To Sir, with love – Người thầy kính yêu

Xin vui lòng gõ cửa

Tôi gõ cửa và đợi; một tiếng nói thoáng vẻ sốt ruột vẳng ra “Cửa mở, vào đi”.

Phía sau chiếc bàn giấy lớn, là một người đàn ông thấp bé. Mái tóc xoăn bạc trắng ôm lấy vầng trán rộng. Gương mặt rám nắng trẻ trung và ung dung đến ngạc nhiên; đôi mắt nâu ánh lên vẻ ngỡ ngàng như vừa khám phá ra một điều hứng thú.

Lúc ông ta đứng dậy đón tôi, tôi nhận ra lưng ông ta hơi khòm. Ông chìa bàn tay chắc nịch ra và cười nói:

– Chắc anh là Braithwaite? Chúng tôi đang chờ anh đấy. Xin mời ngồi.
Tôi ngồi xuống ghế, hài lòng và an tâm vì sự nhiệt tình trong lời chào của ông.
– Rất vui mừng có anh đến đây, – ông vào chuyện, – tôi hy vọng rằng sau khi có dịp quan sát trường của chúng tôi, anh vẫn bằng lòng ở lại.

– Điều này thì hẳn nhiên rồi, thưa ông.
Ông mỉm cười trước sự hăm hở của tôi:
– Tốt hơn hết là anh nên xem qua trường ốc rồi ta sẽ nói chuyện sau. Lề lối ở đây được tiến hành có phần nào khác hẳn thông lệ, và nhiều thầy cô cho rằng điều đó sẽ làm rắc rối thêm. Anh cứ đi thăm trường đi, muốn vào đâu thì vào, sau bữa cơm trưa chúng ta sẽ bàn tính lại.
Nói xong ông đứng lên đưa tôi ra cửa, đôi mắt ông lấp loáng một ánh linh hoạt tựa như ánh mắt của một chú nhóc con tinh quái.
*
*   *
Từ phòng hiệu trưởng, cầu thang dẫn xuống một hành lang hẹp giữa hội trường và một dãy lớp học. Tôi vừa ngừng chân trước lớp học đầu tiên thì cửa phòng bị đẩy bật mạnh ra phía ngoài, một cô gái tóc hung, cao lớn phóng ào ra hành lang; hai cô gái khác theo sát nút. Không tránh kịp, tôi giữ chặt hai cánh tay cô gái để cô khỏi va sầm vào tôi. Lấy lại bình tĩnh rất nhanh, cô mỉm cười ngổ ngáo và sau một tiếng “xin lỗi” là chạy vọt theo hành lang rồi khuất dạng. Hai cô bạn kia hấp tấp lui vào lớp học.
Sửng sốt trước sự gặp gỡ bất ngờ này, tôi quyết định nhìn xem cho rõ những gì đang diễn ra bên trong. Tôi gõ cửa, mở ra và bước vào. Cả lớp nhao nhao như cái chợ, suốt một lúc lâu dường như không ai nhận ra sự hiện diện của tôi. Rồi từ từ, từng người một quay ra nhìn tôi chăm chú. Khoảng bốn mươi em vừa nam vừa nữ trong lứa tuổi mười lăm đang tỉnh bơ đứng quanh hoặc ngồi luôn trên bàn học. Có lẽ chính xác hơn phải gọi chúng là những thanh niên và những thiếu nữ, vì ở chúng, đã toát ra vẻ trưởng thành, không những trong sự phát triển của cơ thể mà còn trong cách chúng ăn mặc để nhấn mạnh vào sự nảy nở. Hầu hết tất cả đều mặc một loại đồng phục không chính quy. Với các cô gái, đồng phục chính là những vòng đeo tay và khoen tai lấp lánh, những chiếc áo bó sát thân hình và chiếc váy dài lượt thượt. Tóc uốn, kết với đủ kiểu tóc lộn xộn mà chúng bắt chước những tài tử xi nê chúng yêu thích. Các cậu con trai mặc quần Jeans xanh, áo Pull hoặc những chiếc áo sơ mi mở banh ngực.
Một cô gái mắt tròn bạnh, lốm đốm tàn nhang rời nhóm bạn đứng bên lò sưởi, tiến đến gần tôi.
– Nếu như ông tìm lão Hackman thì vào phòng hội đồng mà tìm, – cô ta tuyên bố. – Lão ấy bảo, khi nào bọn tôi đã giữ gìn trật tự thì cử một đứa đi gọi lão về.

