Đôi Bạn
Thể loại | Văn Học Việt Nam |
Tác giả | Nhất Linh |
NXB | NXB Văn Học |
Công ty phát hành | CTCP sách Tao Đàn |
Số trang | 238 |
Ngày tái bản | 05-2016 |
Giá bán | Xem giá bán |
Nội dung
Đôi Bạn thuật lại một lát cắt nhỏ trong đời sống của nhân vật chính Dũng. Sinh ra trong một gia đình quyền quý, nhưng lại mang trong mình lý tưởng về một cuộc sống cống hiến, phục vụ cho điều vĩ đại hơn là sự nhàn cư và những tủn mủn, vô vị của đời sống được định sẵn: lấy vợ, sinh con, kế thừa sự nghiệp và gia sản người cha để lại. Dũng mang xung đột nội tâm suốt cả câu chuyện. Sự giằng xé trong Dũng càng dữ dội hơn khi những người bạn cùng chí với anh, như Trúc, Thái, Đoạn,… lần lượt đều lên đường ra đi theo tiếng gọi của lý tưởng, đem “chí tang bồng” phục vụ Cách mạng; đối lập với một bên là Loan, cô gái Dũng đem lòng yêu nhưng hai gia đình không môn đăng hộ đối, và chính Dũng cũng không muốn ái tình đẹp đẽ ấy tàn phai bằng những sự bằng phẳng, quen thuộc của đời sống vợ chồng thường nhật. Suốt cả câu chuyện, người đọc thấy được cái tài tình khéo léo của Nhất Linh khi mô tả những biến chuyển vi tế trong tình cảm thầm lặng, kín kẽ của Dũng và Loan; cũng như những diễn biến tâm lý phức tạp của Dũng trên con đường xây cất chính cuộc sống, số phận của mình.
Đôi bạn cho thấy sự trầm tư về sợi dây quy hồi về huyết thống trì níu mọi hành vi cải biến xã hội Việt Nam: trong không gian hẹp thì cái tâm tính phận vị ngăn trở việc chống phá quyền uy gia đình, mở rộng không gian thì cái tư tưởng gia trưởng lại thoái triệt quốc gia dân tộc thành vấn đề “đồng bào, đồng chủng”; rời gia đình nhỏ người ta bước vào gia đình lớn, ở đấy, con người cá nhân sinh ra bởi cuộc gặp gỡ với phương Tây không có không gian để sống, nó không có dưỡng chất của nền dân chủ, không được ý thức về quyền đồng thời với đó là nghĩa vụ, nên không khế ước được vào đời sống.
[taq_review]
Review
Trích đoạn
Biết là Thái rất cương quyết nói mãi cũng vô ích,không thể đổi được ý định của Thái,Dũng giơ tay bắt tay bạn từ biệt:
-Chúng tôi không thể giúp được anh gì nữa?
Thái giữ bàn tay Dũng trong tay mình:
-Anh cần gì phải áy náy.Mỗi người một cảnh. Đến như lần trước tôi muốn anh Cận đi với tôi lắm mà cũng đành để anh ấy ở lại.Thế cũng may.
Dũng thấy hai mắt Thái sáng quắc một cách ghê sợ.Thái chậm rãi nói tiếp theo:
-Lần này khác nhiều.Hai anh giúp tôi thế này là đủ lắm rồi.Khi nào đến bước liền thì nên cần đến một người thôi.
Trúc để chân lên bàn đạp nói:
-Thế bây giờ chúng tôi về…Anh nhớ lát nữa bóc bánh gai mà ăn,bánh gai ở bến đò Gió phải biết,ngon có tiếng.
Ra đến ngoài đường cái,Trúc nhìn Dũng,lắc đầu:
-Anh đoán không sai,Thái đã đến bước không cần gì cả,không thiết gì đến cả sống nữa.
Dũng nói:
-Tôi thương anh ấy quá.Anh ấy khổ sở suốt đời.
-Nhưng đã chắc đâu là anh ấy khổ.
Dũng giảng giãi:
-Không phải anh ấy liều thân như thế là khổ đâu.Khổ là vì anh ấy không còn biết sống và làm theo đường nào để đến nổi chỉ còn một nước liều thôi.
Dũng nghĩ đến cách sống khốn đốn của Thái sau khi bị đuổi khỏi nhà trường và nghĩ đến hiện tình của mình và Trúc.
