BẠN KHÔNG THỂ HỌC ĐƯỢC GÌ CHO ĐẾN KHI BẮT TAY VÀO LÀM

“Ăn mừng chiến thắng cũng tốt thôi, nhưng quan trọng hơn cả là phải lưu tâm những bài học thất bại.”

– Bill Gates

Năm 2007 là thời điểm một năm sau khi tôi bắt đầu công việc kinh doanh đầu tiên. Đáp chuyến bay trở về sau tuần trăng mật, tôi đã nghiền ngẫm xong cuốn sách Nghĩ giàu làm giàu. Cuốn sách khuyên cần phải xây dựng mục tiêu tài chính cho 12 tháng tiếp theo và luôn tự nhắc nhở bản thân về mục tiêu đó mỗi ngày. Tôi luôn mơ tới mức lương 100.000 đô la mỗi năm, nhưng là do chính tôi tự chi trả từ lợi nhuận kinh doanh có được. Tuy vậy mức tối đa mà tôi có thể kiếm được lúc đó chỉ là 40.000 đô la, non nửa những gì tôi kiếm được khi làm công việc cũ một năm trước đó.

Suốt năm 2007, tôi luôn tự nhủ với bản thân mục tiêu thu nhập đó.

Nhưng tôi đã không thành công, thậm chí chỉ một nửa mục tiêu đó cũng không. Không có gì tiến triển suốt những năm 2007, 2008, 2009, 2010, hay 2011. Năm 2012, tôi thu nhập âm.

Tháng 6/2013, tôi hoàn toàn trắng tay và chỉ cần hai tuần như thế nữa là tôi sẽ từ bỏ hoàn toàn niềm tin vào tinh thần doanh nhân và kiếm một công việc làm công ăn lương.

Lướt qua những cơ hội hạn hẹp ở nơi đang sinh sống, tôi cân nhắc việc chuyển cả gia đình trở lại thành phố. Tôi đã tự coi mình là một doanh nhân khởi nghiệp trong suốt 14 năm qua, và đã lèo lái không ít biến động công việc trong sở hữu doanh nghiệp suốt bảy năm sau đó.

Vậy rốt cuộc là vì cái quái gì vậy?

Ý tưởng kinh doanh đầu tiên của tôi

Năm 2000, một chàng thanh niên tóc dài ở tuổi đôi mươi – chính là tôi – phải vật lộn để có được tấm bằng cử nhân kinh doanh. Đang trong tâm trạng chán nản tột độ, tôi phải lựa chọn một môn tự chọn để bù cho những môn học đã trượt, và bất ngờ tôi phát hiện ra một môn học hoàn toàn mới có tên là “Tinh thần doanh nhân khởi nghiệp”.

Và tôi bắt đầu mơ mộng về việc xây dựng và điều hành một startup thành công của riêng mình.

Mục tiêu khi đó là phải xây dựng một ý tưởng kinh doanh, đồng thời lập kế hoạch biến ý tưởng đó thành hiện thực. Tôi nhận ra rằng hợp lý hơn cả là chọn tối thiểu một môn học về cách bắt đầu và điều hành một doanh nghiệp, vì đó là những gì tôi đang học.

Vào thời đó, bạn sử dụng Dogpile hoặc Hotbot để tìm kiếm thông tin trên website. Nhưng thực tế không có nhiều thông tin trên đó; tất cả những gì hay ho đều nằm cả trong thư viện. Một ngày, tôi tình cờ phát hiện ra cuốn sách Ultimate HR Manual (tạm dịch: Sổ tay về Nhân sự). Là một sinh viên ngành Nhân sự, tôi đã giấu kín cuốn sách đằng sau chồng sách đượm mùi ẩm mốc trong khu sách về giải phẫu ếch mà ngàn đời chẳng mấy ai động đến. Và nó đã không thể rời khỏi thư viện – cuốn sách đầy mê hoặc ấy.

Cuốn sổ tay này chứa đựng toàn bộ những bí mật về quản lý nguồn nhân lực. Nó lột tả chính xác cách tuyển dụng và sa thải nhân viên, thu hút nhân tài, kiểm soát thay đổi, xây dựng đội nhóm, và đào tạo. Nó chính là Chén Thánh của ngành Nhân sự.

Tôi cần có một ý tưởng kinh doanh cho khóa học của mình, và sau khi phát hiện ra cuốn sách, một ý tưởng bỗng nảy ra trong đầu tôi:

Sẽ ra sao nếu tôi đưa cuốn sách này… lên mạng?

