Thăng Quan Tiến Chức

1. THỜI ĐIỂM QUAN TRỌNG KHÔNG KÉM THÀNH TÍCH VÀ TÀI NĂNG

Thăng tiến không hẳn là một món quà

Nếu bạn nghĩ thăng tiến chính là phần thưởng cho những thành tích mà mình đã đạt được, bạn nhầm to rồi!

Không có chuyện các sếp thưởng nhân viên vì những cống hiến trong quá khứ đâu; họ chỉ tập trung đầu tư cho những cống hiến trong tương lai của nhân viên đó mà thôi! Bạn càng ngộ ra chân lý cơ bản này sớm bao nhiêu, bạn càng tiến gần tới cơ hội thăng quan tiến chức bấy nhiêu.

Bởi vậy, bạn đã làm gì trong quá khứ không thành vấn đề, sếp bạn chẳng thèm quan tâm. Sếp chỉ quan tâm đến những gì bạn có thể làm cho ông ta (và cho công ty) khi bạn ở vị trí mới mà thôi. Thành tích ngày xưa của bạn chỉ là bằng chứng cho thấy dấu hiệu bạn có thể làm được những gì trong tương lai. Nó chỉ là một mẩu nhỏ bằng chứng không hơn không kém. Chỉ những gì bạn có thể làm được trong thời gian tới mới quyết định việc thăng tiến của bạn tới đâu.

Một trong những cuộc vận động chính trị tầm bậy nhất mà chúng tôi từng được biết là cuộc vận động bầu cử của một chính khách địa phương. Vị này đã lượn khắp xã và hô: “Hãy bỏ phiếu cho X. Bà ấy đã làm được rất nhiều điều”, cứ như thể thắng cử là điều mà bạn sẽ có được sau khi làm được điều gì đó. Bạn không kiếm được việc thăng tiến với những thành tích trong quá khứ. Bạn chứng tỏ mình là lựa chọn tối ưu để đạt được những thành tựu trong tương lai.

Hài hước nhất là cuộc vận động tranh cử Tổng thống của Bob Dole hồi năm 1996 ở Mỹ. Cuộc vận động của ông ta có thể được rút gọn trong cái khẩu hiệu: “Hãy bầu cho Bob Dole. Thời của ông ấy đã đến!”, nghe chẳng khác gì câu: “Ông ta đã làm được rất nhiều điều!” Các cử tri cần một tương lai rõ ràng hơn, và thế là Bill Clinton lại tiếp tục nhiệm kỳ hai với nhiều sự kiện nổi bật.

Vì thế, bạn chẳng cần mất công gồng mình ghi điểm để được thăng tiến làm gì. Nếu bạn đang làm việc chăm chỉ và vẫn đang ngóng chờ được chú ý, được thưởng, bạn đang đứng trước nguy cơ gặp phải nỗi thất vọng lớn nhất cuộc đời đấy. Rất hiếm khi giám đốc sẽ thăng chức cho bạn sau khi hỏi: “Bạn đã làm gì cho tôi trong thời gian vừa qua?” Thực tế là, các sếp thật sự không muốn biết bạn đã làm được những gì, ngay cả trong thời gian gần đây nhất. Họ chỉ muốn có bằng chứng cho thấy bạn có thể đạt được những chỉ tiêu rõ ràng, cụ thể thôi.

Ngay lúc này đây, trên khắp thế giới, có hàng tỷ người đang sôi máu vì bị làm ngơ vụ thăng tiến – họ bị làm ngơ mặc cho lòng trung thành, các thành tích, kỹ năng, cùng niềm tin mãnh liệt rằng họ làm được rất nhiều việc và đã đến lượt của họ.

Để được thăng tiến, bạn phải thể hiện rõ bạn là người có thể mang đến một tương lai tốt nhất trong số các ứng cử viên hiện có.

Vì sao công ty không đãi hiền tài?

Các công ty không thuê người tốt nhất cho công việc; họ tối ưu hóa kết quả việc thay đổi nhân sự. Bởi vậy, bạn không chỉ đang cạnh tranh với những nhân viên khác – những người cũng muốn vị trí mới, bạn còn phải đương đầu với trường hợp công ty sẽ phải cân nhắc xem giữa việc thăng chức cho bạn với việc gạt bạn đi, đằng nào có lợi hơn.

Nếu giỏi hơn cần thiết, bạn sẽ không được thăng chức

Ngay cả khi bạn có toàn bộ những kỹ năng cần thiết cho vị trí mới, vẫn có một vài lý do khiến bạn bị đánh bật khỏi tầm ngắm thăng tiến:

– Đề bạt trong nội bộ khiến công ty phải tiến hành hai bước thay đổi nhân sự; tuyển người mới thì chỉ cần có một.

– Những kỹ năng của bạn có thể hiếm có và rất khó tìm được người thay thế, trong khi đó, công việc mới lại yêu cầu những kỹ năng có thể (dễ dàng hay không – nhưng thể nào cũng tìm được) tìm thấy ở một người khác. (Điều này vẫn đúng khi công việc mới có mức lương khá hơn.)

– Nếu bạn đã tạo lập một chiếc tổ an toàn với dấu ấn cá nhân của mình, nhân viên chỉ trung thành với mỗi mình bạn, chỉ mình bạn biết rõ các nhà sản xuất, và như thế, đưa bạn rời khỏi vị trí hiện tại có khác nào phá vỡ cơ cấu tổ chức đâu?

– Có thể bạn đang đảm nhiệm giữa chừng một dự án quan trọng, có giá trị lớn, và việc chuyển bạn đi có thể làm dự án đổ bể.

– Có khi khách hàng lại “nghiện” bạn quá, thế là việc công ty chuyển bạn sang vị trí khác cũng đồng nghĩa với việc công ty phải trả một cái giá quá đắt cho những mối quan hệ này.

– Hoặc là bạn rất được việc, rất có giá trị đối với vị trí hiện thời, và thế là các sếp sợ rằng, cái giá của việc thuyên chuyển bạn sẽ quá lớn hoặc không lường trước được.

Cái giá phải trả này bao gồm nhiều nhân tố. Trong số những phí tổn to lớn nhất liên quan đến vấn đề thay đổi nhân sự, phải kể đến tuyển dụng và tìm người thay thế cũng như những gián đoạn hoạt động ở một số bộ phận khi những người từng điều hành chúng ra đi, có thể để đảm nhiệm một vị trí cao hơn.

Nếu thay thế bạn tốn kém hơn việc tuyển người mới, công ty sẽ tuyển nhân viên mới

Các nhà tuyển dụng chuyên nghiệp có thể chỉ ra ngay độ chênh chi phí giữa việc tuyển mới và tìm người thay thế vị trí cũ ở nhiều cấp khác nhau: Ở cấp điều hành, theo kinh nghiệm chung của bên nhân sự, công ty sẽ tốn gấp rưỡi mức lương hàng năm cho chi phí tuyển dụng. Ngay cả một nhân viên lễ tân cũng có thể tốn tới hàng chục triệu phí tuyển dụng và môi giới, chi phí kiểm tra, thời gian cho phỏng vấn, đào tạo và nhiều thứ khác.

Một cách để khỏi phải đối mặt với tình huống trên là hãy giữ cho công ty tránh xa khỏi việc phải cố gồng mình tiến hành đồng thời hai sự thay đổi – hoặc bất cứ thay đổi nào trong số đó. Phải thể hiện mình trước khi công ty bắt đầu tìm kiếm ứng cử viên sáng giá cho vị trí mà bạn mơ ước đấy nhé, khi đó, bạn có thể khiến các sếp thấy, chọn bạn sẽ tiết kiệm cho công ty biết bao nhiêu thứ. Nếu có thể, hãy nhắm trước một vài đối tượng đang sẵn sàng, sẵn lòng, và có năng lực để thay thế bạn, nhằm giảm chi phí cho công ty khi họ thăng chức cho bạn.

Chi phí cho những gián đoạn khi bạn rời vị trí hiện tại rất khó lường trước và thường thì sẽ tốn hơn rất nhiều so với tuyển người bên ngoài. Năng suất bị sụt giảm do một nhân viên xuất sắc được tiến cử lên một vị trí khác có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích của đơn vị, và thậm chí, dù người quản lý kế nhiệm bạn tài năng đến mấy, anh ta cũng sẽ phải mất một khoảng thời gian dài để thành thạo với công việc mới. (Nếu công ty có dữ liệu chính xác về những chi phí này, họ lại phải bỏ kha khá thời gian và năng lượng trong việc lưu trữ.)

Do chi phí điều chỉnh nhân sự không dễ ước tính, phần lớn các nhà quản lý xếp chúng vào phân tích rủi ro. Nhưng chi phí và rủi ro không hề giống nhau. Chi phí có thể ước tính, chúng hữu hạn và được thể hiện bằng những con số; chúng chẳng đáng sợ chút nào. Nhưng rủi ro thì khác. Ta chẳng biết gì về nó, và chẳng thể nào dự đoán được nó sẽ ra sao. Một nhà quản trị có thể chẳng ngán gì những chi phí tiến cử bạn, nhưng lại có thể tái mặt trước các rủi ro khi bạn được thăng tiến: Khả năng tồi tệ nhất khi thăng chức cho Lê Na có thể là gì? Liệu cô ta có thành công trong cương vị mới không? Liệu nhóm cũ của cô ta có bị tan đàn sẻ nghé không? Cô ta có nhăm nhe tới ghế của mình không? Cô ta có bỏ công ty không? Bao nhiêu thứ quay mòng mòng khiếp sếp điên đầu!

Muốn được thăng tiến, những rủi ro gắn với việc thăng tiến của bạn phải dễ giải quyết và dễ nhận biết, hay ít nhất cũng phải đỡ kinh khủng hơn so với những rủi ro của việc tuyển hoặc tiến cử người khác. Bạn phải thể hiện bạn mang lại nhiều lợi ích hơn, ít tốn kém và ít rủi ro hơn những lựa chọn khác mà quản lý của bạn đang cân nhắc. Hầu hết những người kiếm tìm sự thăng tiến chú ý nhiều đến những lợi ích hứa hẹn hơn so với việc làm thế nào để bớt tốn kém và hạn chế rủi ro cho công ty, nhưng cả ba đều rất quan trọng đối với bất kỳ một quyết định tiến cử nào trong nội bộ.

Đôi khi, một ứng cử viên trong công ty qua được hai trong số ba tiêu chí, nhưng lại bị kẹt ở tiêu chí thứ ba, chẳng hạn: anh ta có thể được thay thế với mức phí tổn khiêm tốn nhất và hứa hẹn sẽ cống hiến rất nhiều cho công ty nhưng rủi ro lại quá lớn.

Những nhân viên có thành tích cao bị loại chỉ vì nhân tố “rủi ro”. Họ có thể là những kẻ khó tính và đồng bóng; thường hay nản chí, hoặc là những kẻ ưa phá luật. Khi các nhà quản lý tiến hành phân tích rủi ro, họ phải tính tới trường hợp xấu nhất. Nếu rủi ro quá lớn, tất cả mọi lợi ích đều sẽ bị gạt đi để nhường chỗ cho trường hợp ít rủi ro hơn.

Nếu Ban Giám đốc nhìn nhận bạn như một nhân viên tận tụy, mẫn cán, tài năng nhưng cũng nhiều rủi ro hoặc trông có vẻ bịp bợm, thật đáng buồn cho bạn! Việc đó sẽ khó lòng thay đổi một sớm một chiều trong thâm tâm các sếp. Do đó, bạn cần phải để tâm về cách người khác nhìn nhận bạn ra sao, ít nhất cũng phải quan tâm nhiều như quan tâm đến công việc của mình vậy. Chúng ta sẽ bàn về vấn đề này nhiều hơn trong những chương sau.

Tại sao Phan Tùng không được làm giám đốc bán hàng?

Phan Tùng là nhân viên bán hàng thuộc hàng top của Ford. Số ô tô gã bán ra cũng phải nhiều gấp đôi hai nhân viên khác cộng lại. Có ba năng khiếu khiến gã thành số một: Đầu tiên, gã có sở trường trong việc thiết lập quan hệ với khách hàng mọi tầng lớp. Gã có thể bán một chiếc Crown Victoria cho một ông sếp lớn trong buổi sáng và buổi chiều hôm đó lại bán ngay con tải trần F-150 cho anh công nhân xây dựng còn nói ngọng “l” – “n”.

Thứ hai, gã có khả năng chỉ tập trung vào một món hàng cần bán tại một thời điểm, điều này khiến gã đạt tỉ lệ bán được hàng ngay lần gặp đầu tiên cao và giảm nhu cầu chia hoa hồng với những nhân viên bán hàng khác – những người có khả năng phải kết thúc bằng cách từ bỏ. Thứ ba, gã là một thiên tài trong xác định khách hàng. Gã có thể chỉ ra đâu là người tới cưỡi ngựa xem hoa, đâu là người có nhu cầu mua xe thật sự trong cả tá người đến cửa hàng hôm nay. Gã chỉ tiếp cận với người mua thực sự mà thôi.

