Khi Mọi Điểm Tựa Đều Mất

NGỌN NGUỒN HẠNH PHÚC

Thú vui của cuộc đời tôi – thế giới này không cho tôi được, cũng không thể cướp được của tôi.

Shirley Caesar

HẠNH PHÚC LÀ ĐIỀU CÓ THẬT HAY KHÔNG?

Hạnh phúc là ý nghĩa và mục tiêu duy nhất của cuộc sống – là cái đích mà con người hướng đến trong suốt đời mình.

Aristotle

Cách đây nhiều năm, tôi từng tham gia giảng dạy trong một buổi hội thảo chuyên đề về sự thành công và tôi đã yêu cầu những người có mặt ở đó hãy viết ra “100 điều mà mình mong muốn”. Mọi người bắt đầu liệt kê những ước mơ lớn nhỏ của mình vào một tờ giấy được chia làm ba cột. Sau đó, khi chia sẻ những mơ ước đó với nhau, tất cả chúng tôi đều không khỏi ngạc nhiên: người thì thích được lặn ở dải đá ngầm Great Barrier ở Úc, người thì muốn sở hữu một chiếc Mercedes SL600 màu trắng kem với bánh xe bằng hợp kim bạc, người lại thích khiêu vũ tại Nhà Trắng hoặc du lịch vòng quanh thế giới. Cao xa hơn, có người muốn mình là nhân vật xuất chúng được nhiều người ngưỡng mộ, muốn xuất hiện trên trang bìa của tờ tạp chí Time nổi tiếng, cũng có người ao ước mình có thể chấm dứt nạn đói đang hoành hành ở nhiều nơi, chấm dứt chiến tranh và mang lại hòa bình cho thế giới.

Tôi chỉ thấy vài người ước mơ “được hạnh phúc” – và tôi vô cùng ngạc nhiên vì sao nhiều người lại có thể bỏ qua ước muốn thật sự ý nghĩa này. Đó chẳng phải là đích đến cuối cùng của đời người hay sao? Đạt được tất cả những gì mà mình mong muốn chẳng phải là để được hạnh phúc đấy sao?

Thỉnh thoảng tôi xem lại những mảnh giấy ấy và tự hỏi sao con người lại không cụ thể hóa mục đích của đời mình mà lại đi một đường vòng xa xôi như thế? Những ước mơ ấy dù vĩ đại và tuyệt vời thế nào đi chăng nữa thì chúng vẫn chưa phải là mục đích cuối cùng để con người hướng đến.

Hạnh phúc là một cảm giác rất tuyệt vời, rất thôi thúc mà không ai có thể cưỡng lại được. Dù bạn có nhận ra hay không thì tất cả những nỗ lực của bạn đều hướng đến một mục đích cuối cùng chính là được hạnh phúc. Trong cuộc sống của con người, theo Thiên Chúa giáo hạnh phúc được xem là hiện thân cho sự chở che của Chúa, là điểm khởi đầu và kết thúc của cuộc sống loài người. Triết gia cổ Hy Lạp Aristotle đã gọi hạnh phúc là mục tiêu tối thượng của con người.

Rất nhiều cuộc nghiên cứu đã cho thấy: những người cảm nhận được niềm hạnh phúc có cuộc sống khỏe khoắn hơn, tuổi thọ cao hơn và có nhiều mối quan hệ tốt đẹp hơn, bất kể sự khác nhau về văn hóa, tôn giáo, sắc tộc, độ tuổi hay quan niệm sống.

Tuy nhiên, không phải ai cũng may mắn có được niềm hạnh phúc đích thực. Số liệu thống kê cho thấy như sau:

• Chưa đến 30% những người được khảo sát nói rằng họ thật sự hạnh phúc.

• 25% người Mỹ và 27% người châu Âu cho biết họ đang gặp khủng hoảng về tinh thần.

• Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự đoán: trước năm 2020, trạng thái căng thẳng tinh thần sẽ được xếp vào danh sách những căn bệnh đáng lo ngại nhất trên thế giới chỉ sau bệnh tim.

Mặc dù cuộc sống của chúng ta ngày càng được cải thiện và có nhiều điều kiện tốt hơn nhưng chúng ta vẫn không cảm thấy hạnh phúc thật sự. Càng đầy đủ, càng sung túc, chúng ta càng cảm thấy mệt mỏi và quá tải.

Ở quyển sách này, bạn đừng nghĩ là tôi sẽ chỉ cho bạn cách kiếm thật nhiều tiền, cách để thành công hơn hay nổi tiếng hơn. Tôi chỉ mong muốn được chia sẻ cùng bạn một điều rất có ý nghĩa mà tôi vẫn luôn tìm kiếm gần như suốt cả đời mình, đó là: Làm thế nào để ta có thể hạnh phúc thật sự?

Người không hạnh phúc

Lúc nhỏ, tôi từng tưởng tượng rằng khi lớn lên, tôi sẽ sống trong một ngôi nhà tuyệt đẹp, sẽ có một người chồng tuyệt vời và một công việc thật tốt. Bên cạnh đó, tôi còn hình dung sức khỏe của mình luôn mỹ mãn và cuộc sống thì chỉ toàn niềm vui. Như vậy, đương nhiên tôi là người hạnh phúc!

Để có được cuộc sống như mong muốn, tôi biết mình phải nỗ lực rất nhiều. Dù đã xác định mục tiêu nhưng tôi không biết mình sẽ phải làm những gì để đạt được hạnh phúc. Điều tôi biết chắc là lúc ấy tôi không hạnh phúc. Từ nhỏ, tôi đã luôn cảm thấy lo lắng. Lúc lên năm, trong khi bạn bè ai cũng chăm chú theo dõi các chương trình trò chơi thiếu nhi trên truyền hình thì tôi cứ mãi đắm chìm trong mớ bòng bong về tình hình thế giới. Khi lên bảy tuổi, tôi bắt đầu hỏi cha mẹ về sự hiện diện của Chúa cũng như những bí ẩn của thế giới tâm linh; và rồi tôi cảm thấy rất thất vọng khi không nhận được những câu trả lời thỏa đáng. Khi xem lại album ảnh gia đình, tôi thấy các anh chị của mình đều rất tự nhiên, xinh tươi và hào hứng khi chụp ảnh, còn tôi thì trông thật ủ rũ và lạc lõng.

Mặc dù biết mình vốn không phải là cô bé vui vẻ, nhưng sâu thẳm trong suy nghĩ, tôi không hề muốn chấp nhận cách sống này. Linh cảm trong tôi mách bảo rằng mình phải theo đuổi con đường tìm đến hạnh phúc. Năm mười một tuổi, tôi nhớ có lần đã lén vào phòng của chị và mượn một quyển sách. Tôi cố chọn quyển mỏng nhất vì đọc khá chậm, rồi chạy ra ngoài vừa nằm phơi nắng vừa đọc sách. Đó là quyển Siddhartha của Hermann Hesse – kể về một vị hoàng tử người Ấn Độ cách đây hơn hai nghìn năm đã khát khao tìm kiếm chân lý trong sự cứu rỗi, là con đường đi đến hạnh phúc đích thực. Chỉ mới đọc được nửa quyển sách, tôi đã bật khóc vì biết giờ đây mình không cô đơn. Vẫn có một người nào đó, ở một nơi nào đó trên thế giới này chia sẻ cùng tôi những trăn trở mà tôi đau đáu trong lòng. Và quyển sách ấy chính là động lực thôi thúc tôi theo đuổi đến cùng ước mơ của mình.