Tôi sẽ tạo ra một website nơi các chủ doanh nghiệp có thể tiếp cận tất cả các biểu mẫu và quy trình cần thiết để hoạt động hiệu quả về quản lý nhân sự, bao gồm mô tả vị trí công việc, khảo sát nhân viên, kiểm toán nhân sự, và các chương trình đào tạo. Nghe thật tuyệt, phải không?

Và thế là ý tưởng kinh doanh đầu tiên của tôi ra đời.

Trong sáu tháng tiếp theo, tôi lên ý tưởng một cách chi tiết và lập kế hoạch tỉ mỉ về những nội dung sẽ đề cập trên website, cách phân phối tài liệu, tính phí ra sao và thậm chí thuê người viết như thế nào.

Ý tưởng này sẽ giúp tôi kiếm được những đồng tiền đầu tiên. Các nhà quản lý nhân sự đã chi trả hàng ngàn đô la cho các nhân viên nhân sự, nên tôi tin rằng họ chắc chắn sẽ không tiếc vài trăm đô la cho những tài liệu họ cần. Và theo kết quả nghiên cứu của tôi, chưa có thứ gì tương tự ý tưởng này tồn tại.

Tôi đã rất tự hào về kế hoạch của mình – một kế hoạch có tổ chức, chi tiết và tỉ mỉ. Tôi hồi hộp nộp ý tưởng với hy vọng có được điểm số thật cao, tôi chờ đợi… và chờ đợi. Cuối cùng, ngày đó cũng đã đến. Tôi nhận lại bài và nhìn thấy một điểm A chói lọi!

Nhưng vấn đề là: Tôi đã không hiện thực hóa được ý tưởng của mình.

Chắc chắn tôi đã tạo ra một kế hoạch kinh doanh tuyệt vời sau không biết bao nhiêu giờ đồng hồ đắm mình trong những nghiên cứu tỉ mẩn trên thư viện.

Nhưng việc hiện thực hóa ý tưởng lại không nằm trong tiêu chí chấm điểm.

Nhìn lại thì đó đúng là một thời cơ hoàn hảo. Tôi nảy ra ý tưởng này ngay sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng bong bóng “dot com” đầu tiên, và những dịch vụ tương tự dần trở nên phổ biến vài năm sau đó. Những tài liệu và chính sách về nhân sự được mua bán và chia sẻ dễ dàng qua mạng. Nếu được thực hiện, tôi dám chắc ý tưởng này có thể đạt được mức doanh thu bảy đến tám con số.

Nhưng tôi sẽ không bao giờ biết chắc về điều đó. Bạn sẽ không bao giờ dự đoán được điều gì sẽ xảy ra sau khi bắt đầu gây dựng một doanh nghiệp. Những kế hoạch dài hơi và những tài liệu chi tiết đều vô dụng. Hầu hết các doanh nghiệp tồn tại để làm những thứ rất khác với những gì chúng được hướng tới ban đầu. Ngày nay, người ta gọi đó là thay đổi toàn diện.

Tôi đã học được một bài học rất đáng giá từ thất bại khởi nghiệp này.

Đó là “Bạn không thể học được gì cho đến khi bắt tay vào làm.”

Doanh nghiệp đầu tiên của tôi

Thuật ngữ “doanh nghiệp” có thể mang nhiều nghĩa khác nhau đối với những đối tượng khác nhau. Nếu bạn mua một thương hiệu về cung cấp dịch vụ cắt cỏ, thì theo đúng nghĩa đen, bạn đang kinh doanh. Nhưng thực tế bạn chỉ đang làm việc cho chính mình.

Trong trường hợp này, doanh nhân khởi nghiệp (entrepreneur) chính là người bán quyền kinh doanh thương hiệu cho bạn. Họ tạo dựng mọi thứ từ con số 0, hoàn toàn không có một sự đảm bảo nào trong tay nhưng thành quả nhận được thì có tiềm năng cực kỳ lớn.

Năm 2006, ở tuổi 26 tôi được đề bạt lên vị trí quản lý khá nhàn hạ và cuối cùng cũng sẵn sàng bắt đầu một doanh nghiệp riêng. Tôi đã khẳng định với các đồng nghiệp của mình rằng tôi sẽ trở thành triệu phú trước tuổi 30.