Vậy tại sao gã bị loại trong cuộc đua tới chức giám đốc bán hàng? Nguyên nhân vì gã thường xuyên đi làm muộn, thỉnh thoảng bỏ không dự cuộc họp kinh doanh “bắt buộc”, gã làm lơ nhiệm vụ trực nhật, gã bước qua những khách hàng cũ mà gã nghĩ họ sẽ không mua xe, nghĩa là gã đã đá họ sang thẳng các nhân viên bán hàng khác. Phan Tùng là một dạng chảnh chọe làm bộ làm tịch không biết hối lỗi – những hành vi mà nếu là nhân viên khác, gã đã bị đuổi từ tám đời rồi. Mọi người đều phản đối gã. Và một trong số những nhân viên bán hàng đó đã được tiến cử thay cho gã.

Tại sao Thanh Hương không được lên chức?

Thanh Hương là luật sư của một công ty luật thuộc hàng cao cấp ở Sài Gòn, chuyên về tín mục và tài sản gia đình. Cô là một ngôi sao trong số các nhân viên, một ngôi sao thực thụ. Cô làm việc suốt ngày. Cô rất giỏi trong việc đưa tổ làm việc của mình ngày càng phát triển và điều hành một đội cực kỳ xuất sắc. Cô cũng là một trong những người có khả năng hốt bạc thuộc hàng top của công ty và là người rất tài ba. Những điều này chắc chắn phải khiến cô thăng lên chức vụ cao hơn rồi chứ. Vậy tại sao cô cứ vuột mất cơ hội?

Mỉa mai thay, lý do lại nằm ở chính cách cô ấy thể hiện sự tài ba của mình: cô thường “câu khách” trong những quán bar thường được các tay chơi trong thành phố lui tới.

Các đồng sự thích tất cả những khách hàng mới, nhưng họ lại lo lắng về chuyện nhậu nhẹt của Thanh Hương. Do công ty chuyên về dịch vụ cho các gia đình có thu nhập cao (tín mục và tài sản), họ cũng khá nhạy cảm về vấn đề danh tiếng. Vì thế, lại một lần nữa, một nhân viên hàng top bị loại khỏi cơ hội thăng tiến do phân tích rủi ro.

Tại sao thời điểm rất quan trọng?

Giả sử bạn không có một lỗi lầm nghiêm trọng nào, bạn tiên liệu và tiếp thu được những kỹ năng cần thiết, và bạn được đánh giá cao hơn hẳn các đồng nghiệp khác. Vậy tại sao bạn vẫn bị loại khỏi đường đua thăng quan tiến chức? Rất đơn giản: Bạn có thể là người tốt nhất cho công việc, nhưng có khi lại không phải người sẵn sàng đảm đương công việc. Dù việc thăng tiến này là bổ nhiệm người mới vào vị trí còn trống hay thay đổi nhân sự đang giữ ghế, công ty cũng vẫn muốn công việc được thực hiện theo lịch trình xác định. Vẫn có những linh động, nhưng nếu bạn không thể thu xếp nhiệm vụ hiện tại ổn thỏa khi chuyển giao công việc, bạn sẽ vuột mất cơ hội vào tay người khác.

Người tham vọng có xu hướng nhận những công tác mang tầm vóc quan trọng. Nhưng nếu khối lượng công việc bạn đang làm quá lớn khi cơ hội đến, rõ ràng, bạn không thể nhận ngay công việc mới được, thế là bạn bị đánh trượt để nhường chỗ cho một anh bạn nào đó đang có đầy thời gian để thực hiện nhiệm vụ mới.

Những người hay được thăng chức truyền lại một bí kíp: chạy đua với thời gian. Bạn có thể gặp thời một hoặc hai lần trong sự nghiệp và khiến thời gian rảnh rỗi trùng khớp với thời điểm cơ hội thăng quan tiến chức gõ cửa một cách đầy ma thuật, nhưng những người thành công nhất là những người có khả năng biến mình thành ứng cử viên sẵn sàng cho nhiệm vụ mới ngay khi cơ hội đến một cách có hệ thống.

Ba bí kíp gối đầu giường của bạn đây:

1. Tiên liệu cơ hội sắp đến.
2. Nhanh chóng hoàn tất công việc của bạn.
3. Nhắm sẵn người kế nhiệm.

Tiên liệu những thay đổi và thể hiện bạn chính là ứng cử viên sáng giá

Bạn phải nắm được những cơ hội thăng quan tiến chức trước khi công ty cho công bố. Một khi cơ hội đã được thông báo rộng rãi, kiểu gì cũng có nhiều vấn đề xảy ra: Bao nhiêu đối thủ khác cũng sẽ biết về cơ hội, và bạn càng phải chứng minh bạn ngon lành hơn hết thảy. Tệ hơn nữa, bên Nhân sự cũng sẽ nhảy vào. Họ sẽ viết mô tả công việc với những kỹ năng cần có và có khi những kỹ năng họ yêu cầu lại không thuận lợi lắm với bạn, rồi lại thêm quy trình sắp xếp và thời gian biểu họ lập ra chưa chắc đã tiện cho bạn. Bởi vậy, chờ cho tới khi cơ hội được công bố mới thể hiện là hạ sách!

Những người có khả năng thu vén công việc không đơn thuần chỉ thực hiện nhiệm vụ, thu thập và xử lý thông tin nhanh hơn những người khác, họ còn biết nhìn xa trông rộng, vượt khỏi phạm vi công việc và nhiệm vụ của riêng mình. Họ nhận ra sự gắn bó chặt chẽ giữa những tác nhân trong nội bộ công ty lẫn từ bên ngoài ảnh hưởng lên mọi thành phần trong tổ chức. Họ tiên liệu được những biến chuyển quan trọng trong ban quản lý.

Nói tóm lại, họ rất nhạy bén trong việc thay đổi, họ sẵn sàng tận dụng triệt để cơ hội và đóng góp lời giải cho tổ chức với thay đổi đó.

Thay đổi ấy tích cực hay tiêu cực không quan trọng. Bản thân sự thay đổi tạo ra cơ hội thuận lợi. Một người có tham vọng nghề nghiệp đầy xông xáo có thể biến một thảm họa thành lợi thế cho anh ta. Ví dụ, giả sử công ty chuẩn bị chuyển nguyên cả một đơn vị kinh doanh ra nước ngoài, phần lớn mọi người trong đơn vị sẽ coi đó là thảm họa. Nhưng một người tham vọng thật sự sẽ thản nhiên nhìn nó đến và nhảy sang đơn vị khác trước khi chuyện đó xảy ra.

Hoàng Châu được thăng chức lên trợ lý Khoa như thế nào?

Hoàng Châu làm ở phòng hành chính một trường đại học lâu đời. Cô đảm trách công việc sắp xếp chỗ ăn ở và công tác sinh viên nhưng không sao trút bỏ được danh xưng “nhân viên hành chính”. Qua các mối quan hệ, cô bắt đầu nghe được vụ ầm ĩ về việc chủ tịch đang cho rằng trường có quá nhiều cấp nhân viên hành chính và có quá nhiều nhân viên không thực sự tâm huyết với công việc của mình.

Thế là, cô chủ động liên hệ với các nhân viên tư vấn tổ chức, những nhân viên hành chính ở cấp học cao hơn và gọi cho đồng nghiệp cùng cấp ở các trường khác để tìm hiểu về tái cơ cấu và các hệ lụy. Trong khi phần lớn các nhân viên thờ ơ với tín hiệu từ phía Chủ tịch, cô lại tới gặp Chủ tịch, trình lên ông danh sách một số công ty tư vấn, thuật lại các sự kiện diễn ra ở một số trường cũng đang lâm vào tình trạng đình trệ công việc hành chính, và thậm chí còn tình nguyện làm báo cáo cho ông nếu chủ tịch thấy quan tâm; cô tỏ ra những việc này không có gì to tát cả. Dĩ nhiên Chủ tịch thấy thú vị. Khi cô ta trình bày thông tin thu thập được về những cách thực hành tốt nhất và đổi mới biện pháp giáo dục, cô ta cũng tỏ rõ, cô rất quan tâm đến việc thực hiện dự án; và như một lẽ dĩ nhiên, khi dự án cải tổ thực sự được thông qua, Hoàng Châu được nhận công tác, song song theo đó là danh xưng “trợ lý Khoa”. Và khi dự án “mã đáo thành công”, mơ ước của cô cũng thành hiện thực. Cô cải tổ được toàn bộ bộ phận chăm sóc sinh viên.

Hoàng Châu đã thành công trong mục tiêu dài hạn của mình bằng cách tiến từng bước nhỏ: cô tiên liệu những nhu cầu của trường trong tương lai, cô phát huy những kiến thức tự bản thân thu thập được và đã “tiên hạ thủ vi cường”, tình nguyện đứng ra giải quyết vấn đề trước khi người khác nhận công tác, và thế là, cô đã chứng minh một cách hoàn hảo mình chính là ứng cử viên tuyệt vời cho dự án đang được ấp ủ.

Cô ấy đã được thăng tiến trong một bộ máy quan liêu, hoạt động theo cơ chế “sống lâu lên lão làng”, trong khi những đồng nghiệp tuổi nghề lớn hơn, nhiều thành tích hơn vẫn đang chờ “tới lượt”. Đây chính là một ví dụ cụ thể về cách làm sao để được thăng tiến.

Những thay đổi nào sẽ ảnh hưởng tới bạn?

Chúng ta sẽ bàn kỹ hơn về việc làm thế nào để thu thập được những thông tin này trong chương kế tiếp, còn bây giờ, hãy xem xét những thay đổi điển hình nào hay diễn ra trong mọi tổ chức và chúng có khả năng ảnh hưởng đến bạn thế nào. Mức độ tác động của những thay đổi ấy lên bạn còn tùy thuộc vào vị trí của bạn trong sơ đồ cơ cấu tổ chức. Nếu bạn đã thuộc hàng “bô lão” trong công ty, bạn cần phải đặc biệt để mắt đến những thay đổi nhân sự tiềm tàng từ bên trên, những tác nhân bên ngoài, các đối thủ, và cả nền kinh tế nói chung nữa. Nếu bạn chỉ là “ma mới” chập chững tạo dựng sự nghiệp, bạn cần phải chú ý hơn tới phòng ban bạn công tác, khu vực làm việc sát cạnh mình, và cá tính của người ở gần bạn nhất. Đồng thời, tất cả mọi người đều phải chú ý đến mối liên kết giữa các nhiệm vụ của mình với những ưu tiên và chiến lược của công ty. Nếu những việc bạn thực hiện đã bắt đầu trở nên kém quan trọng, bạn đang có nguy cơ gặp rủi ro dù bạn có là nhân sự giỏi hay không. Mặt khác, nếu bạn thành công với một dự án tầm cỡ, mang lại khả năng đạt chỉ tiêu công ty đề ra, cống hiến đó của bạn chắc chắn sẽ được ghi nhận.

Như vậy, câu hỏi đặt ra ở đây là: Bạn có đang né tránh việc học hỏi những điều cần phải biết để tiến thêm một bước không? Sếp của bạn có bóng gió gì về những khóa huấn luyện chuyên sâu để trang bị thêm kỹ năng mới không? Nếu có, tốt nhất là bạn hãy tập trung chú ý. Không phải chỉ tới khi bị trì trệ mới tính đến chuyện cải tổ mà đôi khi một ai đó ra đi cũng đủ để bạn chú tâm đến.

Dưới đây là những cơ hội có một không hai, mà nếu bạn thực hiện theo như vậy, bạn sẽ có được thứ bạn muốn:

– Đối thủ chuẩn bị ra sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự với sản phẩm/dịch vụ mà bạn đang phát triển.

– Một nhân viên xuất sắc nào đó sắp nghỉ hưu/ thôi việc.

– Doanh thu công ty giảm sút, và ngân sách trở thành vấn đề cần quan tâm.

– Bạn nghe thiên hạ đồn đại rằng đồng sự của mình đang phỏng vấn xin việc ở một công ty khác.

– Quản lý mới đang trên cơ một, hai, hoặc ba lần bạn.

– Đồng sự trên bạn một hoặc hai bậc đang mang bầu và có thể sẽ lâm bồn (và nghỉ sinh) vào khoảng thời gian một dự án quan trọng nào đó cần phải hoàn thành.

– Công ty mua lại đối thủ hoặc một nhà cung cấp nào đấy, và cần tích hợp hoặc tái thiết công ty vừa mua lại đó.

– Sếp của bạn hoặc sếp của sếp bạn đang cằn nhằn về một vấn đề nào đó.

– Công ty đang muốn thương mại hóa một sản phẩm, tung nó ra thị trường, bắt đầu xuất khẩu, tiến hành chiến lược CRM, lấy các chứng chỉ ISO hoặc những thứ tương tự.

