khó khăn phía trước.
Lưu Bị đã vận dụng câu danh ngôn mang đậm màu sắc thần thoại này bằng cách lí giải của riêng mình, song lần nào cũng đúng. Thấy Lưu Bị nhà nghèo mà vẫn nỗ lực học tập, nhà trường đã giúp cậu bằng rất nhiều cách, như giảm học phí, cấp học bổng, rồi tạo cả cơ hội cho cậu đi làm thêm. Cho đến tận năm thứ tư khi tốt nghiệp, bất giác ngoảnh lại nhìn quãng thời gian đã qua, cái nghèo đã từng đeo bám làm cậu khốn khổ nay như màn đêm lặng lẽ mờ dần nhường chỗ cho ánh bình minh.
Bài III: Lòng yêu thương sẽ tạo dựng hạnh phúc
Nhà kinh tế học nổi tiếng Lư Thực là người đã dạy Lưu Bị bài học thứ ba về cuộc đời, khi cậu vừa chân ướt chân ráo bước chân vào giảng đường đại học.
Thầy Lư Thực mỉm cười bước lên bục giảng, đón chào các tân sinh viên và nói:
– Là một giảng viên, tôi hy vọng sẽ trở thành một mentor (thầy tốt bạn hiền) để chỉ dẫn, giúp đỡ các em. Còn có thật sự thành tài hay không, điều đó dựa vào năng lực nhận thức và đam mê theo đuổi của chính các em.
Thầy Lư Thực nói với các sinh viên rằng những gì học được trong bốn năm đại học không chỉ là kiến thức trong sách vở, càng không phải để kiếm một tấm bằng, mà là phải đạt được một vision (tầm nhìn xa rộng) cùng một phương thức tư duy lôgic.
– Có ai ở đây từng chơi chọi dế chưa? Thầy bất chợt hỏi.
Một sinh viên nam tên là Công Tôn Toán đáp:
– Em chơi rồi, hay lắm ạ.
Một sinh viên nữ tên là Sái Văn Cơ nói:
– Em biết rồi, dế còn có cái tên mĩ miều là “Xúc chức”, cha em bảo chọi dế khiến người ta ham mê mà mất đi ý chí.
Thầy Lư Thực nói:
– Có người bảo chọi dế khiến người ta ham mê mà mất đi ý chí, cũng có người cho rằng dế mang lại cho chúng ta niềm vui trong sáng thời thơ ấu. Ở đây, ta không bàn chơi dế tốt hay xấu, mà có mục đích khác. Tôi sẽ kể cho các em câu chuyện về một nhà côn trùng học với một con dế và một nhà buôn – bạn của nhà côn trùng học với một đồng xu. Hy vọng câu chuyện sẽ đem lại cho các em những gợi mở…
Theo những động tác hình thể và giọng kể đầy lôi cuốn của thầy Lư Thực, chiếc hộp bí mật về câu chuyện của thầy dần hé mở:
Một nhà côn trùng học cùng bạn là một nhà buôn vừa đi vừa trò chuyện trong công viên. Bỗng nhiên nhà côn trùng học dừng bước, dường như ông ta nghe thấy điều gì.
“Sao vậy?” Ông bạn nhà buôn hỏi.
Nhà côn trùng học vui mừng thốt lên: “Anh có nghe thấy không? Một con dế đang gáy, hơn nữa đó là một con dế cụ đấy”.
Ông bạn lắng tai nghe mãi không ra, đành đáp: “Tôi chẳng nghe thấy gì cả!”. “Anh đợi chút”, nhà côn trùng học vừa nói vừa nhẹ bước vào lùm cây gần đó. Một lát sau, nhà côn trùng học tìm thấy một chú dế to, quay trở ra nói với bạn: “Anh thấy không? Một con dế răng trắng, cánh lớn màu vàng tím, đây quả là một chú dế thượng đẳng! Thế nào, tôi không nghe nhầm chứ?”
“Đúng vậy, anh không nghe nhầm.” Nhà buôn ngạc nhiên hỏi bạn: “Anh không chỉ nghe được tiếng dế gáy mà còn biết được loại dế. Làm sao mà anh nghe ra được thế?”