Trong lúc bạn bè say sưa với những vũ điệu cổ động sôi nổi cho các phong trào ở trường thì tôi đăng ký tham gia khóa học phát triển các kỹ năng của bản thân. Khi mười ba tuổi, tôi có dịp được nghe Zig Ziglar diễn thuyết. Nghe ông kể chuyện và tiết lộ những bí quyết thành công, tôi cảm thấy rất phấn chấn và thích thú. Từ đó tôi bắt đầu đam mê nghề diễn thuyết. Vào đầu thập niên 70 thì điều này nghe có vẻ lạ đối với một thiếu nữ mới lớn. Tuy vậy, tôi vẫn không từ bỏ lý tưởng của mình. Tôi hình dung một ngày nào đó mình sẽ đứng trên khán đài và diễn thuyết trước rất nhiều khán giả. Bằng những câu chuyện và cách diễn đạt của mình, tôi sẽ truyền cảm hứng giúp họ thay đổi cuộc sống và hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn. Bố mẹ tôi đều ủng hộ sự lựa chọn này tuy rằng bố tôi là một nha sĩ và ông rất muốn con mình nối nghiệp. Còn mẹ thì nói với tôi rằng: “Mẹ tin vào khả năng của con, rồi con sẽ đạt được điều mà mình mong muốn”.

Trên kệ sách của tôi lúc bấy giờ, những quyển sách tâm lý đầy chất nhân văn đã thay chỗ cho những quyển truyện về thám tử nhí Nancy Drew một thời tôi yêu thích. Tôi đọc say sưa. Khi bước vào tuổi mười sáu, tôi bắt đầu tập ngồi thiền mỗi ngày và chưa đầy hai mươi tuổi đã trở thành giáo viên hướng dẫn phương pháp thiền. Mặc dù thiền định đã tác động sâu sắc đến cuộc sống của tôi nhưng trong tôi vẫn còn một câu hỏi lớn chưa có lời giải đáp, và tôi vẫn đang cố tìm kiếm nó.

Ngày qua ngày, tôi vẫn cháy bỏng khát khao trở thành diễn giả. Tôi nỗ lực rất nhiều và từng bước tiến đến mục tiêu. Tôi lập nên một kế hoạch chi tiết, trong đó ghi chú rõ tất cả những việc liên quan đến mục tiêu của mình. Đó là những bước tiến mà sau khi nỗ lực đạt được, tôi đều nhận được sự tưởng thưởng xứng đáng. Chẳng hạn, sau khi lấy bằng thạc sĩ, tôi tìm được một công việc rất tốt: phó giám đốc marketing cho một công ty chuyên kinh doanh pha lê của Áo. Công việc của tôi là đào tạo và truyền đạt cho nhân viên tất cả những gì bản thân đã đúc kết được từ cuộc sống: nghệ thuật tạo sự thu hút, cụ thể hóa những đề xuất của mình và cách kiềm chế những suy nghĩ cảm tính bên trong con người, hay cách vượt qua những rào cản để hướng đến mục tiêu. Tôi rất yêu thích công việc này vì nó đã giúp tôi rèn luyện nhiều tố chất mà tôi hằng mơ ước.

Dần dần, tôi trở thành chuyên viên đào tạo nhân sự cho các công ty hàng đầu của Mỹ. Sau đó, tôi được mời diễn thuyết tại hội nghị toàn quốc của một công ty, trước rất đông khán giả nữ. Mỗi bước đường thăng tiến trong sự nghiệp đều mang lại cho tôi niềm hãnh diện và sự sung túc, nhưng tôi vẫn chưa thấy mình thật sự hạnh phúc. Tôi cảm thấy cuộc sống của mình dường như vẫn còn thiếu một điều gì đó.