Tất nhiên, bạn phải chịu khó đọc những thông tin tuyển dụng trên mạng nội bộ hàng ngày khi đang nhâm nhi tách cà phê buổi sáng, nhưng chính việc tiên đoán những nhu cầu trong cơ quan mới là lợi thế cạnh tranh thực sự. Một khi thông báo tuyển dụng đã được đăng tải – dù chỉ là trong nội bộ công ty – bạn vẫn phải cạnh tranh với các đối thủ, với mô tả công việc và hình ảnh về ứng cử viên thích hợp trong đầu các nhà quản lý có khi lại chả giống bạn tí nào.

Một khi bạn đã nghe hoặc đã nhận thấy có một cơ hội tiềm tàng đang lẩn khuất đâu đây, để tự tiến cử bản thân mình cho vị trí hấp dẫn đó, bạn phải thiết lập được ba điều sau với sếp:

1. Bạn có hoặc có thể có được những kỹ năng và nguồn lực cần thiết.
2. Bạn hoàn toàn sẵn sàng.
3. Công tác mới sẽ không ảnh hưởng xấu đến lĩnh vực làm việc hiện tại của bạn.

Bạn phải có (hoặc cần phải đạt được) những kỹ năng và nguồn lực cần thiết

Đừng đánh giá quá cao các yêu cầu đề ra. Nhờ một anh bạn nào đó giảng cho bạn cách hoạt động của một số phần mềm có thể giúp bạn bắt được cơ hội ngay, trong khi đợi học một khóa huấn luyện có khi lại còn khiến cánh cửa cơ hội đóng sầm ngay trước mắt bạn ấy chứ!

Dĩ nhiên, bạn nên đến dự những lớp tập huấn và các buổi họp, nhưng điểm mấu chốt ở đây là, đừng chậm trễ trong việc giành lấy cơ hội thăng tiến, bởi thời gian luôn là vấn đề quan trọng. Đừng ngồi chờ mình trở nên thành thạo mới dám xông vào cuộc chiến, vì sếp bạn đã thuê ngay người khác về giải quyết trong lúc bạn đang mải mê “nâng cao trình độ” rồi.

Và dù sao đi nữa, bạn cũng cần phải trang bị thêm nhiều kỹ năng mới. Bạn phải đưa ra được nhiều ý tưởng trong từng bước đi của mình. Có rất nhiều nhân viên là những chiến binh dũng mãnh sẵn sàng chiến đấu vì kế hoạch của người khác. Nhưng người nào nhanh chóng đưa ra ý tưởng là người có thể vạch ra kế hoạch. Do đó, khi bạn phải gặp sếp vì có vấn đề gì đó nảy sinh, hãy cho sếp thấy, bạn đã có phương án giải quyết vấn đề.

Phải luôn luôn đưa ra được nhiều phương án giải quyết cho cùng một vấn đề. Đừng ngại ngần tiến vào văn phòng của sếp và nói, “Em không biết liệu chúng ta có thể giải quyết vấn đề này bằng cách ______ hay______.” Hãy linh động khi ra quyết định. Đừng khăng khăng giữ nguyên một ý tưởng nào đó, hãy linh động để giải quyết vấn đề triệt để! Hãy để sếp cùng tham gia vào phương án giải quyết của bạn, triển khai ý tưởng của bạn thành ý tưởng… của ông ta/bà ta. Một cấp dưới khôn ngoan là một nhân viên có thể bước vào phòng làm việc của sếp và nói, “Thưa sếp, em nghĩ ta nên sơn lại toàn bộ tường sang màu xanh, màu của tiền!” và trước khi ra khỏi phòng, người đó sẽ thuyết phục sếp tin rằng, ngay từ đầu, ý tưởng này đã là của… sếp. Thường thường, sếp sẽ lấy ý tưởng của bạn, thay đổi nó, và bắt đầu xây dựng những bước cần thiết để thực thi ý tưởng. Hãy cố gắng để trở thành một “vũ khí hạng nặng” trong thay đổi đó.

Bạn phải sẵn sàng!

Để được thăng tiến, bạn phải có khả năng biến công việc đang làm thành việc có thể kết thúc bất cứ lúc nào và không dính dáng đến nó nữa. Nếu đối thủ đã sẵn sàng còn bạn thì không, y sẽ được chọn trong khi bạn bị cho qua.

Những “người của công việc” hiểu biết sẽ chú tâm hoàn thiện dự án của mình đúng lúc cơ hội thăng tiến xuất hiện. Anh ta sẽ tăng tốc, giảm tốc, chấm dứt hay làm bất cứ việc gì để đảm bảo thời điểm hoàn thiện “đúng thời cơ”. Quản lý thời gian tốt phối hợp với những nhu cầu của công ty sẽ mang đến khác biệt to lớn trên con đường quan lộ của bạn.

Bạn muốn trở thành nhân viên cộm cán mà tất cả những nhà quản lý đều tự động nghĩ đến khi có cơ hội mới? Bạn phải được các sếp nhìn nhận rằng: “À, anh ta là người có khả năng hoàn thiện dự án!” Thực hiện, hoàn thành và sẵn sàng nhận nhiệm vụ mới – đó là hình tượng mà bạn cần xây dựng trong tâm trí của những người có quyền ra quyết định.

Đừng bao giờ trở thành “người không thể thay thế”

Để tránh bất kỳ vấn đề nảy sinh nào liên quan đến việc rời công tác cũ, cũng như để công tác mới ngon lành hơn, chớ bao giờ đặt mình vào vị trí của “người không thể thay thế”.

Những nhân vật không thể thay thế đó chả bao giờ được thăng chức cả. Có thể bạn đang chịu trách nhiệm thực hiện những nhiệm vụ khiến bạn tạm thời là “người không thể thay thế được”, nhưng trong mọi tổ chức, lúc nào cũng có vài nhân vật cố tình để trở thành không thể thay thế được. Để bản thân cảm thấy mình quan trọng và là “phần tất yếu của cuộc sống”, họ từ chối những dữ liệu quan trọng người khác cung cấp cho, họ lắc đầu trước việc ủy quyền lại cho người khác, nếu có, họ cũng chỉ nhượng lại những công việc tầm thường, và họ khư khư giữ lại mọi quyền ra quyết định. Họ thực sự đang dựng lên một viễn cảnh: đơn vị của họ, phòng ban của họ sẽ chẳng làm được việc gì nếu thiếu họ, dù chỉ một ngày.

Họ thường là những người tài năng thực sự đang phải nhận công tác dưới tầm. Bằng cách làm phức tạp hóa vấn đề không cần thiết, họ bỗng trở nên không thể thay thế, hoặc là họ muốn thâu tóm hết những gì nhiệm vụ của mình đòi hỏi. Thế là qua thời gian, họ cắm rễ vào vị trí của mình thay vì phục vụ ở vị trí đó.

Những người không thể thay thế được có thể là một bà thư ký “già như quả cà” luôn từ chối huấn luyện bất cứ ai về nghiệp vụ; là một anh viên chức ngân hàng chỉ “biết đến” tất cả mọi tài khoản và những luật bí mật của khách hàng; một tay đại diện bán hàng nước ngoài chẳng bao giờ chịu giới thiệu nhân viên mới với khách hàng của mình, cũng có thể là một chị kỹ sư dự án ôm hết mọi thông tin quan trọng trong đội và như thế sẽ luôn luôn là kỹ sư dự án; hay một cô thư ký pháp luật mà sếp của nàng không thể xoay sở được nếu thiếu nàng bên cạnh. Không một ai trong số những người đó có thể được thăng quan tiến chức.

Để trở thành một kẻ nhanh chân lẹ bước, bạn cần phải làm sao để người khác có thể tiếp quản công việc của mình ngay khi bạn nhận công tác mới. Để làm được điều đó, bạn cần phải:

– Lưu trữ các công việc của mình.

– Huấn luyện và giúp cấp dưới của mình phát triển.

– Huấn luyện chéo đồng nghiệp lân cận để có gì họ còn thay thế vị trí của bạn.

– Chọn người kế nhiệm và chắc chắn họ có khả năng gánh vác nhiệm vụ hiện thời của bạn.

Lưu trữ các công việc của mình nghĩa là bạn phải ghi chép lại những quá trình, thủ tục trong mọi việc bạn làm, để hình thành một tài liệu đầy đủ và rõ ràng cho người thay thế bạn. Các chính sách, thủ tục, kỹ thuật, những quyết định quan trọng, các nhà cung cấp, những nơi bán hàng, công thức chế biến nước sốt bí truyền… Tất cả đều phải được lưu lại dưới dạng bản cứng hoặc bản mềm nội bộ. Tất cả những gì chúng tôi đã nêu, cộng với khả năng đảm bảo bạn có thể trả lời mọi câu hỏi liên quan, sẽ là tấm vé một chiều trên đường tiến thân của bạn.

Hãy rộng lòng huấn luyện và giúp nhân viên phát triển. Khi nhân viên của bạn đã trở nên giỏi hơn, đủ để có thể gánh vác phần việc của người khác, hệ thống công ty bạn sẽ ngày một thành công hơn. Dựa vào những cơ cấu giúp công việc được hoàn thành bao giờ cũng an toàn hơn khi dựa vào cá nhân nào đó. Ai dựa dẫm vào những “người hùng” hay những người không thể thay thế được tức là đang phó mặc số phận mình vào tay bọn họ.

Trong trường hợp bạn chưa bao giờ nghĩ tới điều này, xin bạn nhớ cho, giảng dạy cũng là một kỹ năng điều hành quan trọng. Giảng dạy, huấn luyện, phát triển, hướng dẫn, và cố vấn cho cấp dưới của bạn có thể là những công tác hỗ trợ việc thăng quan tiến chức. Và nếu tự bản thân bạn không thể làm được những việc đó, nếu bạn không có khiếu làm thầy, hãy nhờ những người trong và ngoài công ty.

Bạn không cần là sếp mới nghĩ đến việc huấn luyện. Hãy bắt đầu ngay khi có cơ hội. Giả sử, bạn đang là bảo vệ và công ty tuyển thêm bảo vệ mới, hãy xung phong huấn luyện cho người mới. Huấn luyện cũng là một kỹ năng giúp thăng tiến, và kỹ năng này lại càng thêm – chứ không hề bớt đi – quan trọng khi bạn tăng thêm một nấc trên sơ đồ tổ chức công ty.

Bạn cần phải sở hữu một kế hoạch thành công của chính mình. Ai sẽ kế nhiệm bạn khi bạn được thăng quan? Nếu bạn đã nhắm được ai đó, bạn có thể đưa người này vào “phương trình thăng tiến”. Nếu bạn có thể dễ dàng được thay thế vì đã đến lúc rồi hay vì bạn đã xuất sắc trong công tác huấn luyện cấp dưới, hoặc bạn đã có ứng cử viên để tiến cử vào vị trí cũ, các sếp sẽ gật đầu đồng ý dù cho đối thủ của bạn có “ngon” hơn bạn gấp mấy lần đi chăng nữa.

Hãy nhớ rằng, công ty tối ưu hóa kết quả của việc thay đổi nhân sự. Họ sẽ không thuê hay thăng chức nhân viên tốt nhất. Dễ dàng thay đổi và thay đổi một cách trơn tru thực sự là phần quan trọng nhất trong việc giảm tối đa những trở ngại khi thăng chức cho bạn.