-Còn bao nhiêu các anh khác cũng bó buộc như Thái,cũng phất phơ vô định như Thái,nhưng ít ra các anh kia còn hy vọng,còn tìm.Có lẽ tìm,tìm mãi suốt đời không ra,nhưng cứ sống để tìm,thế cũng đủ.
Trời lấm tấm mưa,nhưng nền trời ở phía xa lại sáng hẳn lên.Rặng cây nhãn trên đê,cạnh bến đò Gió mờ rõ trong mưa bụi và khói ở các mái nhà tỏa ra như mấy vết mực tàu đương lan trên tờ giấy trắng ướt đẫm nước.
Qua đò,vào hàng nghĩ ngơi và mua bánh gai xong.Hai anh em cắm đầu đạp thật nhanh để kịp về tới huyện trước khi tối trời.Mưa đã tạnh,nhưng về chiều gió càng rét.Hai bên đường,tiếng nhái nghe như bay trong gió.Dũng nghĩ đến căn buồng của chàng,hơi ấm trong chăn nệm và những chữ in đẹp trên một sách quý dưới ánh đèn.Nhưng Dũng vẫn không vui vẻ.Chàng thấy một sự ăn năn rạo rực ở trong lòng,một sự ăn năn vô cớ,không cội rễ,lúc xa lúc gần như tiếng rao hai bên đường,không biết nới nào đưa đến.
Tới đầu phố huyện thì trời tối hẳn.Qua hàng rào cây,trường học có ánh đèn thấp thoáng,Dũng và Trúc cùng đạp thong thả lại,trong khung cửa sổ,Dũng nhìn thấy Thảo đứng xoay lưng ra ngoài,cạnh cây đèn có chao bằng lụa xanh,Lâm đương cúi đầu viết.Dũng bấm chuông,liên thanh,Trúc cất tiếng nói thật to:
-Sang năm thế nào cũng đổ tú tài.Thần giáng về báo mộng cho đấy.Học chăm làm gì cho mệt.
Rồi chàng hát tiếp theo:
-Bên anh đọc sách,bên nàng đứng trơ.
Hai người cùng cười rồi đạp nhanh cho Thảo không kịp nhận ra là ai.
Dũng nói:
-Gia đình lạc thú.
Về đến cổng,thấy trong nhà Đính có ánh đèn “măng sông”sáng xanh.Dũng nói:
-Dân này lại tổ tôm chứ gì.Sống để đánh tổ tôm hay sao mà đánh mãi không chán.
Qua đá lộ bộ bằng đồng bóng loáng,lẫn trong đám người ngồi trên sập đánh tổ tôm,Dũng trong thấy ai như Loan,chàng bảo Trúc:
-Ta rẽ qua đây đã.Trong này chắc sẳn thức ăn.
-Chúng tôi đói lắm rồi.Trong này có thức ăn ngay.
Mọi người quay ra,ngơ ngác nhìn Dũng và Trúc đầu tóc rối bời và quần áo ướt đẫm nước mưa.Hiền nói:
-Ma quỷ ở đâu hiện về thế này?
Dũng nghiêm trang đáp:
-Em sang thăm lúa ở bên ấp.
Đính đáp:
-Lúa đâu bây giờ mà thăm với nom.Rõ chú này!
Dũng cười:
-Ừ nhỉ! Tôi quên đi mất đấy.
Thuận,vợ Đính,nói:
-Chú Dũng thì làm ruộng với làm nương gì.Nay mai chú ấy làm quan rồi,chú ấy cần gì đến ruộng.Hai ông tướng lại đi mò mẫm ở đâu về chứ gì?
Dũng hơi khó chịu đáp:
-Có lẽ.
Không nhìn hẳn vào chổ Loan ngồi,nhưng Dũng biết rằng từ lúc vào Loan vẫn chăm chú nhìn mình.Loan ngồi khuất sau Hiền để không ai chú ý đến.Nàng không nói,không mĩm cười,chỉ yên lặng nhìn Dũng.
Dũng đặt mũ xuống bàn và đứng dựa vào thành ghế,hơi nghiên người để ẩn mặt trong bóng tối.Loan biết rằng Dũng muốn được tự do nhìn lại mình;hai con mắt nàng bổng tươi hẳn lên dưới ánh đèn và hai hàng lông mi nàng hơi rung động.Nhìn Loan,Dũng thấy rõ ý nàng muốn bằng hai con mắt lặng lẽ diễn cho chàng biết nổi vui sướng âm thầm được trông thấy mặt chàng.