Bẻ Khóa Bí Mật Triệu Phú

GẶP GỠ TRIỆU PHÚ NHÀ BÊN

Mấy người này không thể là triệu phú được!
Nhìn chẳng giống triệu phú chút nào: quần áo không giống triệu phú, ăn uống và cư xử cũng chẳng giống triệu phú, thậm chí tên tuổi cũng không phải triệu phú.
Vậy những triệu phú “ra dáng triệu phú” đâu cả rồi?

Người đã nói những điều trên là Phó Chủ tịch một quỹ tín thác. Những nhận xét này được đưa ra sau một buổi phỏng vấn và dùng bữa tối với một nhóm mười triệu phú “thế hệ thứ nhất” mà chúng tôi mời đến tham gia. Và quan điểm này nhận được hầu hết sự đồng tình từ phía những người không giàu có, vốn bị ám ảnh bởi suy nghĩ cứ là triệu phú thì phải sở hữu quần áo thời trang, đồng hồ đắt tiền và những sản phẩm xa xỉ khác.

Thật ra số tiền mà anh bạn Phó Chủ tịch này đổ vào quần áo nhiều hơn hẳn bất kỳ một triệu phú Mỹ điển hình nào, cụ thể là:

– Anh ta đeo chiếc đồng hồ 5.000 đô-la, trong khi đa số các triệu phú không bao giờ tiêu quá 1/10 của 5.000 đô-la cho một cái đồng hồ đeo tay cả.

– Anh ta lái một chiếc xe nhập khẩu đời mới sang trọng, trong khi hầu hết các triệu phú thường sử dụng các kiểu xe cũ. Chỉ rất ít triệu phú dùng xe nhập khẩu. Số triệu phú đi xe nhập khẩu loại sang lại càng ít hơn.

– Anh ta thuê xe, trong khi số triệu phú từng thuê xe để đi lại không nhiều.

Nhưng cứ thử hỏi một người Mỹ trưởng thành xem ai ra dáng triệu phú hơn: anh bạn Phó Chủ tịch hay một trong số những người đã tham gia cuộc phỏng vấn của chúng tôi? Chúng tôi cược rằng đa số mọi người sẽ chọn anh bạn kia. Vẻ bề ngoài hoàn toàn có thể đánh lừa người ta.

Có lẽ khái niệm này được diễn đạt chính xác nhất bởi những người giàu có và từng trải ở Texas. Họ gọi kiểu người như anh bạn Phó Chủ tịch quỹ tín thác của chúng tôi là “Mũ to, mà bò chẳng có”.

Lần đầu tiên chúng tôi nghe thấy câu thành ngữ này là từ một người đàn ông Texas. Anh ta sở hữu một cơ sở làm ăn rất phát đạt chuyên tái chế các loại động cơ chạy đầu diesel cỡ lớn. Chiếc xe anh ta dùng đã mười năm tuổi, trang phục của anh ta thường là quần jeans và áo cao bồi may từ da hoẵng. Anh sống trong một ngôi nhà giản dị ở khu dân cư có mức sống dưới trung bình. Hàng xóm của anh chỉ toàn là nhân viên bưu điện, lính cứu hỏa và thợ sửa máy.

Sau khi đã chứng minh sự thành công của mình về mặt tài chính bằng những con số thực tế, người đàn ông Texas bảo chúng tôi:

Công ty của tôi không có vẻ gì hào nhoáng. Tôi không chơi đùa, cũng chẳng diễn kịch. Khi mới gặp tôi, các đối tác người Anh nghĩ tôi là tài xế xe tải của công ty. Họ nhìn khắp lượt văn phòng, nhìn tất cả mọi người, trừ tôi. Thế rồi ông trưởng đoàn thốt lên: “Ôi, chúng tôi quên mất mình đang ở Texas!”. Mũ của tôi không to, nhưng bò thì tôi có hàng đàn.

CHÂN DUNG MỘT TRIỆU PHÚ

Do chúng ta không thể biết chắc rằng người triệu phú điển hình của mình là nam hay nữ, nên trong khuôn khổ cuốn sách này, chúng tôi tạm gọi người triệu phú điển hình là “ông ấy”, “anh ấy”.

Vậy một triệu phú Hoa Kỳ điển hình có những đặc điểm gì? Anh ta sẽ miêu tả bản thân mình như thế nào?