Thình lình cả bọn đều lên tiếng, những câu hỏi tung ra liên tiếp, hỗn loạn: “Ông là thầy giáo mới đấy hả?”. “Ông dạy thế cho lão Hack phải không?”.
Lợi dụng câu nói của cô gái mặt tròn, tôi chỉ bảo “Để tôi vào phòng hội đồng”, rồi vội ra thật nhanh. Tôi bàng hoàng. Cái lớp học tôi vừa bước vào có khác gì một bầy thú hoang. Ở đây người ta để mặc cho học sinh làm loạn như vậy sao?.
Phòng hội đồng nằm trên đầu cầu thang ở cuối hành lang. Một thanh niên nhợt nhạt như thây ma, áo sơ mi nâu, cà vạt vàng, quần tây rộng thùng thình đang ngồi ngả lưng trên chiếc ghế bành. Lúc tôi bước vào, anh ta ngước nhìn và bật thốt:
– A, lại thêm chú cừu nữa bước vào lò sát sinh, một chú cừu đen! – Anh ta cười toe toét như thể đã nói một câu ý nhị lắm vậy.
Tôi vốn dễ nổi con thịnh nộ khi bị người khác châm biếm màu da của mình, nhưng qua nhiều tháng năm tôi đã dần quen kiềm chế, tôi quan sát tên thô lỗ kia và tự giới thiệu:
– Tôi là Braithwaite. Phòng Quản trị khu Đông Luân Đôn đã phân tôi về đây.
– Mong rằng anh sẽ gặp may mắn hơn Hackman.
– Tôi cứ tưởng anh là Hackman chứ, người ta bảo tôi anh ấy ở đây mà.
– Lúc nãy anh ta vào đây đâu độ mười giây rồi đi mất, biệt tăm luôn!
– Thế thì lớp học của anh ta sẽ ra sao?
Nghe tôi nói thế, hắn ta cười phá lên:
– Tôi chắc là anh sẽ lãnh đủ.
Trong lúc tôi nghiền ngẫm cái tin đáng sợ này, hắn đứng dậy bỏ đi. Một lát sau, cánh cửa lại mở ra và một người phụ nữ tóc vàng, cao lớn, mặc áo trắng bước vào. Tóc chị búi sau gáy, vẻ mặt nghiêm nghị, chỉ có đôi mắt to màu xám và nụ cười cởi mở mới cho thấy bản chất đôn hậu của chị. Chị chìa tay cho tôi.
– A, xin chào! Chắc anh là thầy giáo mới?

– Vâng, tôi là Braithwaite.
– Còn tôi là Grace Dale – Evans – Giọng chị trầm trầm, êm ái – Anh đã gặp bọn trẻ chưa?
– Vừa mới gặp xong. Ông Florian đã đề nghị tôi đi thăm các lớp… thế là tôi nhảy ngay vào lớp Hackman phụ trách.
– Ồ, thế à? Khá hỗn xược, phải không anh? Tôi dạy môn nữ công ở lớp đó.
Vừa trò chuyện chị vừa loay hoay thu nhặt những chiếc cốc bày bừa bộn trên lò sưởi, dưới sàn nhà, trên thành cửa và cho vào bồn nước trong góc. Rồi chị bắt tay vào việc rửa ly tách và tiếp tục nói chuyện trong tiếng lách cách của đồ thủy tinh va chạm.
– Anh dạy học đã lâu chưa?
– Thực tình mà tôi nói đây là lần đầu tiên tôi nhận công việc này.
– Anh là cựu quân nhân à?
– Vâng, phi công của Không quân hoàng gia. Sao chị hỏi thế?
– Ồ, tôi chỉ muốn biết đôi điều về anh thôi mà. Anh ở lại đây ăn trưa nhé?
– Rất sẵn lòng nếu đó là một bữa cơm bình thường.
– Hay quá. Để tôi đi báo cho chị thư ký biết. Chị ấy sẽ sắp xếp chuyện này. Hẹn gặp anh ở đây vào giờ giải lao. Khi ấy anh có thể gặp gỡ các giáo viên khác.
Chị đi ra, tôi ngồi lại nhìn quanh. Căn phòng nhỏ, sách vở chồng chất bừa bộn khắp nơi. Trong một tủ lớn, cửa mở toang là một đống lộn xộn nào là bóng, nào là lưới, nằm lẫn với những đôi găng quyền anh và những bó quần soọc thể thao vấy bẩn. Áo khoác, dù, túi xách xếp dọc một bên tường và rải rác bên phòng là chín, mười chiếc ghế cùng một bàn giấy lớn.
Tôi xuống cầu thang, bước ra khoảng sân chơi rải sỏi có tường bao quanh bốn phía. Trên sân đầy những bao giấy nhàu nát, hạt táo và giấy gói kẹo. Tuy sáng nay, trời nắng chói, một phần khoảng sân này vẫn chìm sâu trong bóng tối âm u làm cho ngôi trường mang sắc thái ảm đạm, tù hãm của một trại giam.