Ý tưởng kinh doanh mới nhất của tôi là xây dựng website cho những đối tượng cần tới nó. Việc không biết cách xây dựng website cũng như không có bằng cấp gì về công nghệ thông tin thực sự không khiến tôi bận tâm nhiều. Thay vào đó, tôi tự tạo sức ép cho bản thân, học hỏi cấp tốc từ việc đọc sách và bắt tay vào thực tế. Có những khách hàng mới thường hỏi tôi theo kiểu: “Anh có biết tạo một website sử dụng ASP không?”

Tôi sẽ khẳng định là có, và sau đó điên cuồng tìm kiếm trên Google để biết ASP là thứ gì và nó hoạt động ra sao.

Ban đầu mọi thứ đều rất tuyệt vời. Tôi giành được một dự án trong tuần đầu tiên và kiếm được 40.000 đô la trong năm đầu tiên này. Chắc chắn rồi, nó không phải là 1.000.000 đô la để giúp tôi trở thành triệu phú, nhưng tôi thấy rất mãn nguyện vì đã có thể tồn tại được hẳn một năm trời!

Trong năm thứ hai, tôi tiếp tục “hái” được doanh thu gần 80.000 đô la và trước năm thứ ba, tôi đã làm lu mờ mốc sáu con số hiếm hoi.

Trước khi biết được kết quả này, tôi đã có trong tay một công ty, các nhân viên là người địa phương, một máy chủ, hệ thống điện thoại, hàng trăm khách hàng, và vô số những đầu mối khách hàng tiềm năng. Tôi đã xây dựng thành công một doanh nghiệp thực sự, và đang trên đường trở thành triệu phú. Hoặc tương tự vậy, tôi nghĩ thế.

Nhưng tôi lại gặp phải một vấn đề lớn: Doanh nghiệp của tôi không sinh lợi nhuận.

Nó không mang lại lợi nhuận trong năm đầu tiên, năm thứ bảy, hay bất cứ thời điểm nào trong quá trình hoạt động. Tôi đã không trở thành triệu phú trước tuổi 30. Tôi đi lùi trong khi tất cả bạn bè của tôi đều đang tiến lên. Ở tuổi 30, tôi phải ở trọ và sống bằng mức lương thấp hơn bất kỳ ai tôi từng biết.

Cuộc sống thật tồi tệ trước khi trở nên tốt đẹp hơn.

Tôi nhận ra rằng doanh thu nhiều hơn không đồng nghĩa với có lợi nhuận. Doanh nghiệp không hề phát triển. Tôi đã thử mọi thứ, vâng chính xác là mọi thứ, để tạo lợi nhuận. Nhưng dù có làm gì, tôi vẫn không thể dịch chuyển được cây kim.

Sau mỗi thành công lớn như thắng thầu một dự án 20.000 đô la, tôi lại vấp phải một thất bại “không kém phần long trọng” nào đó như hủy một hóa đơn 10.000 đô la hay tuyển dụng nhầm người. Mọi chuyện không bao giờ diễn ra ổn định.

Tôi thậm chí còn mua một công ty khác với giá 40.000 đô la, và tin tưởng rằng sẽ có thể trực tiếp tăng “lợi nhuận”. Doanh thu của tôi tăng thêm 40.000 đô la và các chi phí cũng tăng theo tương ứng.

Tôi thường làm việc vào dịp lễ Giáng sinh để “dỗ dành” những vị khách đang trong tâm trạng tồi tệ nhất. Tôi vật lộn với sự cô đơn, thiếu động lực và thiếu tự tin. Tôi đã khiến mọi người thất vọng, cả bạn bè và đồng nghiệp. Tôi biết ai cũng kỳ vọng những điều lớn lao. Tôi cũng vậy. Không bao giờ tôi mong mình thất bại.

Có vô vàn những tín hiệu lạc quan khiến tôi nghĩ rồi mọi thứ sẽ đi vào quỹ đạo, nhưng sau đó lại có một cái gì đó thay đổi và tôi lại trượt chân lần nữa. Lúc. Nào. Cũng. Thế.

Tôi đánh mất niềm tin vào khả năng đánh giá cũng như thử nghiệm các cam kết hoạt động khác nhau của mình, bởi nghĩ rằng chúng sẽ cứu rỗi doanh nghiệp nhưng rồi cứ từng hoạt động một lần lượt thất bại. Sau bảy năm kinh doanh, tôi có được doanh thu khoảng 180.000 đô la mỗi năm, nhưng vẫn chỉ kiếm được 40.000 đô la một năm. Tôi thậm chí còn chưa bao giờ đến gần với mục tiêu ban đầu là mức lương 100.000 đô la.

