Bộ Sách Jim Rohn – Những Mảnh Ghép Cuộc Đời

Chìa khóa mở cánh cửa thành công và hạnh phúc

Lúc nào cũng vậy, luôn chỉ có một vài nguyên tắc quan trọng tạo nên phần lớn sự tiến bộ mà chúng ta đạt được trong cuộc sống. Chính những yếu tố “cơ bản” này đã mang đến những tác động sâu sắc nhất cho sức khỏe, hạnh phúc, và của cải của chúng ta. Nói như vậy không có nghĩa là chỉ có một vài ý tưởng trọng đại tác động tới chúng ta, bởi vì dĩ nhiên là có rất nhiều ý tưởng như vậy chứ. Điều mà tôi muốn nói đến ở đây là bạn hãy bắt đầu công cuộc tìm kiếm của mình bằng cách tập trung vào năm trụ cột mà chúng ta sẽ cùng bàn đến trong cuốn sách này. Đây chính là nhóm thiểu số chiếm nhiều công lao nhất trong những thành tựu mà bạn sẽ đạt được trong cuộc sống.

Bạn sẽ chẳng bao giờ có thể làm chủ tất cả mọi khía cạnh trong cuộc sống, nên việc cố gắng trở thành người kiểm soát từng chi tiết nhỏ trong cuộc sống của mình sẽ chỉ dẫn đến sự bực dọc bất mãn mà thôi. Thay vào đó, tại sao không tập trung vào một số ít trong muôn vàn những khía cạnh khác nhau ấy – một số ít có thể mang đến phần lớn sự thay đổi, một số ít cơ bản có ý nghĩa quyết định lớn nhất đối với chất lượng cuộc sống của bạn?

Khi tìm kiếm giải pháp gây dựng một cuộc sống tốt đẹp, hãy luôn chú ý đến những trụ cột tuy ít ỏi nhưng tạo nên phần lớn sự khác biệt này. Nếu bạn nắm chắc được chúng, tôi cam đoan rằng bạn sẽ không phải thất vọng về những gì sau đó đâu.

Tất cả chúng ta đều cần kiểm soát tốt những điều cơ bản – những trụ cột trong cuộc sống. Chúng cũng chính là những chiếc chìa khóa đã mở lối thành công và hạnh phúc cho con người trong chiều dài suốt sáu nghìn năm mà lịch sử ghi chép lại được. Và cho tới nay, không hề có thêm điều cơ bản mới nào giúp tạo dựng nên thành công cho con người. Những gì cơ bản là cơ bản, và tất cả mọi thứ khác đều chỉ là những hoạt động được thực hiện để tinh chỉnh hay mở rộng dựa trên những nguyên tắc này.

Bất cứ khi nào bạn muốn cải thiện hoàn cảnh hiện tại, đừng để mình đi chệch khỏi những nguyên tắc đã được thời gian chứng thực và đã được các thế hệ nối tiếp nhau coi là nền tảng trên hành trình tìm kiếm, xây dựng, và sống một cuộc sống tốt đẹp.

Những mảnh ghép cuộc đời

Nếu yêu cầu các độc giả của cuốn sách này ngồi lại và mỗi người tự vạch ra một danh sách gồm năm nguyên tắc chủ đạo tạo nên phần lớn sự khác biệt trong cuộc sống của họ, thì hẳn chúng ta sẽ có hàng trăm câu trả lời khác nhau. Thực ra, xét từ một góc độ nào đó, tất cả những câu trả lời đó đều đúng, bởi mỗi người khác nhau sẽ đề cao những nguyên tắc khác nhau.

Mong bạn hãy hiểu rằng danh sách mà tôi sẽ chia sẻ với bạn trong cuốn sách này không hàm ý rằng danh sách năm nguyên tắc của tôi là năm nguyên tắc duy nhất và loại trừ tất cả mọi danh sách khác. Tôi chưa đủ thông thái và cũng chưa đủ tự mãn đến mức cho rằng mình có tất cả các câu trả lời và rằng các câu trả lời của tôi là duy nhất. Những nguyên tắc mà chúng ta sẽ bàn đến trong cuốn sách này là năm khái niệm quan trọng, là nền tảng thiết yếu tạo nên thành công của bạn bây giờ cũng như thành công của các thế hệ trước đó. Trải qua tất cả những năm tháng nghiên cứu và trải nghiệm của tôi, trải qua tất cả những thăng trầm tôi đã nếm trải, trải qua tất cả những cuộc trao đổi và gặp gỡ mà tôi có vinh hạnh được tham dự, năm nguyên tắc này vẫn giữ nguyên khả năng của chúng trong việc tạo ra những kết quả có sức làm biến đổi cuộc sống.