Top 10 điểm cần lưu ý trong sự nghiệp

1. Trâu chậm uống nước đục. Thật quá sức bất công, nhưng những nhân viên có đồng hồ sinh học chuẩn như gà gáy sáng đều luôn có vầng hào quang chói lọi tỏa ra xung quanh. Người ta luôn nể những kẻ năng dậy sớm, bởi vì – hãy cố đối mặt với sự thật nhé – phần lớn chúng ta chẳng lấy gì làm vui vẻ khi phải dậy vào 5 giờ sáng năm ngày mỗi tuần, ai làm được điều này kể cũng quá siêu! Bạn đến sớm trước giờ làm một phút còn quý hơn bạn ở lại mười lăm phút sau giờ làm nhiều, bởi lẽ chẳng ma nào thèm quan tâm bạn có làm quá giờ hay không. Bạn hoàn toàn có thể “thoải con gà mái” tung tăng ra về lúc 5 giờ chiều miễn là ban sáng, bạn đến công ty làm việc còn sớm hơn cả sếp. Trường hợp bạn hoàn toàn không thể nhấc mình khỏi giường sớm như thế, thì phải cố mà đúng giờ – nhưng vấn đề quan trọng là bạn phải tới trước nhân viên hỗ trợ bạn. Làm sao người ta nhìn nhận bạn như một người lãnh đạo khi bạn vẫn phải đi sau (theo đúng nghĩa đen) kẻ khác chứ?
2. Đoàn kết là sức mạnh. Các nhà quản lý rất thích đề bạt những tay nhân viên biết làm việc theo nhóm (và chắc chắn, chẳng ai muốn đuổi việc những nhân viên như vậy) bởi lẽ tinh thần công sở sẽ luôn được nâng cao khi một người có tư cách và đáng mến được thăng tiến, nhưng tinh thần ấy sẽ sụt giảm nghiêm trọng nếu kẻ được thăng tiến lại là cái gai trong mắt mọi người – dù cho kẻ đó có xuất sắc trong công việc đến đâu đi nữa. Tất cả mọi người trong công ty đều muốn được đối xử tốt. Thông qua làm việc nhóm, mọi người sẽ được nhìn nhận như những nhân viên sẵn sàng đóng góp cho công ty và bạn phải tôn trọng những người trong nhóm y như đối với các sếp vậy. Chỉ cần một cô thư ký nói không hay về bạn cũng đủ để danh tiếng của bạn bị tổn thương rồi. Nhớ nhé, tất cả mọi người đều chào bán hàng hóa của họ, nhưng khách hàng sẽ chỉ mua cho anh/chị bán hàng nào dễ mến thôi. Bạn không cần phải trông hấp dẫn, nhưng bạn phải cố gắng vun đắp mối quan hệ tốt với những người bạn làm cùng và những người thuê bạn. Hãy tỏ ra cho mọi người thấy, bạn thành thực quan tâm và hãy khen tặng sao cho thích đáng. Những kẻ ích kỷ sẽ chẳng bao giờ tiến xa được. Không phải ai cũng có sức thu hút quần chúng, nhưng tất cả mọi người đều có thể khiến bản thân ngày càng trở nên đáng mến.
3. Biết khi nào nên im lặng. Anh bạn tôi làm cùng một tay cả năm hầu như không hé môi nói lấy một lời, nhưng hắn nói câu nào là “chết” câu nấy. Hắn cứ chơi bài “cấm nhược hàn thiền” cho đến khi tìm được cơ hội trong một buổi họp, lúc hắn thực sự có thể cống hiến. Thay vì phải ngắm, phải tính, hắn đã đánh trúng ngay đích và được nhìn nhận như một thiên tài.

Đó cũng là một bài học cho bạn. Nhiều khi nói dai nói dài lại thành ra nói dại. Cùng một câu nói nhưng người này hiểu thế này, người kia hiểu nghĩa khác. Biết lúc nào nên nói, lúc nào không là một kỹ năng phải rèn luyện chứ không tự dưng mà có.

4. Khách hàng là người trả công cho bạn. Sự trung thành của khách hàng dành cho bạn chính là chiếc chìa khóa thành công. Nếu khách hàng quý bạn, công ty cũng sẽ quý bạn. Và ngay cả khi công ty không ưa bạn, có cho vàng họ cũng chả dám mạo hiểm mối quan hệ với khách hàng mà cho bạn về vườn. Hãy làm khách hàng yêu quý và trở thành bất khả xâm phạm.

Nhưng chớ có nhầm lẫn sự thân mật trong các mối quan hệ. Bộ mặt tươi cười hời hợt không phải là thứ chúng tôi muốn đề cập đến. Chúng tôi muốn nhấn mạnh rằng, hãy để cho khách hàng thấy bạn là nhà vô địch của họ, rằng bạn hết lòng hỗ trợ họ. Nịnh hót các sếp chẳng có nghĩa lý gì cả. Hãy lo chăm sóc khách hàng của mình thật tốt và chính những khách hàng đó sẽ “chăm sóc” các sếp thay bạn.

Nhân đây chúng tôi cũng nói luôn, một khi bạn đã có những khách hàng trung thành, hãy ngỏ ý bạn cần họ nói giúp với sếp. Chỉ có duy nhất một thứ hoành tráng hơn cả tay quản lý khách hàng giỏi chính là người có mối quan hệ tốt.

5. Có tinh thần kinh doanh với mọi thứ. Vấn đề cốt lõi trong kinh doanh chính là bán hàng. Tất cả mọi người đều buôn bán: ý tưởng, sản phẩm, ngân sách, bất cứ thứ gì – mọi lúc mọi nơi. Đừng chờ đợi thời gian và địa điểm nào cả. Bạn nên thực hiện việc buôn bán mọi lúc, ngay cả khi thứ bạn đem ra buôn chỉ là “Tôi nghĩ tôi…” Và nếu bạn không hoàn toàn chắc chắn ai và làm thế nào để giao hàng, hãy nhớ tới câu mà một người khôn ngoan đã nói: Bán trước, tìm cách giao sau.
6. Đừng phí công nhìn vấn đề một cách cay độc. Gia Huy làm việc với một phụ nữ rất thông minh, có bằng MBA tại một trường Đại học danh tiếng thế giới và cả kho kinh nghiệm thực tế hẳn hoi, nhưng lại cay nghiệt. Khi không làm việc, cô ta cứ săm soi xem mình đã, đang và sẽ gặp phải những trở ngại gì. Hai người họ ngang cơ nhau trong tổ chức, và khi công ty chuyển họ đến văn phòng mới đẹp hơn, cô ta nói: “Phải thế chứ! Thế này hơi muộn rồi đấy!” Còn Gia Huy viết một bức mail ngắn cho chủ tịch, cc cả sếp lẫn sếp của sếp vào, cảm ơn các sếp đàng hoàng vì không gian mới. Cô ta tức tối ra mặt vì nghĩ anh đang quỵ lụy và lấy lòng sếp.

Không phải quỵ lụy nhưng thể hiện lòng biết ơn là điều cần thiết. Nếu công ty biết những phần thưởng và cơ hội dành cho bạn được đón nhận nhiệt tình, công ty sẽ càng muốn cho bạn nhiều hơn.

7. Thấu hiểu mùa cao điểm. Mọi ngành nghề kinh doanh đều có lúc “vào mùa” – đó là những lúc khách hàng đang có nhu cầu cao nhất về các sản phẩm hàng hóa hay sản phẩm dịch vụ bạn cung cấp; đó là lúc bạn phải về trễ, làm việc cả ngày nghỉ, hay phải làm bất cứ việc gì cần. Chắc chắn sẽ có ba phản ứng cơ bản nhất của các nhân viên trước tình huống này:

Mặc kệ và vẫn về nhà lúc 5:00 giờ chiều;

Càu nhàu và tỏ vẻ mệt mỏi;

Hoặc xắn tay áo và bắt tay vào làm việc ngay.

Nếu bạn muốn thăng quan tiến chức, bạn cần phải hiểu những nỗ lực của bạn trong mùa cao điểm không phải là việc đáng ca ngợi. Đó là những gì bạn buộc phải làm để chiến thắng. Ngay cả khi bạn cần mẫn cả năm nhưng lại không chịu khó lúc vào mùa, những cố gắng của bạn cũng là công dã tràng hết. Cuối cùng, chạy bền không bằng cú tung nước rút. Làm anh hùng đúng thời điểm vẫn tốt hơn rất nhiều vẻ tin cậy thường nhật vì như thế, bạn thu hút được sự chú ý cần thiết từ phía công ty.

8. Chứng tỏ đam mê. Nếu tặng một nghìn đồng cho những ứng viên nào thốt lên câu: “Tôi rất đam mê công việc này” khi phỏng vấn, có khi cũng đủ tiền mua thuốc chống nôn để khỏi nôn ọe khi gặp phải ứng cử viên xin việc tiếp theo cũng thốt lên một câu tương tự. Thực tế là, phần lớn người đi làm văn phòng chẳng mấy ai đam mê công việc của mình cả. Chỉ có một đối tượng duy nhất thật sự đam mê: Doanh nhân.

Nhưng vẫn có những nhân viên có ngọn lửa cháy trong tim. Họ là những trường hợp đặc biệt, họ đam mê thực thụ, họ ứng biến nhanh nhạy, nghĩ ra những phương án giải quyết mới, và họ thích thú được làm những việc đó. Họ muốn được làm việc. Nếu bạn là một trong số đó, bạn phải thể hiện đam mê ấy của bạn ngay trong tổ chức, cũng như với khách hàng, bởi vì… những gì không thấy coi như… không có.

9. Quản lý quá trình rà soát. Đừng để sếp phải viết lý lịch làm việc cho bạn. Ngay cả khi bà ta quý bạn, bà ta cũng không phải là người đưa bạn lên đỉnh thành công. Ghi chép lại những thành công đạt được, luôn ghi lại những sự kiện đáng chú ý ngay khi chúng xảy ra hay không là tùy ở bạn. Nhưng nếu bạn không chú ý duy trì việc ghi chép, bạn sẽ quên những việc nhỏ, và cứ như thế, công việc sẽ bị cộng dồn thêm mỗi ngày.

Nếu bạn muốn được thăng tiến, hãy theo sát lịch của sếp sáu tháng trước khi rà soát để còn có dịp bàn về con đường sự nghiệp và những gì cần thiết để đưa bạn đến nấc tiếp theo. Đừng bí mật chuyện bạn muốn tiến lên, hoặc chỉ tỏ vẻ chuyện này sẽ xảy ra. Có thể có nhiều lý do khiến việc thăng chức không được tiến hành trong năm nay, nhưng bạn cần phải biết những lý do đó là gì, bởi vậy, phải hỏi rõ và cố gắng thực hiện những thay đổi, những điều chỉnh cần thiết.

Sai lầm lớn nhất của nhân viên là quan niệm thăng tiến dựa vào những thành tựu trong quá khứ. Thăng quan tiến chức không phụ thuộc vào những gì bạn đã làm – mà là những gì bạn có thể làm tiếp theo. Trách nhiệm của bạn là phải chỉ rõ cho công ty thấy những lợi ích của việc cất nhắc bạn. Thực chất vấn đề nằm ở chỗ, thế giới đầy rẫy những trợ lý giám đốc, nhưng tìm ra một doanh nhân lãnh đạo tốt lại rất khó.

10. Tìm kiếm thiên thần hộ mệnh. Lời khuyên nghề nghiệp tốt nhất mà nhiều bậc đàn anh đã khuyên là, trong mọi tổ chức, bạn cần phải có thiên thần hộ mệnh của mình. Họ phải tiến trước bạn vài bước, để có thể bảo vệ bạn khi cần thiết. Họ rõ ràng phải là những người yêu quý bạn. Người ta càng quý bạn càng tốt. Hãy vun đắp những mối quan hệ đó, nhưng đừng xoắn xuýt họ quá. Đừng tỏ ý họ là cố vấn của bạn – họ có thể chẳng lấy gì làm thoải mái với việc này đâu. Chỉ đơn giản là tỏ ra cho họ thấy, bạn rất háo hức được học hỏi họ nếu họ có thời gian chỉ bảo cho bạn. Vun đắp mối quan hệ đặc biệt này tùy thuộc vào bạn chứ không phải họ. Có những việc bạn có thể đỡ bớt cho họ, nhưng đừng vồ vập ôm hết vào mình. Việc thể hiện cho người ta thấy bạn là người chính trực, và mối quan hệ với bạn là quan hệ xuất phát từ sự tôn trọng lẫn nhau cực kỳ quan trọng, và như thế, những lúc bạn thật sự cần họ, thiên thần hộ mệnh của bạn sẽ ra tay cứu giúp.

2. BẠN PHẢI ĐƯỢC CHÚ Ý

Bạn phải hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Điều này chẳng có gì phải bàn cãi cả. Nếu bạn không thể đạt được mức “xuất sắc” trong công việc, đừng nghĩ đến chuyện được thăng tiến nữa. Như thế thật viển vông! Đây là quy luật số 1.

Bạn tuyệt vời thế nào không thành vấn đề. Vấn đề là ai biết đến sự tuyệt vời của bạn.

Hãy làm những gì bạn yêu thích, và thành công sẽ đến với bạn. Nghe có vẻ đây là một lời khuyên hay ho, nhưng không phải đâu bạn ạ. Nếu bạn là người nhiệt tình và đầy tham vọng, bạn muốn được thăng tiến, vậy bạn phải làm sao để gây được chú ý? Để được sếp chú ý, bạn phải thường xuyên làm tốt hơn mong đợi, vì đây chính là nền tảng làm nên tiếng tăm của bạn. Không cần phải trở nên hoàn hảo hay cố gắng “việc gì cũng giỏi”, nhưng khi được đem ra so sánh với đồng nghiệp ngang cấp, bạn phải là người trội hơn về nhiều mặt. Nổi bật để bật lên, bạn hiểu chứ? Nhưng như thế đã đủ để làm nên thành tựu chưa? Tất nhiên là chưa. Đó chỉ mới là một trong những bí kíp quan trọng trong thời đại của chúng ta mà thôi.