• Tôi 57 tuổi, đã kết hôn và có 3 con. Khoảng 70% những người như tôi đóng góp hơn 80% thu nhập của gia đình.
• Trung bình cứ 5 người thì có 1 người đã nghỉ hưu. Và khoảng 2/3 số người như tôi hoạt động tự doanh. Thú vị chứ, số người hoạt động tự doanh chiếm chưa đến 20% tổng số lao động ở Mỹ, nhưng lại chiếm đến 2/3 số triệu phú. Thêm nữa, trong chúng tôi, cứ 4 người làm tư nhân thì có 3 người tự coi mình là doanh nhân. Phần lớn số còn lại làm những nghề nghiệp độc lập như bác sĩ hay kế toán.
• Nhiều loại hình kinh doanh mà chúng tôi tham gia có thể được xem là bình thường đến tầm thường. Chúng tôi là những nhà thầu hàn kim loại, người bán đấu giá, chủ trang trại trồng lúa, chủ bãi đậu xe-nhà di động, nhà cung cấp dịch vụ diệt sâu bệnh, người buôn bán tiền xu và tem, nhà thầu gạch lát nền.
• Khoảng một nửa trong số những bà vợ của chúng tôi làm việc tại nhà. Nếu có hoạt động bên ngoài, công việc lý tưởng nhất cho họ là giáo viên.
• Phần thu nhập chịu thuế hàng năm của gia đình chúng tôi là 131.000 đô-la (tính trung bình), trong khi thu nhập bình quân của chúng tôi là 247.000 đô-la. Lưu ý là những người có thu nhập vào khoảng từ 500.000 đô-la đến 999.999 đôla chiếm (8%) và từ 1 triệu đô-la trở lên (5%) đã kéo con số trung bình 131.000 đô-la kia tăng lên.
• Bình quân giá trị tài sản ròng của gia đình chúng tôi là 3,7 triệu đô-la. Tất nhiên, một số người trong chúng tôi tích lũy được nhiều hơn thế. Gần 6% số hộ triệu phú có giá trị tài sản ròng hơn 10 triệu đô-la. Do nhóm thiểu số 6% trên đã đẩy con số trung bình tăng lên nên thống kê lại, một gia đình triệu phú điển hình (thuộc nhóm giữa) có giá trị tài sản ròng vào khoảng 1,6 triệu đô-la.
• Tính trung bình, phần tổng thu nhập chịu thuế hàng năm của chúng tôi chiếm chưa đến 7% giá trị tài sản. Nói cách khác, chúng tôi sống nhờ vào chưa đến 7% tài sản của mình.
• Hầu hết chúng tôi (khoảng 97%) đều có nhà riêng và giá trị trung bình của những bất động sản này khoảng 320.000 đô-la. Một nửa trong số chúng tôi sống tại một ngôi nhà suốt hơn 20 năm. Nhờ vậy, chúng tôi tận hưởng được phần giá trị gia tăng ngay dưới mái nhà mình.
• Hầu hết chúng tôi chưa bao giờ thấy thiệt thòi vì không được hưởng bất kỳ khoản thừa kế nào. Khoảng 80% trong số chúng tôi là những triệu phú “thế hệ thứ nhất”.
• Mức sống của chúng tôi thấp hơn nhiều so với khả năng cho phép. Chúng tôi mặc những bộ quần áo không quá đắt và lái những chiếc xe sản xuất trong nước. Chỉ một số ít trong chúng tôi dùng mẫu xe đời mới nhất, và cũng rất ít người từng thuê xe để đi lại.
• Hầu hết những người vợ của chúng tôi đều rất chi li trong việc lên kế hoạch và lập ngân sách chi tiêu trong gia đình. Trên thực tế, chỉ có 18% trong số chúng tôi phản đối quan điểm “Hoạt động từ thiện phải bắt đầu từ chính ngôi nhà mình” và đa số chúng tôi đều phải thừa nhận rằng trong chuyện tiền nong, các bà vợ chặt chẽ hơn chúng tôi rất nhiều.