Nhà côn trùng học đáp: “Dế loại to tiếng gáy chậm rãi, có khi mấy tiếng đồng hồ mới gáy vài ba tiếng. Dế nhỏ tần suất gáy nhanh hơn và gáy cũng nhiều hơn. Dế có màu sắc khác nhau như dế đen, dế tím, dế đỏ, dế vàng… tiếng gáy cũng khác nhau. Ví dụ như tiếng gáy của dế vàng có âm của kim loại. Giữa các tiếng gáy đều có những sự khác biệt vô cùng tinh tế, thậm chí không thể dùng ngôn từ để diễn tả được, anh phải thật để tâm mới nhận ra được.”
Họ vừa trò chuyện vừa ra khỏi công viên và đi trên vỉa hè của con phố tấp nập. Bỗng nhiên, nhà buôn dừng bước, cúi xuống nhặt lên một đồng xu rơi trên mặt đất. Trong khi đó, nhà côn trùng học không hề nghe thấy tiếng đồng xu rơi, vẫn phăm phăm bước tiếp.
– Câu chuyện đó nói lên điều gì? Thầy Lư Thực hỏi.
Cả lớp suy nghĩ, không có ai trả lời. Đợi một lúc, thầy Lư Thực đưa ra đáp án:
– Nhà côn trùng học chỉ để tâm đến côn trùng nên nghe được tiếng dế gáy. Nhà buôn chỉ để tâm đến tiền, vì thế ông ta nghe được tiếng kêu của đồng xu. Câu chuyện này nói lên rằng bạn để tâm vào đâu, tiền tài của bạn ở đó.
Thầy Lư Thực nói tiếp:
– Sau bốn năm đèn sách, các em cũng sẽ phải lăn lộn kiếm tiền. Hãy nghĩ thật kỹ, cái gì là tài sản của các em. Để tâm đến tài sản của các em thì các em sẽ có được nó. Để giúp mọi người hiểu rõ thêm, chúng ta hãy cùng làm một thực nghiệm.
Thầy đưa ra một hộp giấy lớn đầy cát, vừa đưa cho lớp xem vừa nói:
– Trong hộp cát này trộn mạt sắt, các em có thể dùng mắt hay ngón tay để lấy mạt sắt ra không?
Cả lớp lắc đầu.
– Chúng ta không thể nào dùng mắt hay ngón tay để lấy mạt sắt ra khỏi cát, nó cũng khó như việc chúng ta tìm được khách hàng giữa muôn triệu người. Tuy nhiên, có một loại công cụ có thể giúp ta nhanh chóng lấy mạt sắt ra khỏi cát. Mọi người chắc cũng đã nghĩ ra rồi, đó chính là nam châm.
Thầy Lư Thực lấy trong túi ra một thanh nam châm, rà qua rà lại trên mặt cát, xung quanh thanh nam châm nhanh chóng bám đầy những mạt sắt lởm chởm như đầu mũi tên. Thầy Lư Thực giơ đám mạt sắt lên cho cả lớp xem, rồi nói:
– Đó là sức hút của nam châm, việc chúng ta không thể làm được bằng mắt hay ngón tay thì với nam châm điều đó lại vô cùng dễ dàng.
Cả lớp tròn xoe mắt chăm chú nhìn kì tích trên tay thầy Lư Thực mà thực ra mình đã thấy nhiều lần. Thầy Lư Thực nói tiếp:
– Nếu nói hộp cát này là cuộc sống mà chúng ta phải đối mặt, là những cuốn sách khô khan, khó hiểu, thì khối nam châm chính là trái tim tràn đầy tình yêu. Tâm ở đâu, tài sản của các em sẽ ở đó. Nếu như các em có một trái tim đầy tình yêu, trái tim ấy sẽ tìm kiếm trong sách vở và trong cuộc sống rất nhiều tri thức bổ ích cho các em, tựa như nam châm hút mạt sắt vậy. Song, một trái tim không biết yêu thương thì cũng như ngón tay mà thôi, dù có bới tìm trong cát thế nào đi nữa cũng chẳng thể tìm được một chút mạt sắt. Lẽ nào lại không phải vậy? Các em ạ, chỉ cần có một trái tim tin yêu cuộc sống, các em sẽ nhận thấy rằng mỗi ngày chúng ta đều có thu hoạch, đều có tích lũy và đều có niềm vui.