Cuối cùng, tôi đành chấp nhận rằng đây là vấn đề tôi không thể giải quyết nổi. Vậy nên tôi quyết định bán doanh nghiệp đó để xây dựng một doanh nghiệp mới.

Lần này, tôi đánh cược tất cả. Tôi muốn xây dựng một thứ gì đó thực tế. Một doanh nghiệp khởi nghiệp sẽ thành công vang dội. Tôi không muốn xoay sở sinh tồn, rồi sau đó mới thành công.

Doanh nghiệp Startup đầu tiên của tôi

Sau khi bán doanh nghiệp đầu tiên của mình, tôi có đủ tiền để trang trải chi phí cho 12 tháng. Nếu không tạo được sức hút trước đó, có lẽ tôi đã phải chuyển thành phố và tìm kiếm một công việc nào đó. Điều này thật đáng sợ, nhưng dường như đó không phải là mối đe dọa thật sự đối với tôi vì tôi tự tin rằng mình hoàn toàn có thể làm gì đó.

Tôi biết lần này mình cần phải làm gì. Tôi sẽ tạo dựng một thứ gì đó thật lớn lao, có thể mở rộng quy mô. Tôi nghĩ ra bốn ý tưởng:

1. Kệ đỡ dành cho các loại chậu cảnh lớn – một người bạn của tôi chia sẻ rằng họ không thể tìm thấy sản phẩm này trên thị trường.

2. Ứng dụng lướt net, cho phép dân nghiền net tìm kiếm các địa điểm ăn uống và giải trí trong một khu vực nào đó – ví dụ như Foursquare.

3. Ứng dụng SEO cho phép người sở hữu website sử dụng dịch vụ SEO cho các từ khóa.

4. Bảng thông tin phân tích (analytics dashboard) đơn giản hóa các phân tích từ nhiều nguồn.

Tôi không có chút kiến thức nào về thiết kế hay chế tác sản phẩm, nên ý tưởng làm kệ đỡ chậu cây cảnh bị loại bỏ. Tôi cũng không thấy trước được viễn cảnh kiếm tiền từ ứng dụng cho dân nghiền lướt net, vậy nên ý tưởng này cũng bị loại bỏ. Tôi dự định tiến hành việc xây dựng ứng dụng SEO, thì đúng lúc đó Google ban bố các luật mới về trừng phạt kiểu xây dựng liên kết đó. Quả là cú đánh thứ ba!

Bảng thông tin phân tích là ý tưởng cuối cùng còn sót lại, vì thế tôi quyết định thực hiện nó. Ban đầu, tôi dùng tên Phòng Kiểm soát Web (Web Control Room), nhưng sau đó đã đổi sang một cái tên khác để nghe có vẻ giống một ý tưởng khởi nghiệp hơn.

Trong 12 tháng đầu, tôi luôn cảm thấy mọi việc đều tiến triển tốt đẹp; website tạo được sức hút khá tốt, có rất nhiều lượt đăng ký (signup) miễn phí, và thường xuyên được nhắc đến trên báo chí. Tôi có một đội ngũ làm việc xuất sắc, và cùng nhau, chúng tôi đã tạo ra một ứng dụng mạnh mẽ, độc nhất, hữu dụng và giải quyết được một vấn đề lớn. Hay như một số người nói thế.

Sau 11 tháng thử sức với đủ thứ, tôi chỉ kiếm được 476 đô la doanh thu định kỳ hàng tháng trong khi chi hơn 2.000 đô mỗi tháng. Tôi đã đốt hết toàn bộ số tiền kiếm được từ công ty đầu tiên và chỉ hai tuần nữa thôi là trở nên hoàn toàn khánh kiệt.

Tôi bắt đầu để ý tới một số công việc làm thuê và phân vân làm sao để quay trở lại thành phố gần nơi có những công việc đó nhất.

Vậy là tôi lại thất bại lần nữa.

Và lần này có vẻ như sẽ không có sự trở lại nào hết.

Bảy ngày thành công

Hai tuần còn lại là cơ hội nỗ lực cuối cùng của tôi đối với một công ty startup.