Sự trường tồn thường là dấu hiệu tốt nhất thể hiện tính hiệu quả và giá trị. Vì vậy, bạn hãy suy nghĩ kỹ hơn về năm nguyên tắc trường tồn này – những yếu tố “cơ bản” luôn luôn hiện hữu, là kim chỉ nam trong cuộc sống của những người đã và đang xử lý tốt cả thách thức và cơ hội mà cuộc đời mang đến.

Tôi không có câu trả lời cuối cùng và chắc chắn cho quá trình tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp. Tôi biết có rất nhiều người tuyên bố rằng họ biết sự thực, rằng họ đã khám phá ra câu trả lời sau rốt cho câu đố của cuộc đời. Nhưng không thể có một câu trả lời tột cùng duy nhất, bởi lẽ không bao giờ chỉ tồn tại duy nhất một câu hỏi tột cùng duy nhất cả. Đó là lý do tại sao lời khuyên tốt nhất của tôi luôn là hãy bám lấy những điều cơ bản. Và nếu bạn sẵn sàng dành thời gian và sự chú ý cẩn trọng cho mỗi điều trong năm điều cơ bản mà chúng ta sẽ bàn luận tới sau đây, chắc chắn bạn sẽ mãn nguyện với kết quả đạt được, bởi chúng chính là Những Mảnh Ghép Cuộc Đời.

Chương 1 TRIẾT LÝ

TRIẾT LÝ LÀ HÒN ĐÁ tảng tạo nên những mảnh ghép cuộc đời. Cách tư duy là một yếu tố chủ đạo quyết định cuộc sống của chúng ta. Tất cả mọi thứ đi vào bên trong tâm trí con người dưới dạng những tư tưởng, ý tưởng, và thông tin hình thành nên triết lý cá nhân của mỗi người. Khi đó, triết lý của chúng ta sẽ ảnh hưởng tới thói quen và hành động của chính chúng ta, và đây cũng là xuất phát điểm của mọi thứ.

Triết lý cá nhân hình thành như thế nào
Triết lý cá nhân xuất phát từ những gì chúng ta biết và từ quá trình dẫn đến sự biết về tất cả những gì chúng ta hiện đang biết. Xuyên suốt cuộc đời mình, chúng ta tiếp nhận vô vàn thông tin từ vô số nguồn khác nhau. Những điều chúng ta biết đến từ trường học, bạn bè, đồng nghiệp, truyền thông, trong nhà, ngoài đường; từ sách vở và quá trình đọc sách; từ quá trình lắng nghe và quan sát. Những nguồn kiến thức và thông tin đã và đang đóng góp vào sự hình thành triết lý hiện tại của chúng ta hầu như không giới hạn.

Khi trưởng thành, tất cả những thông tin mới xuất hiện trước chúng ta đều được “kiểm duyệt” thông qua một “bộ lọc” là triết lý cá nhân của mỗi người. Những thông tin có vẻ nhất quán với những kết luận mà chúng ta đã có sẽ được bổ sung vào kho tàng kiến thức đồng thời củng cố thêm cho tư duy hiện tại của chúng ta. Những thông tin có vẻ đối lập với những niềm tin của chúng ta thường bị nhanh chóng loại trừ.

Chúng ta liên tục ở trong quá trình kiểm tra lại tính chính xác hoặc xác thực những niềm tin hiện hữu của mình trước sự xuất hiện của các thông tin mới. Khi kết hợp giữa cái mới với cái cũ như vậy, chúng ta sẽ hoặc là củng cố thêm cho những niềm tin đã có hoặc là mở rộng triết lý cá nhân trước những thông tin mới, có giá trị về cuộc sống và con người.