Thầy Lư Thực vừa giảng vừa để sinh viên lần lượt làm thí nghiệm nam châm với hộp cát. Thầy đưa tay lên khẳng định, giọng sang sảng:
– Tâm ở đâu, tài sản của các em sẽ ở đó. Bất kể sau này có gặp phải khó khăn, nghịch cảnh hay hoang mang thế nào cũng cần tin vào điều đó. Bất kể ở đâu, khi nào, chỉ cần có trái tim yêu thương thực sự, các em sẽ như thanh nam châm kia thu hút được những tài nguyên hữu ích, những điều tốt đẹp và một cuộc sống hạnh phúc.
Bài IV: Làm một người được yêu mến
Mới vào học được một tuần, Lưu Bị đã bị gọi lên phòng quản lý sinh viên để nhắc nhở vì đánh nhau trong phòng. Vừa hay thầy Lư Thực đi qua, thầy nhìn Lưu Bị một lúc rồi hỏi thầy bên quản lý sinh viên:
– Cậu này phạm lỗi gì vậy?
Thầy kia trả lời:
– Các bạn cùng phòng báo cáo cậu này rất thích cà khịa người khác. Vào trường có mấy hôm mà đã đánh nhau ba lần rồi. Anh xem cậu ta kìa, tóc với chả tai dựng ngược hết cả lên, có gớm không?
Thầy Lư Thực nói:
– Tôi biết cậu sinh viên này, anh để cậu ta cho tôi!
Lưu Bị theo thầy Lư Thực đến văn phòng. Thầy Lư Thực bảo Lưu Bị ngồi rồi đưa cho một chén trà, lòng Lưu Bị lúc đó cũng nóng như chén trà ấy.
– Nói cho thầy biết, rốt cục đã xảy ra chuyện gì? Thầy Lư Thực hỏi.
Lưu Bị ấm ức trả lời:
– Chúng nó không coi em ra gì, cứ cố ý gây khó dễ với em.
– Vì sao các bạn lại gây khó dễ với em? Thầy Lư Thực hỏi tiếp.
Lưu Bị gãi đầu đáp:
– Chúng nó gọi em là đồ nhà quê. Mà thực ra phòng em bảy đứa thì cả bảy đều xuất thân từ nông thôn, chúng nó dựa vào cái gì mà coi thường em chứ?
Thầy Lư Thực đã hiểu chuyện gì xảy ra. Thầy nhìn Lưu Bị bằng ánh mắt chân thành, nói:
– Nếu em không ngại, tôi sẽ kể cho em một câu chuyện.
Lưu Bị đồng ý, thầy Lư Thực bắt đầu kể câu chuyện về một chú chó.
Có một chú chó tên là Cô Độc vô tình lạc vào phòng tập của một trường đào tạo người mẫu. Bốn bức tường của căn phòng đều có lắp gương, hình ảnh của chú chó vì vậy mà được phản chiếu trên khắp các tấm gương lắp quanh phòng. Thấy một đàn chó đột nhiên xuất hiện, chú chó Cô Độc giật mình lùi lại theo bản năng, nhe răng ra sủa ông ổng. Đàn chó trong gương cũng cùng nhau lùi lại, con nào cũng nhe răng ra sủa, khắp phòng vang lên tiếng chó sủa. Chú chó bắt đầu hoảng sợ, nó kháng cự lại, lăn lộn, vùng vẫy… Nó nhảy chồm chồm khắp phòng, mỗi lúc một điên cuồng… cho tới khi bất tỉnh vì mệt mỏi và tuyệt vọng.
Lưu Bị thấy khó hiểu liền hỏi:
– Thầy bảo em là chú chó Cô Độc kia ư?
Thầy Lư Thực hỏi lại:
– Vậy em nói xem?