Tôi đã học được rất nhiều từ hai công ty đầu tiên của mình và muốn áp dụng những kiến thức này vào ý tưởng mới. Lần này, tôi không có tới tận bảy năm hay 11 tháng. Đến cuối tuần, tôi cần tạo được lực hút cho ý tưởng này hoặc tôi sẽ phải kết thúc mọi thứ và bắt đầu đi kiếm việc làm.

Hoạt động chủ yếu nhờ vào adrenaline, tôi bỏ qua rất nhiều việc mà tôi từng làm khi lập một kế hoạch kinh doanh. Thay vào đó, tôi chỉ tập trung vào những việc dẫn tôi đến với những vị khách sẵn lòng mở hầu bao.

Tôi bỏ qua những yếu tố như:

• Những ý tưởng gợi mở. Tôi muốn giải quyết một vấn đề và kinh doanh một dịch vụ nào đó. Một cách nhanh chóng.

• Thất bại. Tôi đã vấp phải nhiều thất bại trong 14 năm trời, nhưng tôi không có thời gian để lo lắng về những thiếu sót của bản thân.

• Sự cho phép. Tôi từng tham khảo ý kiến đánh giá của người khác về những ý tưởng của mình, nhưng lần này thì không.

• Các giả định. Tôi không có thời gian để đưa ra các giả định hay kiểm chứng chúng. Tôi buộc phải bắt tay vào làm việc.

• Những thứ nhỏ nhặt. Tôi không có hàng tháng trời để trăn trở về một logo, tên công ty hay thiết kế – tôi lập ra website chỉ trong vòng một ngày.

• Chiến lược định giá. Tôi đưa ra một mức giá và để khách hàng phản hồi liệu mức giá đấy có hợp lý hay không.

• Cổng thanh toán hoàn hảo. Cổng thanh toán cho Informly phải mất tới sáu tháng để hoàn thành. Lần này, tôi sử dụng nút Paypal, chỉ mất 30 phút để thiết lập.

Vào ngày thứ Bảy của tuần, tôi quyết định cho ra mắt WP Live Ninja (hiện tại là WP Curve), một dịch vụ hỗ trợ WordPress đáp ứng không giới hạn những nhiệm vụ nhỏ liên quan tới WordPress 24 giờ/7 ngày với mức phí 69 đô la một tháng. Đến chiều thứ Bảy, tên miền được đăng ký thành công; ngày thứ Ba tuần sau đó, website chính thức hoạt động; và trước ngày thứ Tư tôi gửi đi các email thông báo về sự ra mắt của dịch vụ. Và tôi đã tìm được vị khách đầu tiên vào ngày hôm đó.

Trong tuần đầu tiên, có 10 khách hàng đăng ký tài khoản trên website, mang lại 476 đô la doanh thu định kỳ hàng tháng, tương đương với số tiền tôi đã vất vả kiếm được trong suốt 12 tháng trước đó với Informly.

Doanh thu này nghe có vẻ không nhiều nhặn gì, nhưng tôi thực sự thấy vui sướng tận trời xanh! Đây là một ý tưởng thành công và mọi người đều bỏ phiếu cho nó bằng đồng tiền của họ. Những vấn đề về WordPress nhức nhối tới mức người ta sẵn sàng chi tiền để có giải pháp. Đây là một dịch vụ được cung cấp định kỳ hàng tháng trong một thị trường rộng lớn mà tôi biết rằng sẽ có thể phát triển và lớn mạnh hơn nữa.

Trong vòng 23 ngày, tôi có thể trang trải mọi chi phí và sau một tháng, Alex, cộng sự đồng sáng lập, sinh sống tại San Francisco, đã quyết định hợp tác cùng tôi. Ý nghĩ chuyển chỗ để tìm kiếm công việc làm thuê dần đi vào ký ức xa xôi.

Mỗi tháng doanh thu tăng thêm gần 15% vì mọi người bắt đầu chủ động truyền tai nhau về dịch vụ của chúng tôi. Sau 13 tháng, chúng tôi có 475 khách hàng và kiếm được hơn 33.000 đô la doanh thu định kỳ hàng tháng (MRR). Và quan trọng là tôi đã thổi bay mục tiêu mức lương 100.000 đô la mỗi năm.

Sau một năm, WP Curve đã tiến xa hơn những gì công ty đầu tiên của tôi đạt được sau bảy năm. Khách hàng tăng gấp đôi, doanh thu gấp đôi, nhiều nhân viên hơn, đội ngũ hùng hậu hơn, chi phí ít hơn, mô hình doanh nghiệp đơn giản hơn, khách hàng ngày càng hài lòng hơn, và lợi nhuận tăng gấp bốn.