Chính những niềm tin hình thành nên triết lý cá nhân cũng sẽ quyết định các hệ thống giá trị của chúng ta. Niềm tin dẫn chúng ta đến những quyết định nhất định về điều gì là có giá trị đối với bản thân trên cương vị con người. Dần dần, chúng ta có xu hướng lựa chọn làm bất kể điều gì mà chúng ta coi là có giá trị. Nếu một người quyết định hàng ngày dậy từ 5 giờ sáng để tận dụng những cơ hội có thể giúp anh ta mang đến cho gia đình mình nhiều thứ tốt đẹp hơn trong cuộc sống, vậy thì thực ra người đó thực sự đang làm gì? Anh ta đang làm điều mà triết lý của anh ta đã dạy là có giá trị. Ngược lại, người chọn cách ngủ nướng đến tận trưa cũng làm vậy xuất phát từ điều mà anh ta cho là có giá trị. Nhưng kết quả từ hai triết lý khác nhau đó – xuất phát từ những đánh giá của mỗi người về điều gì là có giá trị – sẽ khác nhau vô cùng.

Tất cả chúng ta đều có những ý tưởng riêng về những điều tác động tới cuộc sống của mình dựa trên những thông tin mà chúng ta tích lũy được qua nhiều năm. Mỗi người đều có quan điểm riêng về chính phủ, giáo dục, nền kinh tế, chủ lao động và nhiều vấn đề khác. Những suy nghĩ của chúng ta về các vấn đề này bổ sung thêm vào triết lý cá nhân đang hiện hữu, khiến chúng ta đi tới những kết luận nhất định về cuộc sống và cách cuộc sống vận hành. Sau đó, những kết luận này dẫn chúng ta tới những đánh giá cụ thể về giá trị, và những đánh giá này quyết định cách thức hành xử của chúng ta trong một thời điểm và hoàn cảnh xác định. Chúng ta đã, đang và sẽ tiếp tục đưa ra những quyết định dựa trên điều mà mình cho là có giá trị. Việc những quyết định này sẽ dẫn chúng ta tới thành công hay thất bại phụ thuộc vào thông tin mà chúng ta tích lũy được trong những năm trước đó để hình thành nên triết lý cá nhân của bản thân.

Triết lý cá nhân giống như hướng đi của con tàu

Trong cuộc sống, ngọn gió hoàn cảnh không ngừng thổi vào chúng ta, chạm vào từng cuộc sống của mỗi người.

Tất cả chúng ta đều đã kinh qua những ngọn gió của sự thất vọng, nỗi tuyệt vọng và đớn đau. Vậy thì tại sao mỗi người, trong mỗi con tàu cuộc sống riêng, từ một xuất phát điểm chung, với đích đến dự định giống nhau, lại cập bờ ở những vị trí khác nhau như vậy vào cuối cuộc hành trình? Chẳng phải tất cả chúng ta đều cùng đi trên một đại dương giống nhau hay sao? Chẳng phải tất cả chúng ta đều đã chịu những ngọn gió hoàn cảnh giống nhau và vấp phải những trận bão dữ dội của nỗi bất mãn giống nhau hay sao?

Thứ đưa đẩy chúng ta đến những bến bờ khác nhau trong cuộc sống phụ thuộc vào cách chúng ta lựa chọn để định hướng hành trình của mình. Cách suy nghĩ của mỗi người tạo ra sự khác biệt lớn về đích đến. Sự khác biệt lớn ở đây không phải là hoàn cảnh mà là hướng đi của con tàu.

Những hoàn cảnh tương tự nhau xảy đến với tất cả chúng ta. Tất cả đều có những nỗi thất vọng và thách thức. Tất cả đều gặp nghịch cảnh và những thời điểm mà tại đó, bất kể chúng ta có trù tính tốt đến đâu và cố gắng đến mức nào, mọi thứ dường như đều xôi hỏng bỏng không. Hoàn cảnh khó khăn không phải chỉ dành riêng cho người nghèo, người không được học hành tử tế, hay thiếu thốn. Cả người giàu và người nghèo đều có con cái, và những đứa con của họ đều có thể lâm vào rắc rối. Cả người giàu và người nghèo đều gặp trắc trở trong hôn nhân. Cả người giàu và người nghèo đều phải đối mặt với những thách thức có thể khiến họ phá sản hay tuyệt vọng. Rốt cuộc, những điều quyết định chất lượng cuộc sống của chúng ta không phải là những gì xảy đến với chúng ta mà là những gì chúng ta làm khi mà, sau bao vật lộn định hướng cho con tàu, chúng ta chợt nhận ra rằng ngọn gió đã đổi chiều.