Lưu Bị nói:
– Tính em đúng là hơi khó gần. Nhưng bạn cùng phòng thì can hệ gì tới bóng chú chó trong gương?
Thầy Lư Thực đáp:
– Lẽ nào em chưa hiểu sao? Trong mắt em, bạn cùng phòng chính là bóng chú chó trong gương đấy. Hãy nhớ, nếu ta đối tốt với người, người sẽ đối tốt với ta. Nếu ta khinh thường người, người sẽ trả đũa lại ta. Em nói các bạn không coi em ra gì, vậy em coi họ thế nào?
Lưu Bị im thin thít.
– Em muốn trở thành một người được mọi người yêu mến, đúng không? Cãi nhau và đánh lộn có giúp em thành người được yêu mến không? Không thể.
Thầy Lư Thực mỉm cười, nói:
– Tôi có một bí quyết, chỉ cần em tin theo, đảm bảo trong vòng ba tháng em sẽ trở thành một người được mọi người yêu mến.
Về phòng, Lưu Bị lập tức chép một cách cẩn thận “Bí quyết được yêu mến” lên trang đầu sổ tay:
Thứ nhất: Hàng ngày tập mỉm cười trước gương.
Thứ hai: Gặp bạn là chào thân mật.
Thứ ba: Chủ động giúp đỡ người khác với tấm lòng chân thành.
Thứ tư: Con người đâu phải thần thánh, ai mà chẳng có lỗi lầm. Hãy đối xử với mọi người xung quanh bằng tấm lòng khoan dung, thông cảm.
Thứ năm: Luôn tin tưởng vào triết học về quan hệ cộng đồng rằng: Đối xử tốt với người là đối xử tốt với chính mình.
Từ đó, Lưu Bị nghe lời thầy Lư Thực và thành thực làm theo. Chẳng lâu sau, cậu thành người được bạn bè quý mến nhất, người có duyên nhất, người khiêm tốn và thân thiện nhất. Trong Tam Quốc chí, Trần Thọ đánh giá: “Tiên chúa (Lưu Bị) là người khoan dung, đôn hậu, biết cách đối đãi nhân sĩ, thực có cốt cách của Cao tổ (Lưu Bang) và tinh thần của bậc anh hùng”. Ý muốn nói rằng, Lưu Bị sở dĩ có thể trở thành bậc anh hùng trong giới công thương chủ yếu là do Lưu Bị đãi người chân thành, khoan dung độ lượng, giàu tình cảm. Nhờ tính cách này, Lưu Bị đã trở thành cậu học sinh được thầy yêu bạn mến. Ngay cả trong những ngày khởi nghiệp gian nan sau này, dù khó khăn gian khổ thế nào, dù chịu bao lênh đênh sóng gió, Lưu Bị vẫn có người tài nguyện theo bên mình. Trong số ấy nổi tiếng nhất là Quan Vũ và Trương Phi, hai người đã cùng Lưu Bị kết nghĩa kim lan “Tuy không sinh cùng ngày cùng tháng cùng năm nhưng nguyện chết cùng năm cùng tháng cùng ngày”.
Bài V: Điều kì diệu bên trong vỏ trứng
Học kì đầu năm thứ tư, sắp đến ngày thi giữa kì, Lưu Bị vô tình gặp thầy Lư Thực đang mua rau ở siêu thị trong trường, cậu rất muốn lại gần bắt chuyện với thầy. Khi đó, thầy Lư Thực đã nghỉ dạy và làm Tổng giám đốc cho một công ty của nhà trường. Lưu Bị chủ động bước tới và xách đồ giúp thầy. Họ cùng nhau rời siêu thị và đi về nhà thầy Lư Thực. Đến trước cửa nhà, thầy Lư Thực nói:
– Vào nhà tôi đi, cùng nấu cơm ăn cho vui!
Lưu Bị do dự mấy giây, mặt đỏ lựng, khẽ gật:
– Dạ vâng!
Lưu Bị vừa nhặt rau, làm việc nhà vừa trò chuyện cùng thầy Lư Thực. Lưu Bị nói về gia đình, về mẹ, về chuyện chú chim ưng và về công việc mà cậu sắp phải đối mặt sau khi ra trường.