Quan trọng nhất là WP Curve là một doanh nghiệp thực sự. Một doanh nghiệp startup tăng trưởng mạnh mẽ trong một thị trường lớn và đầy tiềm năng. Chúng tôi vẫn tăng trưởng hơn 15% mỗi tháng. Sau 14 năm ròng, cuối cùng tôi nhận ra ước mơ của mình là trở thành một doanh nhân điều hành một doanh nghiệp startup có sức tăng trưởng mạnh mẽ.

Và chỉ mất bảy ngày để làm điều đó.

DOANH NGHIỆP STARTUP LÀ GÌ?

“Doanh nghiệp startup là một tổ chức được thiết kế nhằm cung cấp một sản phẩm hoặc dịch vụ mới trong những điều kiện thiếu chắc chắn nhất.”

– Eric Ries¹

¹ Eric Ries (1978-): Doanh nhân khởi nghiệp tại Thung lũng Silicon đồng thời cũng là blogger trong cộng đồng doanh nhân khởi nghiệp về công nghệ – BT.

Có rất nhiều thứ tào lao, vớ vẩn trên mảnh đất khởi nghiệp. Cứ mỗi giây, người ta lại bắt đầu một vườn ươm mới, huy động vốn, điều chỉnh mô hình kinh doanh, thoái vốn, mở rộng quy mô, bắt đầu, thất bại, và thông báo với cả thế giới điều họ đang làm.

Nói thế nhưng tôi vẫn thích dùng từ “Startup” (Khởi nghiệp) hơn là “Business” (Làm kinh doanh), đó là lý do tại sao tôi dùng “startup” nhiều hơn trong cuốn sách này.

Làm kinh doanh có thể là bất cứ thứ gì mang lại đồng lương cho người sáng lập ra nó. Theo định nghĩa này thì việc mua quyền thương mại dịch vụ cắt cỏ hay mở một cửa hàng tạp hóa cũng là làm kinh doanh. Nhưng cả hai đều không phải là startup.

Startup thì thú vị hơn một chút. Các startup có:

1. Tiềm năng ảnh hưởng lớn

2. Khả năng cách tân cao

3. Mức độ không chắc chắn cao.

Một doanh nghiệp địa phương không thể là một startup nếu không có hoài bão vươn ra thị trường thế giới. Một chi nhánh bị hạn chế bởi các luật nhượng quyền thương mại cũng không thể được coi là một startup. Cả hai trường hợp này đều không có tiềm năng mang lại ảnh hưởng lớn.

Eric Ries định nghĩa startup là “một tổ chức được thiết kế nhằm cung cấp một sản phẩm hoặc dịch vụ mới trong những điều kiện thiếu chắc chắn nhất.” Nhưng không có nghĩa là bạn phải mạo hiểm mọi thứ để tạo nên một startup. Nội dung chính của cuốn sách này là làm thế nào để giảm thiểu rủi ro. Nhưng với một công ty startup, khả năng dự đoán và tính chắc chắn sẽ thấp hơn ở những doanh nghiệp ít mang tính cách tân.

Nếu không có sự đổi mới, thì đó không phải là startup. Đó là lý do tại sao phần lớn những startup đều tập trung vào kỹ thuật. Nhưng nói như vậy không có nghĩa là sự đổi mới, cải tiến chỉ xuất hiện cùng với công nghệ.

Với tiềm năng tạo ảnh hưởng lớn và khả năng cách tân cao, một startup có thể có khả năng xoay chuyển cả thế giới.

Vậy nên tôi muốn bạn hãy suy nghĩ về việc xây dựng một startup thay vì một doanh nghiệp thông thường. Bất cứ ai cũng có thể tạo ra một công việc cho chính mình. Nhưng không phải ai cũng có thể xoay chuyển thế giới.

LÊN Ý TƯỞNG, THỰC HIỆN VÀ LĂN LỘN

“Mọi thứ có thể đến với những người biết chờ đợi… nhưng chỉ những người chịu lăn lộn mới có thành quả.”

– Khuyết danh

Có quá nhiều lời khuyên về kinh doanh ngoài kia tới mức khó có thể cắt nghĩa thực sự cần những gì để một startup đi vào hoạt động. Hãy cân nhắc những châm ngôn nổi tiếng dưới đây:

• Hãy làm những việc vĩ mô, thay vì những việc vi mô – là điều không thể và không thực tế khi bạn phải tự bỏ vốn cho một ý tưởng mới.