Nếu bạn không bán những khả năng và các nhiệm vụ đã được hoàn thành, thành công sẽ chẳng bao giờ theo chân bạn. Thiên hạ đầy những nhân viên nổi bật bị mắc kẹt ở lưng chừng quan lộ, họ cứ miệt mài làm việc cho những ông bà chủ nửa tỉnh nửa mê chẳng hề ghi nhận những gì mình nhận được từ nhân viên và không có kế hoạch khen thưởng cho các ngôi sao công sở. Tại sao? Chỉ vì đôi khi họ còn không biết họ có một nhân viên “hạng sao” đang làm việc cho mình nữa cơ.

Bạn phải đảm bảo mọi người đều biết đến những công tác được bạn hoàn thành xuất sắc, nếu không những gì bạn cố gắng cũng chỉ là “công dã tràng”, không có một chút giá trị nghề nghiệp nào hết. Có thể bạn cảm thấy thỏa mãn với những thành tựu mình đạt được, nhưng bạn sẽ chẳng bao giờ được thăng tiến nếu không ai biết đến chúng.

Nguyễn Dũng lên chức

Giám đốc Nghệ thuật như thế nào

Nguyễn Dũng là trợ lý Giám đốc Nghệ thuật cho một công ty quảng cáo ở Sài Gòn. Công ty này chủ yếu chỉ quảng cáo cho một đối tác chuyên sản xuất giày thể thao thời thượng; họ sẽ thầu mọi thứ từ quảng bá sản phẩm đến in ấn các mẫu quảng cáo để được làm tài trợ cho các sự kiện thể thao. Nguyễn Dũng chịu trách nhiệm sắp xếp đội hình các người mẫu để chụp thử, quay nháp và đặt đồ ăn cho mọi người. Nhưng khi nghe tin vài quản lý cấp cao bên hãng giày sẽ tới dự buổi chụp nháp, anh cũng nghe thấy cả tiếng cơ hội đang gõ cửa.

Ngay lập tức, anh nhận ra bao nhiêu lỗi với shoot hình nếu cứ chụp theo kịch bản đã phác: (1) Người ta sẽ chụp toàn thân các mẫu, như vậy, hình ảnh đôi giày đương nhiên sẽ bị nhỏ đi; (2) Mọi người khi nhìn vào sẽ không tập trung vào đôi giày; (3) Đây là mẫu giày chống nước, và dù mọi người đã bàn nhau phương án cho mẫu nhắm vào một vũng nước, nhưng shoot hình này mãi mấy hôm sau mới chụp, và sẽ chụp ở nơi khác. Anh lo khách hàng sẽ không ấn tượng với ý tưởng này là hoàn toàn dễ hiểu.

Thế là, đầu tiên, anh thuê các nam nữ sinh viên trong đội tuyển bơi lội ở một trường Đại học địa phương và đặt làm các đôi giày vừa với cỡ chân của họ. Sau đó, anh lại cho đặt một cái bục cao vừa đủ tầm ngay trong studio. Anh cũng cho gắn vào bục một vòi sen nối với các ống nước bằng nhựa, trên bục có lỗ thoát nước và nước sẽ chảy xuống chiếc bồn ngay phía dưới.

Khi các quan chức bên đối tác đến xem, họ được xếp ngồi đối diện với bục. Chiếc bục lúc này đã được ẩn sau tấm màn nhung đỏ mà bạn vẫn thấy trong rạp hát. Ngay giữa ánh đèn flash và tiếng nhạc dồn vang, tấm màn được hạ xuống, các bạn sinh viên nhảy múa vui vẻ trong màn “mưa”, cảnh này được quay đen trắng. Và chỉ có mỗi đôi giày là được quay màu mà thôi. Máy quay còn được đặt trước mặt đối tác để họ có thể xem được cảnh quay nháp trên phim nữa.

“Wow!”, phía đối tác kêu lên, “Tuyệt quá! Ai nghĩ ra ý tưởng này vậy?”

Và Nguyễn Dũng đã được thăng tiến.

Nhiều người hỏi anh làm thế nào mà anh biết cách lắp đặt vòi sen tạo mưa trong studio như thế, anh trả lời: “Hồi còn trong hội sinh viên, cứ mỗi khi tiệc tùng là bọn tôi làm cái này suốt!”

Bạn cần một mạng truyền thông

Bạn phải phát triển kế hoạch truyền thông thế nào để có thể lan truyền thông tin rộng khắp? Ngoài sếp và những bản báo cáo trực tiếp ra, bạn cũng cần những kênh thông tin khác nữa; bởi lẽ cũng giống như gia đình hạt nhân của bạn vậy; bạn cần phải nói chuyện với họ – và bạn không nhận được lợi lộc gì to lớn cả đâu. Nhưng bất cứ khi nào có thể, bạn phải thật khéo léo để sếp của sếp bạn nhìn thấy tên bạn thường xuyên hơn, cũng như để các phòng ban bộ phận khác đều biết đến thành công của bạn.

Nội dung trước, loan tin sau

Để có thể “PR bản thân” khéo hơn, bạn phải quản lý tốt quá trình làm việc của mình, và đừng quên bất kỳ chi tiết quan trọng nào. Đây là khâu rất quan trọng trong việc theo sát tiến trình xử lý công việc. Nếu bạn và đội của bạn hoặc phòng ban bạn đang công tác giành được thắng lợi, bạn cần phải lẳng lặng đến ngay cái máy tính – chú ý chớ để hành động này lọt vào mắt người khác – ghi lại thành tựu đó và vai trò của bạn trong công tác vào “bảng thành tích” của mình. Bảng thành tích phải thật riêng tư, bí mật. Thậm chí, bạn nên đặt mật khẩu cho file này để tránh những cặp mắt tò mò.

Những người cầu làm quan thông minh bao giờ cũng đưa những cống hiến của mình vào cùng một mục tiêu hoặc một chiến lược gắn liền với hoạt động của tổ chức. Đừng chỉ viết sơ sài rằng: “Gỡ lỗi và phát hành đầu đọc RFID cầm tay”. Đó chỉ mới là mục tiêu ngành IT thôi. Mục tiêu mang tính tổ chức phải gắn liền với chiến lược hoặc những giá trị cốt lõi. Bởi vậy, bảng thành tích của bạn phải giống như thế này:

“Đích thân phát triển, kiểm tra, và phát hành phần mềm ứng dụng cho ba ổ đĩa vi tính cầm tay, cho phép thu nhận dữ liệu thời gian vận hành của sản phẩm qua công nghệ RFID; Giảm lỗi vận chuyển; bỏ bớt được khâu lệnh giấy trong chuỗi logistics; và giảm được 5% phí quản lý hàng tồn trữ xét trên toàn hệ thống. Do ta đã chuyển 100.000.000 đô-la hàng tồn kho, 5% thể hiện 5.000.000 đô-la khoản tiết kiệm một lần và từ đó, tương đương 5.000.000 đô chi phí đi vay. Đây là mốc quan trọng, đánh dấu bước phát triển trên con đường thực hiện mục tiêu chiến lược nhằm loại bỏ bước nhập dữ liệu ở toàn bộ các khâu, và tạo lập chuỗi cung ứng logistics thời gian thực liền mạch.”

Bảng thành tích của bạn sẽ góp phần tạo nền móng vững chắc cho việc xây dựng bộ tài liệu mà nhiều nhân vật cộm cán quan tâm nhất: bản tổng kết hàng năm, lý lịch công tác nội bộ, và sơ yếu lý lịch để nhảy việc.

Những tài liệu này phải được cập nhật thường xuyên và bạn phải đảm bảo mình có thể sẵn sàng trình chúng ra bất cứ lúc nào. Nếu bạn nghe tiếng cơ hội đang thì thầm ở một phòng ban nào đó, bạn có thể mang lý lịch công tác nội bộ của mình nộp cho người có thẩm quyền bên ấy, và ngăn được ông ta đăng tin tuyển dụng lên mạng; chưa biết chừng, bạn còn trở thành ứng viên triển vọng và ông ấy còn chẳng nghĩ đến chuyện xem xét, cân nhắc nghiêm túc các hồ sơ khác nữa ấy chứ.

Vài điều cảnh báo: Nếu bạn có ý định tìm cơ hội ở một phòng ban khác trong công ty, hãy nhớ chứng minh cho sếp thấy bạn có thuyên chuyển sang bên kia cũng không làm gián đoạn công việc của phòng cũ, và cũng đừng quên trình bày cho sếp tình hình phòng ban cũ sẽ ra sao nếu bạn không làm ở vị trí đó nữa. Lâu lâu, đi phỏng vấn nội bộ để xin vào chỗ mà bạn biết chắc mình sẽ tạch, chỉ để sếp quen với ý tưởng bạn không ngừng vươn lên, cũng là một ý hay.

Riêng về sơ yếu lý lịch (hay CV) để đi xin làm chỗ khác, đừng bao giờ để bất kỳ ai trong công ty trông thấy và cũng chớ bao giờ thừa nhận là bạn có. Không có chuyện phiếm nào lại được đồn đại rộng rãi bằng chuyện về nhân vật đang tìm việc mới đâu. Ngay cả chuyện tình công sở của ai đó còn dễ giữ bí mật hơn. Hãy cẩn thận, đừng lơ đễnh quên bản in lý lịch ở máy photocopy, máy in, hay thậm chí là để trên bàn làm việc. Nếu bạn thấy cơ hội vẫy chào ở một tổ chức bên ngoài trong lúc vẫn đang ngồi cùng đồng nghiệp, cứ gác lại và theo dõi sau, khi ở một mình. Nếu chủ đề câu chuyện bỗng chuyển sang vấn đề lý lịch xin việc bên ngoài, hãy chối ngay. Bạn luôn luôn có thể nói những lời kiểu thế này: “Hình như mình để bản sơ yếu lý lịch cũ ở đâu đó, phải cập nhật thông tin mới vào đấy đã.”

Vì sao Hoàng Trung không được thăng quan

Hoàng Trung đang tính chuyện cầu quan. Anh muốn được ngồi lên chiếc ghế phó tổng của một công ty phần mềm. Anh đã qua vòng phỏng vấn rất ngon lành và vị trí mới tưởng như đã chốt lại cho anh. Vòng cuối cùng anh phải vượt qua là quy trình đánh giá 360o và đánh giá của chuyên viên tư vấn tâm lý. Kết quả bên tư vấn tâm lý rất tích cực và họ cũng đề xuất công ty nên chọn Hoàng Trung nắm giữ vị trí này. Tình hình xem ra rất khả quan nhưng khâu đánh giá 360o lại là cả một quả bom thuộc hàng khủng. Lý lịch công tác nội bộ của Trung được đưa ra cho tất cả mọi người cùng xem. Một số đồng nghiệp của anh đã vô cùng tức giận khi thấy anh đã vơ hết những nỗ lực cũng như thành tích của người khác! Thế là anh ta bị gạch tên và còn bị sếp lớn “dằn mặt”: “Vài người trên nấc thang danh vọng nghĩ rằng cậu cần trưởng thành hơn nữa trước khi nắm giữ một vai trò quan trọng như thế này.”

Bởi vậy, hãy xem lý lịch công tác nội bộ như tài liệu công cộng, và khi viết, hãy nghĩ rằng mình đang viết một văn bản cho tất cả các bên cùng xem và dựa vào đó để ra quyết định. Hãy luôn ghi nhớ nguyên tắc hồi còn ngồi trên ghế nhà trường: đừng viết bất cứ thứ gì vào lý lịch cá nhân nếu không muốn cho cả lớp cùng biết.

Làm việc hăng say khi vận may đưa tới

Nếu bạn là sinh viên mới ra trường, cống hiến lớn nhất của bạn là khả năng làm việc chăm chỉ. Không cần biết chuyên ngành chính của bạn là gì, khi là nhân viên mới, các kỹ năng của bạn luôn là yếu tố căn bản. Cho tới khi bạn thu nhặt được vài kinh nghiệm, bạn sẽ không thể cống hiến được quá nhiều, xét trên khía cạnh sách lược hay chiến thuật. Nhưng nếu bạn hăng say làm việc, bạn sẽ được chú ý.

Dave Stewart là cầu thủ phát bóng của Oakland A suốt thời kỳ hoàng kim của đội vào những năm cuối thập kỷ 1980. Thực sự, cũng có vài mùa bóng ông chơi khá xoàng, nhưng ông không bao giờ bị cho ra rìa chỉ bởi một lý do: Nếu đội bóng được vào vòng chung kết, Dave Steward lại là người được kỳ vọng sẽ mang về vinh quang, vì ông chơi tốt nhất khi phải chịu áp lực. Xem ông phát bóng trong trận chung kết cũng như được xem những gì đẹp đẽ nhất của bóng chày. Lòng quyết tâm của ông thể hiện rõ trên gương mặt. Ông trừng trừng nhìn cầu thủ đánh bóng với ánh mắt đầy khinh miệt. Lúc đó, trông ông như kẻ xấu xa nhất còn sống sót trên thế giới. Ông không ném bóng, mà ném sự khinh bỉ của mình vào người đánh bóng. Và ông đã làm nên chuyện khi cần kíp. Trong 162 trận trước, có thể ông phải vất vả vật lộn với đối thủ, nhưng ở trận chung kết, ông là bất khả chiến bại.