Thầy Lư Thực nói:
– Bất kể là gà con hay ưng non, em có biết chúng được nở ra như thế nào không?
Lưu Bị lắc đầu.
– Từ một quả trứng trở thành một sinh mệnh, đó là một kỳ tích!
Thầy Lư Thực cầm một quả trứng gà lên, nói:
– Em có thể tưởng tượng đây là quả trứng chim ưng – ta đập nó ra, em hãy nhìn vào bên trong, nói chung là không hề thấy hình dạng của lông, mắt hay chân. Cái khiến người ta không thể tin được là trong đám hỗn độn đó lại ẩn chứa điều kì diệu của sự sống. Đặt nó vào môi trường ấm, qua một thời gian thích hợp, nó sẽ biến thành một chú chim ưng non đáng yêu.
Thầy Lư Thực quay đầu lại nhìn sinh viên của mình, nói một cách thâm thúy:
– Con người cũng vậy. Tiềm năng của một người phải trải qua bồi dưỡng mới trở thành tài hoa và ưu điểm để người khác đánh giá cao. Bốn năm đại học đã qua, em như chú chim ưng non trong trứng, nay chuẩn bị phá vỏ chui ra, một thế giới hoàn toàn mới đang chờ đón em đó!
Lưu Bị nói:
– Đúng vậy, em là chú chim ưng non bay tới từ cánh đồng Trác Châu, Hà Bắc, qua bốn năm học tập trong vỏ trứng Đại học Trường Giang, giờ lại sắp phải đối mặt với cuộc sống mới đây!
Bài VI: Dồn hết tâm sức
Sinh viên năm tư hầu như ai cũng lo lắng tìm việc làm hoặc chuẩn bị thi cao học, người nào cũng bận rộn và mang tâm lý hoang mang. Lưu Bị cũng vậy, sắp đến kỳ nghỉ đông mà chuyện việc làm vẫn không chút tiến triển nào.
Một buổi chiều thứ Bảy, khi vừa trở về từ hội chợ việc làm, Lưu Bị ngồi ngây trong sân trường. Cậu đã tham dự biết bao hội chợ việc làm với các tên gọi khác nhau, đã nộp đến hàng trăm lá đơn xin việc, song chẳng hề có chút hy vọng gì. Bất giác cậu để ý cách cậu chừng trăm mét có một hố cát, một bé trai đang rải cát làm đường. Cạnh hố cát là một số xe hơi đồ chơi.
Cậu bé cầm chiếc xẻng nhựa hăng say đào cát. Ánh nắng ấm áp chiếu rọi cái dáng làm việc bận rộn của cậu bé, và những hạt cát kia dưới bàn tay của cậu đã trở thành những con đường, cây cầu và đường hầm cát xinh đẹp. Song trong quá trình thi công, vô tình xuất hiện một hòn đá lớn. Cậu bé bắt đầu đào cát quanh hòn đá, sau đó ôm lấy hòn đá định nhấc đi. Cậu bé quá nhỏ mà hòn đá quá lớn, cậu hoàn toàn bất lực khi cố sức dời hòn đá sang mép hố cát. Cậu nghiến răng, hét to lên, nhấc hòn đá một lần rồi lại lần nữa. Thế nhưng, cứ mỗi lần cậu nhấc lên được một chút là hòn đá lại trượt rơi xuống hố cát. Cậu bé hét to, xông tới, dồn hết sức lực của một đứa trẻ nâng hòn đá to ấy, hòn đá lại rớt xuống, va vào chân làm cậu bị thương. Cậu ngồi bệt xuống cát, khóc nức nở. Chứng kiến mọi chuyện từ đầu chí cuối, Lưu Bị đứng dậy đi tới trước hố cát, ngồi xuống và hỏi cậu bé:
– Em trai à, em muốn nhấc hòn đá này đi phải không?
Cậu bé chán nản, khóc thút thít:
– Vâng, nhưng mà em nhấc không nổi. Em đã cố hết sức mà vẫn không nhấc nổi nó!