• Chúng tôi luôn có một quỹ dự phòng. Nói cách khác, chúng tôi tích lũy đủ của cải để sống yên ổn trong ít nhất 10 năm mà không cần làm việc. Do đó, những người có giá trị tài sản ròng 1,6 triệu đô-la có thể sống thoải mái trong hơn 20 năm. Sự thật là chúng tôi có thể sống được lâu hơn thế vì chúng tôi tiết kiệm được ít nhất 15% thu nhập.
• Chúng tôi giàu gấp 6,5 lần những hàng xóm không phải triệu phú, nhưng trong khu phố này, họ lại đông hơn chúng tôi ít nhất 3 lần. Phải chăng họ chọn cách đánh đổi sự giàu có để nắm giữ quyền sở hữu những thứ đồ dùng cao cấp và xa xỉ?
• Nhìn chung, học vấn của chúng tôi tương đối cao. Chỉ khoảng 1/5 không tốt nghiệp đại học. Nhiều người có bằng cấp cao. 8% có bằng về luật, 6% có bằng về y khoa, 18% có bằng Thạc sĩ và 6% có bằng Tiến sĩ. Chúng tôi tin rằng học vấn rất quan trọng đối với bản thân cũng như con cháu, vì thế chúng tôi không tiếc tiền bạc cho việc học hành.
• Khoảng 2/3 trong số chúng tôi làm việc từ 45 đến 55 tiếng mỗi tuần.
• Chúng tôi là những nhà đầu tư khó tính. Trung bình, mỗi năm chúng tôi dành gần 20% thu nhập thực có của gia đình để đầu tư. Đa số dành ít nhất 15%. 79% có ít nhất một tài khoản tại một công ty môi giới, tuy nhiên chúng tôi tự mình đưa ra các quyết định đầu tư.
• Gần 20% tài sản của gia đình chúng tôi nằm dưới dạng các chứng khoán giao dịch như cổ phiếu niêm yết công khai và các quỹ tương hỗ. Thế nhưng chúng tôi hiếm khi bán đi cổ phần của mình. Thậm chí, chúng tôi còn đầu tư nhiều hơn vào đó để dự trù kế hoạch lương hưu. Trung bình, 21% tài sản của gia đình chúng tôi nằm ở các hoạt động kinh doanh tư nhân.
• Nhìn chung, chúng tôi cảm thấy con gái thường bị hạn chế về khả năng tài chính hơn con trai. Ngay cả trong cùng một phạm vi nghề nghiệp thì đàn ông vẫn có khuynh hướng kiếm nhiều tiền hơn phụ nữ. Chính vì thế, chúng tôi không ngại san sẻ tài sản cho các con gái. Còn đám con trai, và đàn ông nói chung, luôn có rất nhiều cách để kiếm tiền. Chúng không nên trông cậy vào những khoản trợ cấp từ cha mẹ.
• Vậy nghề nghiệp lý tưởng cho con cái chúng tôi là gì? Con cái chúng tôi nên cân nhắc đến hoạt động cung cấp dịch vụ có giá trị cao cho giới nhà giàu. Nói chung, về vấn đề tài chính thì người cố vấn được chúng tôi tin cậy nhất chính là kế toán của mình. Luật sư cũng hết sức quan trọng. Vậy nên, chúng tôi khuyên con cái nên chọn lĩnh vực kế toán và luật.
• Tôi là một kẻ hà tiện. Còn lý do nào nữa để tôi phải dành ra cả hai ba tiếng đồng hồ bị mấy tác giả này phỏng vấn đời tư nhỉ? Họ trả cho tôi 100 đô-la, 200 đô-la, 250 đô-la. Ồ, và họ còn đưa ra một lời đề nghị khác – ấy là quyên góp số tiền mà tôi được trả ấy vào quỹ từ thiện ưa thích của tôi, trên danh nghĩa của tôi. Nhưng tôi đã bảo họ rằng: “Tôi thích làm từ thiện cho chính mình đây này”.