Phải biết giữ mồm giữ miệng

Như thế nào sẽ tốt hơn: hứa ít làm nhiều hay oang oang chém gió và hy vọng mình có thể thực hiện những gì mình đã chém? Cũng còn tùy. Nếu bạn đang cố đưa ra một thỏa thuận – được nhận việc, công việc mới hay được thăng quan – bạn cần phải hứa hẹn mang lại những lợi ích! Nhưng nếu bạn đã đạt được một thỏa thuận nào đó, sẽ tốt hơn nếu biết giữ mồm giữ miệng. Dù sao đi nữa, đã hứa thì phải làm, đó mới là điều cốt yếu. Nếu bạn “hứa thật nhiều, thất hứa cũng thật nhiều”, bạn sẽ chẳng ra gì.

Đương nhiên được thăng tiến?

Làm quái gì có chuyện đó!

Có bao giờ người ta hứa hẹn thăng chức cho bạn nhưng yêu cầu bạn phải thực hiện một số việc không? Các sếp chẳng bao giờ bắt bạn phải “thực hiện một số yêu cầu” mà không có lý do. Hoặc là họ không đủ thẩm quyền quyết định hoặc những người được quyền quyết định khác muốn xem xét vấn đề thay đổi nhân sự. Dù bên trên có muốn bạn làm gì đi nữa – trình lý lịch hay đi phỏng vấn – hãy nghiêm túc thực hiện. Sếp trên mình vài cấp – người có thể bạn chẳng bao giờ được gặp mặt – cũng vẫn có thể đọc lý lịch của bạn để xem bạn có đủ năng lực nhận công tác hay không. Cũng có thể có một anh tài khác được chọn làm đối thủ của bạn, nếu bạn không đưa ra được những câu trả lời xác đáng còn người kia thì có, tình hình sẽ đảo chiều ngay lập tức. Không đơn thuần chỉ là thủ tục thôi đâu! Bạn phải tôn trọng quy trình, chuẩn bị kỹ càng cho buổi phỏng vấn, trau chuốt lý lịch công tác nội bộ, và phải nắm được hết mọi thứ được hỏi. Ở điểm này, việc của bạn là phải khiến sếp mình mát mặt. Làm sếp hiện tại được mát lòng mát dạ cũng là làm bản thân mình trông sáng láng hơn trong mắt sếp tương lai.

Bốn quy tắc tuyển dụng và cất nhắc

Quy tắc Bồi bàn: Bạn có thô lỗ với nhân viên không? Bạn có cho rằng như vậy mới chứng tỏ mình trên cơ không? Nhà tư vấn Abigail Van Burren gọi đó là trắc nghiệm nhân cách. Cách bạn đối xử với những người dưới quyền thể hiện cá tính thật sự của bạn. Steve Odland, CEO của Office Depot, đã áp dụng trắc nghiệm với tất cả mọi cán bộ cấp cao được tuyển. Nếu bạn thô lỗ với anh bồi bàn, bạn sẽ không được mời vào công ty. Bạn không cần phải suồng sã thân mật với nhân viên hỗ trợ, nhưng hãy lịch sự.

Quy tắc Muối: Bạn có nêm muối vào thức ăn trước khi nếm không? Jack Welch, cựu CEO của GE cho rằng đó là dấu hiệu cho thấy một cán bộ cấp cao hay phán xét. Nếu ứng viên nêm muối vào đồ ăn trước khi ăn thử một miếng, anh này chắc chắn sẽ không được nhận công tác. Bạn nên nhớ rằng mọi khía cạnh ứng xử của mình đều được đưa vào tầm ngắm khi bạn sắp được thăng quan tiến chức, thậm chí cả một chi tiết nhỏ cũng có thể thành vấn đề. Và hãy để ý cả quy ước ăn tối nữa: Nếu ai hỏi xin muối hay hạt tiêu, hãy đưa họ cả hai.

Quy tắc Sân bay: Rất nhiều nhà quản lý dùng quy tắc sân bay để ra quyết định trong tuyển dụng. “Nếu bị kẹt ở sân bay vì chuyến bay trễ tới 8 tiếng, bạn có muốn ở cạnh người nào đó không?” Nếu câu trả lời là “Không đời nào!”, thôi xong, bạn gặp rắc rối rồi. Có thể ngồi cùng nhau đàm luận về nhiều hơn một chủ đề rất có lợi. Biết ít nhiều về văn hóa, lịch sử, chút ít về những sự kiện đương đại, bạn chắc chắn sẽ qua bài kiểm tra rồi.

Quy tắc Bia: Quy tắc này rất giống quy tắc sân bay, nhưng bạn không phải ở lâu đến thế. Đến vòng cuối, chỉ còn hai, ba ứng cử viên, nhà tuyển dụng sẽ muốn đi uống bia với ai nhất? Nếu câu trả lời là bạn, bạn chắc chắn vẫn còn trong danh sách bổ dụng. Những người vui vẻ dễ mến, có khiếu hài hước bao giờ cũng có lợi thế. Bạn cũng có thể nhìn lại lịch sử mà xem: dân Mỹ toàn chọn tổng thống theo cách ấy.

Tóm lấy cơ hội!

Giờ bản thành tích cá nhân của bạn luôn được cập nhật, vậy bạn nổi bật hơn người như thế nào? Bạn sẽ choáng nếu biết rất nhiều người thành công trơ tráo (hay liều lĩnh?) tới thẳng nhà điều hành cấp cao trong công ty và giới thiệu về mình.

Một kỹ sư nghe tin chủ tịch tập đoàn tới thăm xưởng sản xuất, anh ta đã chạy ngay tới văn phòng quản lý xưởng và tự giới thiệu bản thân với quản lý. Điều này đã giúp anh thoát khỏi nguy cơ bị sa thải.

Một phụ nữ đã đến thẳng chỗ các nhà điều hành cấp cao của công ty lúc công ty tổ chức chơi golf và nói: “Em thấy nhóm bốn người các sếp không có nhân vật nữ nào. Các sếp cho em vào nhóm nhé, như thế mới cân.” Lý do cô này đưa ra thật buồn cười! Nhưng nó đã làm nên chuyện. Do chẳng còn người phụ nữ nào khác trong buổi đánh golf hôm đó nữa, cô nàng đã được ở lại và chơi nhiệt tình.

Một anh bạn trẻ là thành viên của ban thuyết trình về kết quả trên thị trường châu Âu. Công việc của anh ta là mặc vest và treo các sơ đồ lên giá thuyết trình. Sau buổi thuyết trình, anh ta tới gặp chủ tịch và CEO và nói với họ anh ta thích làm việc ở công ty này như thế nào. Anh ta cũng kể với họ anh biết ba thứ tiếng, và nếu trong tương lai có việc gì mà họ cần người biết tiếng Đức hay tiếng Pháp, anh ta rất sẵn lòng được giúp đỡ.

Bất cứ khi nào có dịp, đừng bao giờ để cơ hội được giới thiệu bản thân cho các nhà điều hành cấp cao vuột mất.

Bạn, công việc và sự nghiệp của bạn

Đọc đến đây, chắc bạn cũng nhanh trí đoán ra ý tưởng của chúng tôi trong cuốn sách này: quản trị sự nghiệp không hề giống với chuyện làm việc. Bạn có thể rất tuyệt vời trong công việc nhưng chính nó cũng có thể làm xao nhãng hay thậm chí hủy hoại sự nghiệp của bạn. Chúng là những quá trình hoàn toàn riêng biệt. Nhưng nếu bạn dành nhiều thời gian để quản trị sự nghiệp hơn là dành thời gian cho công việc, bạn có thể làm cả hai gặp nguy hiểm. Vì vậy, bao giờ cũng phải có sự cân bằng.

Phần lớn mọi người chẳng lo lắng mấy về việc phát triển sự nghiệp của mình. Họ hầu như đều theo luật Woody Allen – “Tám mươi phần trăm thành công được trưng ra” – và thế là họ cứ thể hiện thôi, họ cật lực làm việc và mang tiền công về nhà. Nhân tiện, các cấp bậc cao trong công ty cũng chẳng khác gì.

Vậy 20 phần trăm thành công còn lại thì sao? Một phần lớn trong đó là phải chú tâm vào sự nghiệp và nhìn nhận nó là một thực thể tách rời bạn và công việc của bạn.

Hãy phân tách 3 thực thể: bạn, công việc và sự nghiệp của bạn, và phân tích kỹ hơn ba khía cạnh này:

Bạn ≠ công việc. Bạn và công việc của bạn không phải là một. Dù bạn có tham vọng thế nào đi nữa, bỏ ngay ý nghĩ đó đi. Con người bạn phức tạp với vô vàn khía cạnh mà bạn không thể biểu lộ hết hoặc tương xứng trong công việc được. Bạn có nhu cầu tri thức, xã hội, giới tính, tinh thần và nghệ thuật mà trong công việc, đuổi theo những nhu cầu đó thật sự hết sức ngu ngốc.

Bạn ≠ sự nghiệp. Cũng như vậy, bạn không phải là sự nghiệp của mình. Nếu sự nghiệp của bạn sắp bị gián đoạn vì bệnh tật (bạn không đi làm được) hoặc vì một số bạc lớn từ trên trời rơi xuống (bạn trúng số hoặc được thừa kế một khoản kếch xù), bạn sẽ vẫn là bạn bây giờ thôi. Trải nghiệm có thể sẽ thay đổi, nhưng bản chất con người bạn ra sao thì cứ mãi thuộc về bạn như thế.

Công việc ≠ sự nghiệp. Công việc tất nhiên không phải là sự nghiệp. Sự nghiệp của bạn có thể mang lại cho bạn nhiều công việc, ngay cả khi rất nhiều trong số đó chỉ quanh quẩn trong nội bộ công ty. Sự nghiệp chính là chiến lược gắn liền với công việc của bạn, và giúp bạn đưa ra những quyết định về việc lựa chọn những cơ hội nào để phát triển và theo đuổi, cơ hội nào nên cho qua.

Với một người cầu làm quan đầy tham vọng, 3 thực thể bản thân – công việc – sự nghiệp phối hợp chặt chẽ với nhau, nhưng rốt cùng, chúng vẫn là 3 thực thể riêng biệt.

Chuyện trò

Một khi bạn đã làm công việc hiện tại trong một khoảng thời gian đủ dài để hiểu rõ phương thức làm việc, và nhất là khi bạn đã bắt đầu giành được những thắng lợi để viết vào bảng thành tích cá nhân, đã đến lúc ngồi lại với sếp để “chuyện trò”.

Trước khi tiến hành, hãy chắc chắn bạn biết rõ phong cách của sếp. Ông ta không ngại những cuộc họp bất ngờ, dù là về những vấn đề quan trọng chứ; hay thuộc kiểu sẽ bắt bạn phải hẹn trước? Hãy chọn thời điểm thích hợp để nói về sự nghiệp của mình, hiện tại nó đang ở đâu, bạn muốn nó đi tới tận đâu và quan trọng nhất, hỏi xin lời khuyên. Nếu bạn khôn khéo, bạn sẽ nghe nhiều hơn nói. Đặc biệt chú ý đến những vấn đề sau:

– Con đường sự nghiệp. Hầu hết các tổ chức đều có con đường thăng tiến rất logic. Vị trí A đưa lên vị trí B. Vị trí 1 dẫn tới vị trí 2. Nhưng vị trí 1 sẽ không đưa bạn lên vị trí B và vị trí B không giúp bạn leo lên vị trí 2, và tương tự như vậy. Hãy tìm xem con đường sự nghiệp hiện tại đưa bạn tới đâu, và hãy chắc chắn về nơi mình muốn đến.

– Yêu cầu kỹ năng. Hiện tại bạn có tài năng và lỗi lạc đến đâu đi nữa, bạn vẫn cần học hỏi thêm nhiều kiến thức và kỹ năng để trở nên xuất sắc trong công việc tương lai. Đừng phản đối; hãy nắm chặt nó. Bạn hãy ghi nhớ điều này, bạn có thể không cần phải trở thành chuyên gia để được thăng tiến; nhưng những kỹ năng cơ bản và cách bạn thể hiện đủ để đưa bạn lên cấp bậc cao hơn rồi.

– Các cá nhân. Ai có thể giúp bạn? Ai là người bạn nên tránh? Thế mạnh và điểm yếu của người gác cổng cho tương lai của bạn? Cẩn thận chớ nên hỏi quá nhiều về phương diện này, nếu không, trông bạn sẽ như đang quan tâm nhiều về chính trị công sở hơn là năng suất làm việc.

– Bạn có thể làm việc tốt hơn như thế nào. Do thành công có được ở vị trí hiện thời là điều kiện tiên quyết để được cất nhắc, bạn nên nắm bắt mọi cơ hội khám phá các cách làm việc tốt hơn, khôn ngoan hơn và dễ dàng hơn.