Tôi đoán vấn đề nằm ở những đề tài diễn thuyết của mình. Do đó, thay vì nhận lời tham gia các buổi hội thảo về sự thành công, tôi chuyển sang đề tài về lòng tự trọng và sự tự chủ. Mỗi ngày, tôi diễn thuyết trước khoảng 200 – 300 phụ nữ. Tôi làm việc với cường độ khá cao từ bảy giờ sáng đến tận giữa trưa, sau đó lại nhảy lên xe và đi suốt ba giờ để đến địa điểm kế tiếp – ngày nào cũng với lộ trình như thế. Công việc tuy mệt mỏi nhưng tôi cảm thấy thật tuyệt vời. Tôi thích diễn thuyết trước khán giả của mình và nhìn những gương mặt bừng sáng khi họ cảm nhận được những điều tôi nói. Tuy vậy, tôi vẫn cảm thấy như thế là chưa đủ – tôi muốn được diễn thuyết trước nhiều người hơn nữa.

Tôi xuất hiện trên ti-vi cũng như các đài phát thanh để diễn thuyết và được tiếp đón như một ngôi sao. Tôi từng được đưa rước đến nơi diễn thuyết trên một chiếc Limo trắng và bên dưới, tám nghìn khán giả đang náo nức chờ đợi lắng nghe những điều tôi nói. Trong suốt chương trình của một hội thảo kéo dài ba ngày, hàng nghìn phụ nữ đứng xếp hàng dọc theo lối vào để chờ tôi đề tặng vào quyển sách mà họ vừa mua. Cứ sau mỗi giờ như thế, một chuyên gia mát-xa phải giúp tôi thư giãn gân cốt. Rất nhiều khán giả phải vượt những chặng đường dài mới đến được đây và tôi rất biết ơn họ. Nhiều phụ nữ nói rằng sách của tôi đã làm thay đổi, thậm chí là cứu lấy cuộc sống của họ. Tôi rất xúc động vì mình đã giúp ích được cho mọi người. Vậy mà mỗi đêm sau khi quay về khách sạn, ngả lưng ra giường, trong tôi chỉ còn nỗi mệt mỏi và kiệt sức; ánh hào quang của sân khấu không khỏa lấp hết những trống trải trong tôi.

Có phải bạn cho rằng tôi quá tham lam hay đang làm to chuyện? Không đâu. Tôi đã từng ngồi xem từ đầu đến cuối nhiều chương trình E! True Hollywood Story (Những câu chuyện thực về Hollywood) và xúc động trước những câu chuyện buồn của những người nổi tiếng. Tôi cũng không khác họ, giờ đây tôi đã biết rằng nổi tiếng không đồng nghĩa với sự mãn nguyện và hạnh phúc thật sự.

Tôi nhận ra mình đang đối mặt với một vấn đề lớn. Dù đã có bao nhiêu thứ trong tay, kể cả cuộc hôn nhân hạnh phúc với Sergio, tôi vẫn thấy mình trống rỗng. Cách sống của tôi không còn phù hợp nữa, những suy nghĩ trong tôi không giúp tôi cảm nhận được cuộc sống với đầy đủ những cung bậc mà tôi mong muốn. Đã đến lúc tôi phải thay đổi.

Trong suốt một khoảng thời gian dài, tôi đã từng nghĩ hạnh phúc xuất phát từ những gì tôi có, những gì tôi đạt được do nỗ lực của bản thân. Nhưng thực tế lại khác. Có lẽ, hạnh phúc không xuất phát từ bất cứ điều nào trong số ấy.

Đó là lúc tôi tìm cho mình ý tưởng mới: “Hạnh phúc tự thân”, và bắt đầu thực hiện ý tưởng này thông qua những nghiên cứu và khảo sát đã tiến hành trước đó. Tôi nhận ra rằng cảm xúc hạnh phúc của mình tăng lên đáng kể. Tôi càng lúc càng cảm nhận rõ hơn sự thanh thản và bình yên trong tâm hồn. Tôi nghêu ngao hát cả ngày và cảm thấy trân trọng mọi người xung quanh. Và chính bạn bè tôi cũng nhận thấy những thay đổi này. Trong tôi dâng tràn một cảm giác sảng khoái như thể mình vừa đoạt giải Nobel vậy.