ĐỊNH NGHĨA KHÁI NIỆM “GIÀU CÓ”

Hãy yêu cầu một người Mỹ bất kỳ giải thích từ giàu có. Hầu hết sẽ đưa ra định nghĩa mà ai cũng thấy trong từ điển, tức là những người dư dả về vật chất.

Chúng tôi lại định nghĩa theo cách khác. Chúng tôi không định nghĩa sự giàu có từ khía cạnh sở hữu vật chất thông thường. Nhiều người thể hiện một lối sống xa hoa kỳ thực nắm giữ rất ít hoặc chẳng hề nắm giữ bất cứ khoản đầu tư, tài sản có giá trị gia tăng, tài sản tạo thu nhập, cổ phiếu phổ thông, trái phiếu, công ty tư nhân, quyền khai thác đầu mỏ/ khí đốt hay đất lâm nghiệp nào. Ngược lại, những người giàu có theo đúng định nghĩa của chúng tôi lại vô cùng hài lòng vì nắm trong tay một lượng lớn tài sản có giá trị gia tăng thực.

Danh nghĩa của sự giàu có

Một cách để chúng tôi xác định ai đó giàu có hay không là dựa vào giá trị tài sản ròng – những thứ còn lại chứ không phải những thứ mất đi. Trong hầu hết các trường hợp (trừ một số trường hợp tài chính đặc thù), giá trị tài sản ròng mà một người sở hữu được xác định bằng cách lấy tổng giá trị tài sản hiện tại trừ đi các khoản phải trả. Trong cuốn sách này, chúng tôi xác định một người được xem là giàu khi tài sản ròng của họ có giá trị từ 1 triệu đô-la trở lên. Theo đó, cứ mỗi 100 triệu hộ gia đình Mỹ thì chỉ có 3,5 triệu hộ được xem là giàu có, chiếm tỷ lệ 3,5%. Và chừng 95% số triệu phú Mỹ có giá trị tài sản ròng nằm trong khoảng từ 1 triệu đến 10 triệu đô-la. Phần lớn nội dung thảo luận của cuốn sách này sẽ tập trung vào nhóm người này.

Tại sao lại tập trung vào họ?

Vì khối lượng tài sản như vậy hoàn toàn có khả năng dành dụm được trong một thế hệ. Và nhiều người có thể làm được điều đó.

Tích lũy bao nhiêu là vừa?

Một cách khác để xác định sự giàu có của một người, một hộ gia đình là dựa vào mức giá trị tài sản ròng kỳ vọng. Thu nhập và độ tuổi là hai yếu tố then chốt quyết định giá trị tài sản nên có của một cá thể. Nói cách khác, thu nhập của bạn càng cao thì giá trị tài sản ròng kỳ vọng của bạn càng lớn (giả sử bạn đang làm việc và chưa về hưu). Tương tự, thời gian bạn còn tạo ra thu nhập càng dài bao nhiêu thì khả năng tích lũy tài sản của bạn sẽ càng cao bấy nhiêu. Như vậy, những người có thu nhập cao thì có khả năng đến khi lớn tuổi sẽ tích lũy được nhiều của cải hơn những người trẻ có thu nhập thấp hơn.

Từ đó suy ra, không nhất thiết phải có thu nhập hàng triệu đô-la mỗi năm thì bạn mới là người giàu. Chẳng hạn thông thường, giá trị tài sản kỳ vọng tương ứng dành cho phần lớn người Mỹ ở độ tuổi từ 25 đến 65 có thu nhập thực hàng năm là từ 50.000 đô-la trở lên. Như vậy, người sở hữu khối tài sản có giá trị cao hơn mức trên là đã có thể được xem là giàu có so với những người khác trong cùng nhóm thu nhập hay độ tuổi.

Có lẽ bạn sẽ thắc mắc: Làm sao một người có thể được xem là giàu có nếu, ví dụ, giá trị tài sản của anh ta chỉ là 460.000 đôla? Kiểu gì thì anh ta cũng không phải là triệu phú.

Ví dụ, Charles Bobbins là một lính cứu hỏa 41 tuổi còn vợ anh là thư ký. Tổng thu nhập hàng năm của hai vợ chồng là 55.000 đô-la. Theo nghiên cứu của chúng tôi, giá trị tài sản tích lũy của nhà Bobbins đáng lẽ chỉ xấp xỉ 225.000 đô-la. Nhưng con số thực tế lại cao hơn nhiều so với những người khác cùng độ tuổi, cùng thu nhập, thậm chí còn cao hơn so với mức bình quân xã hội.

Do khéo xoay xở chi tiêu trong phạm vi thu nhập của một lính cứu hỏa và một thư ký mà họ vẫn còn dôi ra một khoản để tiết kiệm và đầu tư. Xem ra họ không phung phí tiền bạc và với lối sống này thì vợ chồng Bobbins có thể chu cấp cho bản thân và cả gia đình trong vòng 10 năm tới mà không cần phải đi làm nữa. Rõ ràng, so với những người ở cùng độ tuổi và mức thu nhập thì gia đình Bobbins quả thực giàu có.

Trường hợp của John J. Ashton, bác sĩ 56 tuổi, lại khác. Mức thu nhập hàng năm của ông ta khoảng 560.000 đô-la và giá trị tài sản ròng của ông ta là 1,1 triệu đô-la. Mọi người có thể nói là bác sĩ Ashton giàu thật, nhưng theo định nghĩa của chúng tôi thì không phải.

Với mức thu nhập như thế, cộng với độ tuổi hiện tại, lẽ ra giá trị tài sản tích lũy của bác sĩ Ashton phải trên 3 triệu đô-la mới đúng. Vấn đề nằm ở phong cách tiêu xài của ông ta. Theo bạn, liệu bác sĩ Ashton có thể chu cấp cho bản thân và gia đình trong bao lâu nếu ông ấy không tiếp tục làm việc nữa? Có lẽ chỉ hai năm, nhiều nhất là ba năm.