Khi ngọn gió đổi chiều, chúng ta phải thay đổi. Chúng ta phải đấu tranh để đứng lên lại một lần nữa và định hướng lại con tàu sao cho nó sẽ đưa chúng ta tới đích đến mà chúng ta đã chủ động lựa chọn. Việc định hướng con tàu, hay cách chúng ta tư duy và phản ứng, có khả năng phá hủy cuộc sống của chúng ta hơn bất kỳ thách thức nào mà chúng ta gặp phải. Việc chúng ta phản ứng nhanh chóng và có trách nhiệm ra sao trước nghịch cảnh quan trọng hơn nhiều so với bản thân nghịch cảnh. Sau khi đã buộc mình phải hiểu thấu điều này, chúng ta sẽ có thể sẵn sàng chấp nhận kết luận rằng thách thức lớn của cuộc sống là phải kiểm soát quá trình suy nghĩ của bản thân.

Học cách định hướng lại con tàu khi gió đổi chiều chứ không chấp nhận để mình bị gió cuốn đi theo một hướng nằm ngoài sự lựa chọn chủ động của chúng ta đòi hỏi chúng ta phải xây dựng một hệ thống kỷ luật hoàn toàn mới. Nó đòi hỏi sự thiết lập một triết lý cá nhân mạnh mẽ, có khả năng tác động tích cực đến tất cả những gì chúng ta làm, suy nghĩ và quyết định. Nếu thành công trong nỗ lực đáng thực hiện này, kết quả sẽ là một sự thay đổi về thu nhập, tài sản, lối sống, các mối quan hệ, và cách chúng ta nhìn nhận về những điều có giá trị cũng như về những thời điểm thách thức trong cuộc sống. Nếu chúng ta có thể thay đổi cách nhìn nhận, đánh giá và ra quyết định của mình đối với những vấn đề lớn trong cuộc sống, chúng ta có thể biến đổi hoàn toàn cuộc sống của mình.

Phát triển một triết lý cá nhân mạnh mẽ như thế nào

Điều gây ảnh hưởng lớn nhất đến quyết định của chúng ta trước cơ hội tương lai không phải là hoàn cảnh mà là những suy nghĩ và cách suy nghĩ của chúng ta. Điều chúng ta nghĩ đến và những kết luận chúng ta đưa ra trước những thách thức của cuộc sống sẽ là tổng hòa của tất cả những gì chúng ta đã học được cho đến thời điểm hiện tại.

Quá trình học hỏi này đóng vai trò lớn trong việc định hình nên triết lý cá nhân của chúng ta. Qua nhiều năm, chúng ta đều đã tích lũy được một lượng kiến thức đáng kể. Chúng ta không thể sống thiếu những thông tin xung quanh, những thông tin đã và đang tác động đến cách thức suy nghĩ của bản thân chúng ta. Đầu óc con người không ngừng “chụp ảnh” và “ghi âm” lại những âm thanh và hình ảnh xung quanh. Mỗi trải nghiệm đều được khắc sâu vào từng nơ-ron thần kinh trong não bộ con người. Mỗi lời nói, mỗi bài hát, mỗi chương trình truyền hình, mỗi cuộc trao đổi, và mỗi cuốn sách đều ghi dấu ấn vào não bộ chúng ta. Mỗi cảm xúc, mỗi suy nghĩ, mỗi hoạt động mà chúng ta đã tham gia đều tạo nên một “mạch dẫn” mới trong não, và mạch dẫn này kết nối với tất cả các mạch dẫn khác đã tồn tại. Tất cả những gì đã tiếp xúc với cuộc sống của chúng ta đều được ghi lại vĩnh viễn, và con người chúng ta trong hiện tại chính là kết quả sự tích lũy những gì mà chúng ta đã tiếp nhận và giữa chúng có mối liên kết phức tạp nhờ sự kết hợp tinh tế của những xung lực hóa học và điện tử được dự trữ trong một bộ não chỉ nặng khoảng 1,3kg. Tất cả những gì đã xảy ra trong và xung quanh chúng ta lúc này trở thành một thứ độc nhất mà chúng ta gọi là bản thể – tức cá nhân mỗi con người.

Cách chúng ta sử dụng tất cả những thông tin này và cách chúng ta sắp xếp những kiến thức đã thu thập được hình thành nên triết lý cá nhân của mỗi người. Vấn đề nằm ở chỗ phần nhiều những thông tin mà chúng ta thu thập được lại đưa đến những kết luận sai lầm về cuộc sống, và chúng cản trở chúng ta đạt được những mục tiêu của mình. Cách duy nhất để loại bỏ những rào cản tâm trí này là phải rà soát lại, tinh chỉnh và sửa lại triết lý cá nhân của chúng ta.