• Tối ưu hóa bộ lọc – là việc vô ích nếu bạn không có những mối khách hàng tiềm năng.

• Tăng trưởng đột phá – là việc khó khăn khi bạn chưa có khách hàng.

Mục tiêu của cuốn sách này là giúp bạn từ một người mong muốn là doanh nhân khởi nghiệp (wantrepreneur) trở thành một doanh nhân khởi nghiệp thực sự (entrepreneur). Từ một người có một ý tưởng trở thành một người sở hữu một startup.

Tôi rất hay trò chuyện với những wantrepreneur về các ý tưởng của họ. Hầu hết họ gặp thất bại ở một trong ba yếu tố: lên ý tưởng, thực hiện và khả năng lăn lộn, gần như ở tỷ lệ ngang nhau. Trái lại, các công ty startup thành công luôn xuất sắc ở tất cả các mặt này.

Tôi không thể nghĩ ra một doanh nhân nào mà tôi từng gặp có thể hội tụ tất cả những yếu tố này. Đó là lý do tại sao phần lớn các startup thành công được xây dựng bởi các tập thể, chứ không phải các cá nhân. Hãy thành thực với chính mình. Nếu bạn không thể tự làm hết những việc này, hãy tìm một cộng sự đồng sáng lập.

Lên ý tưởng

Có một châm ngôn nổi tiếng khác trong giới doanh nhân, đó là: “Ý tưởng không quan trọng, quan trọng là việc thực hiện ý tưởng đó.”

Lời khuyên này tuy mang tính thiện chí nhưng không đúng.

Hãy quan sát những startup theo xu thế trên Angel List, các công ty được bỏ vốn thông qua Crunchbase, hoặc nghĩ về những người bạn kinh doanh thành công của bạn. Tất cả họ đều nỗ lực vì một thành quả mang tính độc nhất vô nhị. Đó có thể không phải là một sản phẩm Iphone tiếp theo, nhưng là một ý tưởng chắc chắn thu hút được sự quan tâm đủ để “cất cánh”.

Ý tưởng của bạn là yếu tố quan trọng, và tôi sẽ dành thời gian để bàn về vấn đề này vào Ngày 1.

Vấn đề là, đây chỉ là một trong ba yếu tố cần thiết để một startup cất cánh thành công. Và cũng là giai đoạn mà hầu hết các wantrepreneur đầu tư 100% thời gian vào đó. Họ có thể thao thao về ý tưởng cho tới khi mặt mày đỏ gay, nhưng khi đả động tới những yếu tố khác thì họ lại im như thóc.

Chúng ta sẽ dành hẳn một ngày cho ý tưởng của bạn, bạn sẽ lựa chọn ra ý tưởng tốt nhất rồi chúng ta sẽ tiếp tục các bước tiếp theo.

Thực hiện

Khi đã có một ý tưởng xuất sắc, bạn cần hiện thực hóa nó một cách hiệu quả. Cuốn sách này tập trung hoàn toàn vào việc làm sao để đưa một sản phẩm/ dịch vụ ra thị trường một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nó cũng không bỏ qua thực tế rằng cần có một quá trình liên tục để ý tưởng của bạn được thực thi hiệu quả.

THỰC THI LÀ KHẢ NĂNG BẠN THỂ HIỆN Ý TƯỞNG CỦA BẢN THÂN XUẤT SẮC NHƯ NHỮNG Ý TƯỞNG TUYỆT VỜI NHẤT TRÊN THẾ GIỚI.

Bạn sẽ không thể thực hiện được ý tưởng trong bảy ngày, tới một mức có thể sánh với sự xuất chúng nhất trên thế giới. Đây chỉ nên là mục tiêu trung hạn của bạn.

Chẳng ích gì khi phàn nàn về việc bạn phải tự bỏ vốn và không có tài xoay sở. Khách hàng sẽ chẳng hề quan tâm đến việc đó. Họ chỉ đưa ra những so sánh và lựa chọn. Nếu bạn không thể cung cấp dịch vụ/ sản phẩm tốt như đối thủ, họ sẽ chọn đối thủ cạnh tranh của bạn.