Lưu Bị thân tình:
– Em nói vậy là không đúng rồi. Em vẫn chưa dùng hết sức, em đã nhờ anh giúp đâu.
Lưu Bị nhảy xuống hố cát, ôm lấy hòn đá và nhấc đi, tựa như cậu vừa nhấc hòn đá từ chính lòng mình đi vậy. Cậu chợt hiểu ra điều gì đó nên vội vàng quay về ký túc xá, ngồi trước bàn đọc sách. Trên một tờ giấy trắng, bên trái cậu viết ra những khó khăn, bên phải cậu viết ra những nguồn lực mà mình có thể dùng. Cậu nhận thấy, dùng phép so sánh như thế thực sự là một cách hiệu quả để giải quyết khó khăn.
Cậu viết trong nhật ký: “Từ nay về sau, bất kể gặp khó khăn, trắc trở gì, cho dù thất vọng đến mấy, mình đều phải nhớ tới hòn đá kia, sau đó tự hỏi: Mình đã cố gắng hết sức chưa?”
Bài VII: Để tâm hồn dâng tràn cảm xúc
Cái tết rộn ràng nhanh chóng trôi qua, sinh viên năm thứ tư phải đối mặt với học kì cuối cùng đầy căng thẳng. Chuyện tìm việc của Lưu Bị vẫn không chút khả quan, cậu sốt ruột than vãn với Quan Vũ và Trương Phi:
– Các chú nói xem, vì sao anh không thể kiếm nổi một công việc chứ?
Trương Phi không chút khách khí:
– Anh xem lại mình đi, suốt ngày bộ dạng ủ ê, ai còn muốn nhận nữa?
Quan Vũ cũng nói:
– Lưu Bị, không phải chúng em nói anh, nhưng anh phải tích cực lên. Con người ta tích cực, tinh thần mới phấn chấn. Những người ngồi ở bàn tuyển dụng cần những thanh niên hoạt bát. Còn anh tiêu cực như vậy thì kết quả chỉ hoàn toàn ngược lại thôi.
Lưu Bị thở dài:
– Anh cũng muốn tích cực lắm chứ. Nhưng chẳng hiểu tại sao anh không làm được.
Trương Phi đặt hai chiếc cốc thủy tinh trên bàn sát lại với nhau, đổ nước vào, sau đó bốc một nắm bụi đất rắc vào một chiếc cốc rồi hỏi Lưu Bị:
– Anh thấy không, em là chiếc cốc nước trong, vì thế không lo lắng u sầu. Còn anh là cốc nước đục, mặt mũi ủ ê cả ngày. Anh nói đi, có cách gì để làm trong cốc nước đục kia?
Lưu Bị nói:
– Có hai cách: một là để lắng cặn, hai là lọc bỏ cặn.
Đang đọc Tả thị Xuân Thu, Quan Vũ bỏ sách xuống, nói:
– Ý Trương Phi là: cốc nước trong tượng trưng cho tư tưởng tích cực, cốc nước đục tượng trưng cho tư tưởng tiêu cực. Cách để lắng cặn đồng nghĩa với việc dồn nén u uất vào một nơi sâu thẳm trong tim, một lúc nào đó anh tưởng là đã quên đi, chẳng ngờ rằng khi sóng gió nổi lên nó lại bao phủ khắp tâm hồn anh vậy. Các nhà thơ thường có câu “Vừa xuống qua mặt, đã ở trên tim” để thể hiện trạng thái đó, do vậy cách để lắng cặn không ổn.

Giang Vi

Tôi là một người yêu sách cuồng nhiệt và đã hơn 20 năm. Tôi dành cả ngày để đọc, viết blog về sách và viết bình luận. Tôi tin rằng sách là công cụ mạnh mẽ nhất trong cuộc sống để mở mang đầu óc cho những ý tưởng và quan điểm mới. Các thể loại yêu thích của tôi bao gồm tiểu thuyết lịch sử, giả tưởng, khoa học viễn tưởng và phi hư cấu. Tôi cũng thích tìm hiểu về các nền văn hóa khác nhau thông qua văn học.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Related Posts:

Back to top button