Luôn chuẩn bị sẵn sàng cho sếp để có thể nắm được những mối quan tâm của sếp và những điểm yếu của mình qua buổi gặp. Bạn cũng nên tính tới trường hợp ông ta (nhiều khi là bà ta) có thể sẽ thấy bực mình khi bạn nghĩ bạn có thể được thăng tiến trong khi bà ấy lại dẫm chân tại chỗ suốt bao năm. Nhưng ngay cả khi “cuộc chuyện trò” không diễn tiến tốt, bạn vẫn cần những thông tin đó để quản trị sự nghiệp. Bạn sẽ biết bạn đang đứng ở đâu để có thể soạn ra chiến lược đi đến nơi bạn muốn trong tương lai.

Dưới đây là hai “cuộc chuyện trò” mà biết đâu bạn thấy hứng thú và hữu dụng:

“Ở phòng, tôi chẳng là gì cả cho tới khi tôi ngồi cùng sếp nói chuyện. Sếp thấy tôi thú vị sau lần đó và bắt đầu kể cho tôi về cách làm việc thực sự của phòng. Chúng tôi bắt đầu đi ăn trưa cùng nhau mỗi tháng một lần. Tôi có thể theo được mọi thứ đang diễn ra sau buổi họp đó. Sự thật đơn giản là, tôi nghĩ về sự nghiệp của mình, và nơi tôi đang đến, đã khiến tôi khác biệt hẳn những người mới tuyển khác.”

“Sếp bảo với tôi rằng, tôi sẽ không được thăng chức với công việc hiện thời. Ông ấy nói với công việc như tôi, phải làm hai năm mới được lên bậc, đơn giản kiểu nó phải như thế. Trường hợp ngoại lệ duy nhất là người tốt nghiệp cùng trường với nhà sáng lập công ty tôi, mà tôi thì không học trường đấy. Nghe những lời đó đau như dao cắt vậy, nhưng nhờ đó mà tôi lập ra được chiến lược mới để đưa sự nghiệp mình đi lên.”

Ngồi lại với sếp để bàn về sự nghiệp của mình sẽ đưa bạn vào màn hình radar của sếp. Bạn cũng có thể có những cuộc chuyện trò như vậy với các nhà quản lý khác, và ngay cả với người ở phòng ban khác, nhưng phải cẩn thận chớ để sếp hiểu lầm là bạn phản bội hoặc đang cố bày trò để được thăng tiến.

Nếu bạn làm cho một công ty nhỏ hoặc trong một đơn vị kinh doanh nhỏ trực thuộc một tổ chức lớn, có thể, bạn chỉ có khả năng thăng quan tiến chức khi rời công ty, rời phòng ban, đơn vị đang làm việc. Trò chuyện cùng sếp là điều đáng làm, đặc biệt là nếu sếp quý bạn và bắt đầu dựa vào sự giúp đỡ của bạn, và nhất là khi sếp không có kế hoạch rời khỏi công tác hiện thời của mình. Hãy rõ ràng với sếp về việc chuyển sớm hay muộn và bạn sẽ không bị lâm vào tình huống ăn không ngồi rồi. Một sếp “sở hữu” bạn sẽ không giúp bạn tiến lên; nhưng một sếp chỉ “thuê” sự phục vụ của bạn thì lại khác. Quy tắc quản trị là ai cũng có thể được thay thế, và quy tắc quản trị sự nghiệp là tất cả các sếp cuối cùng sẽ được/bị thay đổi. Hãy tử tế, trung thực và không kiêu ngạo về những tham vọng của mình, đồng thời hỏi xin giúp đỡ và những lời khuyên. Bạn sẽ luôn luôn được cất nhắc.

Nguyễn Dương đã mất điểm với sếp như thế nào?

Nguyễn Dương đi ăn trưa cùng sếp để bàn về năng suất làm việc và sự nghiệp của anh. Anh đã tranh thủ hàng tháng trời để thiết kế buổi gặp mặt này và chắc mẩm mình có thể đi riêng với sếp. Thậm chí anh ta còn cố gắng dò xem đâu là nhà hàng Ý ưa thích của sếp. Nhưng rồi anh ta phá hỏng mối quan hệ, mãi mãi, khi giải thích anh ta sẽ kiếm được 500 triệu mỗi năm trong vòng 5 năm như thế nào, và anh ta sẽ đảm nhận trọng trách quản lý ít nhất cũng phải mấy đơn vị kinh doanh liền ra sao. Sếp của Nguyễn Dương có 3 con đang học đại học và vẫn dậm chân tại vị trí quản lý cấp trung, hàng ngày làm lụng cật lực để xoay sở các khoản chi tiêu và tiền học cho các con. Bạn hình dung ra ông ta nghĩ thế nào về Nguyễn Dương rồi chứ?

Vấn đề của người trẻ

Một trong những phàn nàn phổ biến về giới trẻ nơi làm việc hiện này là họ cần quá nhiều sự chú ý. Họ muốn mọi người chú ý xem mình làm có tốt không và cầu cứu suốt. Một nhà quản lý than thở: “Suốt ngày cứ hỏi liên miên ‘Em làm có được không ạ?’, ‘Em làm có được không ạ?’ khiến tôi điên cái đầu.”

Các cách được cấp trên chú ý

Bất cứ điều gì có thể khiến bạn được cấp trên – cao hơn sếp trực tiếp của bạn và những đồng nghiệp gần gũi nhất – chú ý, theo hướng tích cực, đều tốt cho sự nghiệp của bạn:

Văn hay chữ tốt. Viết lách là một kỹ năng đáng giá, vậy nên, nếu bạn viết tốt hoặc chỉ cần viết rõ ràng, kỹ năng này sẽ khiến bạn trở nên nổi bật. Hãy xung phong làm thủ công những tài liệu được ban hành rộng rãi như thư gửi khách hàng, các chính sách, thủ tục, hoặc hướng dẫn, thông tin sản phẩm và những thứ tương tự. Nếu bạn được tiếng văn hay chữ tốt trong công ty, các quản lý và điều hành sẽ tìm đến bạn nhờ hỗ trợ trong các dự án của họ. Khả năng viết lách mang đến ấn tượng về cung cách làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả tới những người có thể còn chưa biết đến bạn.

Khéo ăn nói. Rất nhiều bạn trẻ sẽ phải bỏ những từ đệm như “kiểu như” và “anh biết đấy” trong cách nói năng, nếu họ muốn được mọi người nhìn nhận mình nghiêm túc hơn. Câu trả lời thích hợp cho lời “Cảm ơn anh!” là “Vâng, không có gì đâu ạ”, chứ không phải “Không sao!” Nếu bạn bắt chước cách ăn nói của những người nắm quyền trong tay, bạn sẽ tiến gần tới quyền lực ấy hơn.

Giọng của bạn, hoặc tốc độ nói của bạn có thể mang lại lợi thế cho bạn mà cũng có thể hại bạn. Hiểu biết về nghề nghiệp hoặc chuyên môn tốt có thể giúp bạn được tuyển vào, nhưng để tiếp tục tiến bước trên quan lộ, có thể bạn sẽ phải học một lớp luyện âm, giảm độ nặng của giọng để những đôi tai không-được-nhanh-nhạy có thể hiểu những gì bạn đang nói.

Thuyết trình hay. Những đội thuyết trình thường gồm cả lính mới vào, nhưng lính mới thường chỉ ngồi nghe chứ ít phải làm gì. Hãy cố gắng xin được thuyết trình phần nào đó trong lần thuyết trình tới. Thuyết trình lên sếp, thuyết trình cho khách hàng, minh họa cho buổi tập huấn hoặc sản phẩm, và những hội chợ thương mại là tất cả cơ hội để trở nên nổi bật. Đó là những cách tuyệt vời nhất để gặp gỡ những người ngoài phòng ban bạn làm việc và tạo ra cơ hội được tương tác xã hội nhằm giúp bạn phát triển. Nếu bạn chưa tự tin khi nói trước đám đông và trình bày ý tưởng, hãy đăng ký một khóa dạy kỹ năng này.

Đi công tác. Những chuyến công tác xa chính là cơ hội cho bạn thể hiện và gặp mặt các vị tai to mặt lớn trong công ty, những người ngoài kênh báo cáo trực tiếp của bạn, các khách hàng và ngay cả những công ty khác có thể hợp với bạn. Bạn có thể xây dựng mạng lưới của riêng mình, tìm được những cố vấn và người tư vấn cho mình, và chộp lấy những cơ hội tuyển dụng.

Xung phong làm mọi thứ. Vâng, gần như là mọi thứ. Ta sẽ cùng nhau tìm hiểu vấn đề này chi tiết hơn ở các chương sau, do thường thì cách tốt nhất để được chú ý và cất nhắc là cứ làm công việc hiện thời thật tốt, tham gia cả những dự án đặc biệt hoặc nhận cùng lúc công tác khác nữa. Nhưng phải biết chọn lọc! Đừng bạ đâu đánh đó, đừng nhận những công tác không được đánh giá cao.

Là một nhân viên mới, bạn hầu như phải làm bất cứ công việc nào được giao. Nhưng khi bạn đã đạt đến một phạm vi nào đó, hãy cẩn thận tránh những công việc không béo bở gì. Một kỹ sư cơ khí kể rằng, anh ta khởi sự ở vị trí kỹ sư quản trị chất lượng cho tới khi anh nhận ra đây là công việc tệ nhất quả đất. “Nếu mọi chuyện ngon lành”, anh nói, “công trạng sẽ thuộc về một tay nào đó khác. Khi có trục trặc xảy ra, tôi sẽ phải chịu trách nhiệm báo động và khắc phục. Thế nghĩa là lúc nào tôi cũng phải dính lấy những xáo trộn, và hiếm khi nào có được những câu chuyện thành công vui vẻ.” Khi anh chuyển sang làm kỹ sư dự án, nơi hầu hết mọi dự án đều mang đến những câu chuyện thành công, sự nghiệp của anh cứ thế lên dần.

Hoàn thành xuất sắc một dự án đặc biệt sẽ mang lại cơ hội được chú ý hơn nhiều so với những nhiệm vụ bình thường hàng ngày. Hãy xung phong nhận những dự án như vậy nếu bạn không được phân công làm. Nhưng hãy cân nhắc từng cơ hội thật cẩn thận bởi lẽ vài dự án nghe hay ho và hoành tráng hơn thực tế rất nhiều.

Giám đốc trung tâm hướng nghiệp của một trường đại học chia sẻ, dự án tệ hại nhất mà ông từng làm là phụ trách ban kỹ thuật. Họ lập ra những tiêu chuẩn nhiều năm cho công nghệ thông tin, bao gồm cả tiêu chuẩn hóa nền tảng IT rộng khắp toàn trường, xem xét chặt chẽ và lựa chọn tất cả các nhà cung cấp IT. “Việc đó gần như đã làm trật đường ray sự nghiệp của tôi”, ông nói. “Ai cũng ghét những phần mềm mới, và vì thế mọi người ghét tất cả những gì chúng tôi làm. Ý tôi là, chẳng ai vừa lòng với chúng tôi cả.” Đó là kiểu dự án điển hình bạn cần tránh.

Bởi vậy, thức trắng đêm photo tài liệu thuyết trình có thể khiến bạn nổi bật khi còn là lính mới, nhưng chiến lược phát triển sự nghiệp lâu dài phải tập trung sức lực của bạn vào những cống hiến giá trị hơn. Bên cạnh đó, bạn sẽ hạnh phúc hơn nếu bạn tốn ít thời gian hơn vào những công việc chẳng mấy dễ chịu và còn không được đánh giá cao.

Đúng giờ. Đi sớm về muộn và chuyên cần là những nước cờ sự nghiệp quan trọng. Tránh làm việc từ xa cho tới khi bạn đã có chỗ đứng trong cơ quan. Và chớ để người khác mó tay vào việc của mình nếu điều này ảnh hưởng trực tiếp đến danh tiếng của bạn.

Làm việc thật tốt. Thực hiện công việc thật nổi trội sẽ luôn giúp bạn nhận được những công tác nổi bật. Sếp nào cũng đánh giá cao nhân viên luôn làm mình mát mặt.

Luôn chú ý nâng cao trình độ. Nếu bạn không thường xuyên mài giũa, phát triển kỹ năng, đối thủ của bạn sẽ làm việc đó. Nâng cao khả năng lãnh đạo, phong cách làm việc chuyên nghiệp, tham dự thuyết trình trong các hội thảo lớn chỉ có thể được thực hiện thật tốt khi bạn thường xuyên rèn giũa nó. Nó cũng khiến bạn trông nghiêm túc hơn với sự nghiệp của mình.