Ngoài trọng tâm chính là khởi nghiệp thì hiện thực hóa ý tưởng cũng là việc rất quan trọng. Nó rất dễ bị hiểu sai, và chỉ riêng việc có một nhãn hiệu và một website “nhìn có vẻ như” và “trông như” một startup thú vị cũng đã là việc khó khăn.

Nếu bạn không thể thể hiện ý tưởng của mình theo một cách có thể sánh ngang các công ty hàng đầu thế giới, hãy kiếm tìm một cộng sự đồng sáng lập, người có thể làm được điều đó.

Lăn lộn với công việc

Yếu tố cuối cùng là khả năng lăn lộn, tuy nhiên tôi không có ý nói bạn nhất thiết phải gọi điện tới từng khách hàng để chào bán sản phẩm (cold calling) hay thâm nhập thực tế.

LĂN LỘN LÀ THEO ĐUỔI KHÔNG NGỪNG NGHỈ VIỆC CẦN ĐƯỢC LÀM TẠI MỘT THỜI ĐIỂM NÀO ĐÓ.

Lăn lộn là khi Seth Godin nhận phải 900 thư từ chối liên tiếp từ ngày này qua ngày khác.

Lăn lộn là khi Chris Sacca tạo lập một công ty, một website và đặt làm danh thiếp chỉ để được coi là chuyên nghiệp tại các sự kiện gặp gỡ, mở rộng quan hệ.

Nhìn chung, đối với một startup giai đoạn đầu việc lăn lộn là dành thời gian làm những việc có khả năng mang khách hàng đến với bạn nhất. Đối với một số người, đó có thể là việc thâm nhập thực tế. Còn đối với bạn, những kỹ năng bạn có, khách hàng bạn hướng đến và doanh nghiệp của bạn, thì việc lăn lộn có thể mang ý nghĩa hoàn toàn khác.

Tôi xây dựng doanh nghiệp của mình dựa trên sự hỗ trợ từ marketing nội dung. Tôi đã đăng tải 250 bài viết trong năm đầu tiên, mỗi ngày 13 bài. Hiện tại, nội dung website của chúng tôi chính là một cỗ máy tạo khách hàng tiềm năng thành công tới mức chúng tôi hoàn toàn không cần quảng cáo.

Đối với bạn, lăn lộn có thể là việc tạo lập và mở rộng mạng lưới quan hệ. Có thể là gọi điện và thuyết phục khách hàng mở hầu bao của họ. Cũng có thể là nhờ vả các mối quan hệ. Cho dù là gì đi nữa, thì đó cũng phải là cách tốt nhất, vì giải quyết được vấn đề lớn nhất của bạn ngay bây giờ.

Nếu vẫn chưa có một doanh nghiệp riêng, bạn cần phải xây dựng nó, và cuốn sách này sẽ giúp bạn. Bạn phải lăn lộn trong bảy ngày tới để biến ý tưởng thành hành động. Bạn không được làm việc gì khác, ngoại trừ kiên trì xây dựng doanh nghiệp.

Sau đó, bạn cần tìm kiếm nhiều người sẵn sàng chi tiền cho bạn hơn. Bạn phải bền bỉ theo đuổi phương pháp thu hút khách hàng tốt nhất đối với bạn, chứ không phải những thứ tự nhiên cuốn hút bạn.

Không lăn lộn chính là điều thường thấy ở các wantrepreneur. Họ làm mọi việc ngoại trừ những việc cần làm. Họ tiếp tục mã hóa. Họ thiết kế những tính năng mới. Họ tối ưu hóa website. Họ nghĩ ra những ý tưởng mới mẻ, thay đổi thế giới. Họ quanh quẩn tại những sự kiện khởi nghiệp và thảo luận về các ý tưởng có được. Họ tham gia chương trình Tuần khởi nghiệp và nảy ra một ý tưởng mới. Họ làm mọi thứ trừ một việc cần làm. Đó là tìm kiếm thêm khách hàng.

Một số người không giỏi lăn lộn.

Họ không biết cách chọn lọc, tìm ra những việc thật sự cần làm, vì thế phải mệt mỏi hoàn thành đống việc vô nghĩa.

Hãy trung thực với chính mình. Nếu việc lập ý tưởng, thực hiện, hay lăn lộn để hiện thực hóa ý tưởng không phải là điểm mạnh của bạn, hãy tìm một cộng sự đồng sáng lập thành thạo những khía cạnh này. Bạn cần làm vậy nếu muốn có một startup thành công.