Thành An đã thu hút sự chú ý như thế nào

Sau khi vào làm ở phòng marketing của một công ty dịch vụ tài chính lớn, Thành An nhận thấy cậu chỉ là một trong số những người trẻ nhanh nhẹn và chăm chỉ ở phòng. Cậu có hàng tá đối thủ. Nhưng cậu có những lợi thế nhất định. Cậu rất thành thạo Power Point, thế là cậu bắt đầu ngỏ ý muốn được giúp các nhà quản lý trong công ty làm thuyết trình. Cậu tham dự khóa đào tạo đặc biệt gọi là “Bản thuyết trình thị giác cho những con số”. Cậu trở thành người phụ trách kỹ thuật thuyết trình giỏi nhất cho tất cả các thuyết trình cả nội bộ lẫn ngoài công ty. Cậu làm mình khác biệt.

Khen người – khoe mình. Khen ngợi người khác là Con ngựa thành Troy để thu thập thông tin liên quan đến mình. Hãy học thói quen “khoe” những thành công đội mình đạt được, và bạn có lý do để gửi email đến những người ngồi ghế trên trong công ty.

Chớ lạm dụng chức năng cc trong email. Bất cứ ai bạn gửi email đều phải nằm trong phạm vi kênh thông tin thường lệ. Cứ cc những vị tai to mặt lớn để gây sự chú ý mà không có mục đích hữu ích nào khác nữa sẽ đem lại kết quả ngược sự mong đợi.

Ăn vận chuyên nghiệp. Mặc dù manh áo không làm nên thầy tu, nhưng cũng nói lên rất nhiều về người đó. Hãy ăn vận như thể bạn đã được cất nhắc vậy, vì cách ăn mặc cũng chuyển tải nhiều thông tin về một con người. Qua cách ăn mặc, người ta có thể đoán biết về quyền lực, về tiền đồ, sự tự tin, danh phận và địa vị xã hội của người đó. Phục trang chuyển tải – với tất cả mọi phức tạp của nó – hình ảnh cá nhân của một người. Ví dụ như khi nghĩ về một quản lý, trong đầu chúng ta nghĩ luôn đến hình ảnh một người đạo mạo mặc complet.

Các nhà xã hội học chỉ rõ, quần áo thậm chí còn quan trọng hơn với phụ nữ, có thể nói vui rằng, họ thân mật với quần áo và phụ kiện hơn cả với đàn ông! Chắc chắn ta có thể nói, phụ nữ mặc đẹp vì những phụ nữ khác chứ chẳng phải vì đàn ông. Nếu bạn đứng ngoài cửa ra vào ở bất kỳ một công ty lớn nào, bạn sẽ thấy phần lớn các chị phụ nữ đều có thể nói cho bạn đích xác vị trí và thu nhập của những người ra vào công ty đó: “Kia là cô thư ký, kia là nhà điều hành cấp cao, còn đó là một anh kỹ sư máy tính…”, đại loại thế.

Mối quan tâm khi chọn cất nhắc ai đó là liệu anh ta có điều chuyển thành công không? Liệu anh ta có thể đảm nhận công việc là mắt xích của cả một sợi dây xích dài không? Anh ta có thích hợp với công việc đó không còn là câu hỏi lớn hơn nữa. Anh ta sẽ cư xử phải phép, thể hiện mình và đại diện cho hình ảnh công ty thật tốt, và phản ánh tuyệt vời hình ảnh của quản lý đơn vị chứ? Bằng cách ăn mặc như thể bạn đã được thăng tiến, bạn đã gạt bỏ được những lo ngại to lớn nói trên ngay từ đầu rồi. Bạn thực sự trông phù hợp với vị trí đó. Nhưng hãy luôn nhớ trong đầu rằng bạn không nên ăn mặc đẹp hơn sếp, khiến người khác nghĩ bạn là sếp. Điều này sẽ khiến khách hiểu lầm và làm hỏng mục tiêu của bạn đấy.

Phát triển tác phong lãnh đạo. Tác phong lãnh đạo là một khía cạnh quan trọng để được cất nhắc trong quân đội. Kinh doanh, chính phủ, và những tổ chức phi lợi nhuận cũng chẳng khác gì. Nếu bạn không cư xử như người đã được thăng chức, hậu quả sẽ là bạn còn không nhận được cơ hội để mà cố gắng vì nó nữa cơ. May mắn thay, phong thái này có thể học được. Nếu những vị “ghế trên” ở công ty bạn không cười to, vậy bạn cũng đừng cười lớn. Nếu họ nghiêm trang, bạn cũng phải nghiêm trang. Nếu người thành công nhất bạn thấy luôn đứng thẳng và ngồi thẳng lưng mọi lúc, bạn cũng phải bắt chước như vậy.

Tác phong cũng có thể tùy từng lúc, cũng như với những người này bạn nói chuyện một kiểu, với người khác lại nói chuyện kiểu khác vậy. Bạn không cần phải từ bỏ con người thật của mình; bạn chỉ cần học cách hành động giống người đã được thăng tiến thôi – nếu việc thăng tiến ấy quan trọng với bạn. Ngay cả việc bắt tay với lực khác nhau bạn cũng còn phải học nữa là! Đừng khó chịu với sự thật này, hãy chú ý và thích nghi với nó!

Nếu bạn từng đọc sách về nghệ thuật giao tiếp, bạn sẽ không xa lạ khi biết rằng 55% những gì thể hiện trong giao tiếp là qua ngôn ngữ cơ thể, 38% là giọng nói và sắc điệu giọng, và chỉ có 7% là chuyển tải qua từ ngữ mà bạn dùng. Ngôn ngữ cơ thể, giọng nói và sắc điệu là những phần quan trọng trong tác phong lãnh đạo của bạn. Có được tác phong của những người có quyền lực sẽ đưa bạn đến gần quyền lực đó hơn.

Vấn đề phụ nữ làm lãnh đạo

Bất cứ khi nào nắm vai trò lãnh đạo, bạn chắc chắn đã bị đặt dưới tầm soi của kính hiển vi, điều này càng chính xác hơn với phụ nữ. Ứng xử theo cách bạn muốn mọi người nghĩ về mình thực sự rất quan trọng. Nếu bạn muốn mọi người coi mình là người đáng tin cậy, bạn phải hành xử thật đáng tin, nói lời phải giữ lấy lời, được người khác coi là người biết giữ chữ tín, và đừng dính tới những chuyện phiếm.

Và dù bạn có thích hay không, khi bạn là một nữ lãnh đạo, người ta sẽ soi từng bước đi của bạn; họ sẽ gán ghép những quan hệ hoàn toàn không có thực vào bạn. Vậy nên, lúc nào bạn cũng cần phải nhận rõ hình ảnh bạn trong mắt nhân viên trái ngược thế nào với hình ảnh bạn muốn tạo dựng.

Bạn làm điều này thế nào đây? Hãy xây dựng vòng phản hồi với những người bạn tin cậy, những người sẽ trung thực với bạn về những gì người khác nhìn thấy ở bạn. Xác định những người đang làm việc cho mình trong các vai trò khác nhau. Ví như bạn có thể lấy thông tin và nảy ra ý tưởng từ một chuyên gia trong lĩnh vực nhất định nào đó. Bạn có thể tâm tình với một hai người bạn thân, người có thể khiến bạn thật thoải mái và tha hồ xả những cơn giận dữ, nhưng họ phải là những người cực kỳ đáng tin cậy mới được. Cuối cùng, bạn cần ai đó ở ghế cao hơn, ai đó có thực quyền để quan tâm đến bạn, để hướng dẫn bạn, và là người có thể giúp sự nghiệp của bạn hiện hữu.

Và, có những người nắm quyền trong tay và bạn muốn nuôi dưỡng mối liên minh với họ. Họ có thể có quyền lực địa vị hoặc quyền bính cá nhân; điều đó không quan trọng. Giúp đỡ họ, được họ biết tiếng, có giá trị với họ trước khi nhờ vả họ. Đừng chỉ chăm chăm mỗi việc xây dựng mối quan hệ, còn phải quản trị mối quan hệ đó nữa.

Bạn làm thế nào để được chú ý? Phụ nữ thường hay miễn cưỡng khoe thành tích. Bạn không nên ngại “khoe” thành công với những người cần biết những thành tích của mình. Đó không phải là khoe khoang khoác lác hay kiêu căng ngạo mạn gì cả, đó là nhấn mạnh những dự án bạn tham gia và đóng góp của bạn đã làm nên khác biệt. Và đó thực sự là điều, một nhà điều hành nên làm. Nếu điều đó chưa tự nhiên lắm với bạn, bạn phải học.

Một phần nữa, phụ nữ thường hay phản ứng không được bình tĩnh khi họ tiếp cận công việc từ lập trường tình cảm. Bạn không bao giờ muốn bị sa thải chỉ vì bị kích động và đã thể hiện cảm xúc ấy ra đúng không? Bạn không bao giờ muốn có người nói, “Ồ, bà ta chỉ đang bị kích động thôi.” Dĩ nhiên ai cũng có cảm xúc, nhưng con người mà bạn muốn thể hiện ra cho người khác thấy phải thật chuyên nghiệp và trưởng thành. Sống thật với cảm xúc trong căn phòng kín chỉ có mình mình thôi. Rồi khi đã bình tĩnh trở lại, tiếp cận những xung đột trên lập trường khắc phục chứ không phải trên lập trường tình cảm cá nhân. Không phải, “Ta có thể hòa thuận với nhau không?”, mà phải là, “Ta sẽ giải quyết vấn đề như thế nào?”

Vài phụ nữ cảm thấy họ phải mang cá tính đàn ông để được thành công hoặc được cất nhắc, nhưng đó hoàn toàn không phải vấn đề. Những phụ nữ thành công thực sự là chính mình, nhưng cũng biết cách liên kết với đàn ông. Bạn phải liên kết với người có quyền hành và nguồn lực mình cần để thực hiện công việc của mình, dù người đó có là đàn ông hay đàn bà đi nữa. Bạn cần phải thoải mái bên cạnh những người có quyền và có ảnh hưởng. Nhưng bạn vẫn có thể nữ tính và thực sự thành công. Chuyện đó chẳng có gì đáng thắc mắc cả.

Và với những phụ nữ đang đứng hàng chóp bu, cần phải cực kỳ chủ động trong quản trị nghề nghiệp. Rất nhiều phụ nữ phạm sai lầm khi cứ khư khư làm mãi những công việc vốn truyền thống dành cho phụ nữ như Nhân sự hay marketing, và những việc tương tự. Và các nghiên cứu đã chỉ ra, một trong những lý do khiến phụ nữ không được cất nhắc là vì họ không có kinh nghiệm quản lý nói chung, không có kinh nghiệm kỹ thuật, không có nền tảng về tài chính. Vậy nên, nếu bạn thực sự muốn tiến bước trên quan lộ, bạn phải đặt mình vào những vị trí mang trọng trách lãnh đạo khác nhau trong tổ chức.

Điều đó cực kỳ quan trọng. Bạn có thể muốn tiến bước trong bộ phận chế tạo hoặc sản phẩm, rồi sau đó tiến lên bên bộ phận IT, và sau đó là marketing, rồi phân phối, tìm kiếm bề ngang khác với tìm kiếm chiều sâu, nên bạn phải nhảy các vị trí để đảm nhận trách nhiệm quản lý chung. Đó là cách đàn ông họ làm, và họ biết làm vì họ thường có người coi ngó cho mình trong sự nghiệp, giúp đỡ họ. Phụ nữ thường không có những người đó, và họ cần phải tìm kiếm.

Một đề xuất nữa, và đề xuất này cực kỳ quan trọng. Khi người ta đang tiến bước, họ thường có xu hướng ngày càng quản lý theo chiều đi xuống; họ tốn phần lớn năng lượng tinh thần vào việc quản lý người của mình. Nhưng một khi bạn đang trên đà thăng tiến, bạn còn phải chú ý quản lý bên ngoài, quản lý bên trên và chú ý đến tất cả các bên liên quan. Bạn phải nắm được những kỹ năng trên. Những người hôm nay còn là đồng nghiệp ngang cấp, hôm sau đã có thể lên làm sếp bạn rồi, hoặc họ cũng có thể giúp bạn lên sếp, vậy nên những mối quan hệ này cực kỳ quan trọng. Bạn cần liên kết với nhiều người ở mọi phòng ban trong tổ chức, ngay cả trong trường hợp việc của họ và việc của bạn không có những kết nối rõ ràng. Nếu tôi là trưởng ban IT, tôi cần phải biết giám đốc bên tài chính là ai.

Lời khuyên tốt nhất dành cho các bạn trẻ là gì? Bạn phải biết rõ mình. Bạn phải có khao khát thăng tiến cực độ, để có thể đảm nhiệm vai trò lãnh đạo trong thế giới phức tạp, nhanh chóng và đầy stress ngày nay. Và nếu bạn không có được khao khát đó, cũng được thôi; tìm xem bạn khao khát điều gì, và cứ thế theo đuổi khát khao của bạn.